ช่วงที่ผ่านมาผมได้หยิบหนังสือที่ชื่อ  Game Theory หรือ ทฤษฎีเกม ฉบับที่เขียนโดย Ken Binmore และแปลโดยคุณพรเทพ เบญญาอภิกุล ขึ้นมาปัดฝุ่นอ่านอีกรอบ ส่วนตัวผมจัดหนังสือเล่มนี้ในกลุ่มที่พอทิ้งช่วงไปสักพักจะต้องหยิบขึ้นมาอ่านอีกรอบ อาจเพราะมีเวลาตกผลึกกับเรื่องที่อ่านไปก็เป็นได้ จึงทำให้เราสัมผัสได้ว่าคอนเซปท์ เรื่องราวที่ผู้เขียนสื่อมาในหนังสือมันลึกขึ้น

ทฤษฎีเกมนี่ไม่ใช่เรื่องวีดีโอเกมนะครับ ถ้าให้ตีความง่ายๆ เกม คือ สถานการณ์อะไรก็ได้ที่มีผู้เล่นรวมมากกว่า 1 คนและแข่งขันกัน โดยการตัดสินใจของฝ่ายหนึ่งมักมีผลกับอีกฝ่าย ดังนั้นผู้ที่อยู่ในเกม ไม่ว่าจะเป็นเกมการเงิน เกมธุรกิจ เกมสงคราม เกมกีฬา ควรวางหมากอย่างมีกลยุทธ์ ไม่ใช่ซี้ซั้วเข้าไป พาลจะแพ้เขาได้ แน่นอนในรายละเอียดมีมากกว่านี้แต่อธิบายทั้งหมดจะกลายเป็นบทความวิชาการไป ไปหาหนังสือ "ทฤษฎีเกม" อ่านเข้าท่ากว่าครับ

และหนังสืออีกเล่มที่ต่อยอดได้ดีมากๆ คือ Finite and Infinite games ที่เขียนโดย James P. Carse เล่มนี้คนจะรู้จักน้อยหน่อย แต่ผมว่าคอนเซปท์นี้เป็นประโยชน์โดยตรงกับทุกคนที่อยู่ในตลาดหุ้น ไม่ว่าลงทุนซื้อถือยาว หรือเก็งกำไรระยะสั้น โครงคอนเซปท์คร่าวๆ หน้าตาแบบนี้ครับ

1. Finite games คือ เกมหรือการแข่งขัน ที่มีกฎกติกาตายตัว มีผลแพ้ชนะชัดเจน เมื่อรู้ผลแพ้ชนะนั่นคือ เกมจบ ตัวอย่างคือ เกมกีฬา

2. Infinite games คือ เกมหรือการแข่งขัน ที่ไม่มีกฎกติกาตายตัว และไม่มีผลแพ้ชนะชัดเจน ที่สำคัญคือเกมเดินไปเรื่อยๆ ไม่มีจบ ตัวอย่างคือ เกมธุรกิจและการลงทุน

เมื่อ Infinite games ไม่มีผลแพ้ชนะชัดเจน และเกมไม่มีจบ ผู้ชนะ (หรือเรียกว่าใกล้เคียงชนะที่สุด) กลายเป็นผู้ที่ยังอยู่ในเกม หรือ รักษาความได้เปรียบของตัวเองไว้ได้นั่นเอง ความตลกร้ายคือคอนเซปท์นี้สวนทางกับวิธีปฏิบัติของคนส่วนใหญ่ที่เข้ามาในตลาดหุ้น

คนส่วนใหญ่ต้องการซื้อหุ้นและคาดหวังให้ราคาขึ้นทันที พูดตรงๆ คือเขาต้องการเข้าหุ้นแล้วราคาพุ่งเลย หรือ "ชนะหุ้น" นั่นเอง และมองความสำเร็จในตลาดหุ้น คือ การชนะหุ้นทุกตัวที่เข้าไปเล่น  แต่ไปหวังแบบนั้นมันไม่ได้สะท้อนความจริงเลย ผลคือพอไม่ได้ตามที่คิดไว้ก็ถอดใจ หมดกำลังใจพับเสื่อออกจากตลาดหุ้นไป ซึ่งน่าเสียดาย

จะชนะในเกมการลงทุน ต้องเริ่มที่เข้าใจและยอมรับว่า เกมนี้ไม่มีวันจบ และตัวแปรที่ขับเคลื่อนราคาหุ้นส่วนใหญ่อยู่นอกการควบคุมของเรา ไม่ใช่ไปพยายามอ่านงบฯ หรืออ่านกราฟหาสัญญาณซื้อที่หุ้นจะขึ้นทันทีหรือขึ้นมากที่สุด เพราะให้มองตามความเป็นจริง ไม่มีใครรู้หรอก แต่เราสามารถออกแบบพอร์ตลงทุนให้ไม่ว่าหุ้นจะเป็นอย่างไรเราก็ไม่เจ๊ง และไม่เลิกไปเสียก่อนได้

เปลี่ยนจากซื้อหุ้นให้ชนะ เป็นซื้อหุ้นให้ยังไงก็ไม่เจ๊งและไม่ต้องเลิกเล่น

โจทย์ใหญ่คือ จะซื้อหุ้นยังไงให้ไม่เจ๊ง กับราคาหุ้นที่ไม่มีใครรู้ว่าจะขึ้นหรือลงหลังจากนี้ ผมจึงได้ออกแบบวิธีการ "สไลด์หุ้น" ขึ้น สไลด์คือศัพท์เท่ๆ ที่แปลว่า หั่นให้เป็นชิ้นๆ ยกตัวอย่างเช่นผมจะซื้อหุ้นสักตัว เราสามารถสไลด์การซื้อหุ้นเป็น 3 ส่วน เป็น 3/4/3, 3/5/2 หรือ 5/3/2 ได้หมด ขึ้นอยู่กับการออกแบบความเสี่ยงในการซื้อหุ้น อย่างในบริบทของการดูกราฟเทคนิค จะแบ่งได้ว่า ราคายืนบนแนวรับได้ซื้อ 30% พอราคาเริ่มขึ้นผ่านแนวต้านซื้ออีก 40% และจะกล้าซื้อเพราะเติมไปแล้วต้นทุนที่มีก็จะถูกกว่าราคาล่าสุด ราคาขึ้นต่อซื้ออีก 30% เป็นต้น

ถ้าซื้อหุ้นแล้วราคาร่วง จะขาดทุน แต่จากฐาน 3/10 แต่ถ้าซื้อหุ้นแล้วราคาขึ้น จะกำไร และจากฐาน 10/10 โมเดลนี้ผลคือ เสียจากฐานเล็ก-ได้จากฐานใหญ่ ประกอบกับการกระจายความเสี่ยงที่เหมาะสม มีขาดทุนบ้าง แต่ยังไงก็ไม่เจ๊ง รอบหุ้นมาเมื่อไร ก็จะซื้อได้เต็มหน้าตัก ซื้อหุ้นแล้วไม่ต้องมาลุ้นว่าจะขึ้นหรือไม่ ไม่เครียดและทำได้เรื่อยๆ

การออกแบบให้ยังไงก็ไม่แพ้ คือ วิธีการเอาชนะใน Infinite games ที่เรียกว่าตลาดหุ้น จริงๆ ครับ.. ขอให้ความโชคดีของพวกเรา คือ มีหน้าตักเงินเพียงพอและกล้าซื้อเมื่อรอบหุ้นมากันนะครับ

การลงทุน เกมที่ไม่มีวันจบ

คนที่เข้ามาเทรดเก็งกำไรหุ้นเดี๋ยวนี้มีจำนวนเพิ่มและหลากหลายขึ้นมาก มีทั้งเดย์เทรดจบในวัน สวิงเทรดกินรอบสั้นๆ ยาวขึ้นมาหน่อยแบบขี่เทรนขึ้นให้สุดก่อนแล้วค่อยขายก็มีไม่น้อย มีข้อดีข้อเสียต่างกันไป เรียกว่าตามความถนัดของแต่ละคน แต่การเก็งกำไรทุกแนวมีส่วนนึงที่เหมือนกันคือ ต้องคัดหุ้น (สแกนหุ้น) ซึ่งทุกวันนี้สะดวกขึ้นกว่าเดิมมาก ทั้งบทวิเคราะห์และโปรแกรมดูหุ้นส่วนใหญ่มีฟังชั่นสแกนหุ้นให้ มีทั้งเงื่อนไขการสแกนจากข้อมูลพื้นฐาน ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้อัตราส่วนทางการเงิน ที่เป็นยอดนิยมคือ อัตราส่วนหนี้ต่อทุน (D/E), อัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE), อัตราส่วนราคาต่อกำไร (P/E) เป็นต้น การสแกนทางเทคนิคก็ไม่น้อยหน้า ที่เป็นยอดนิยมคือ การคัดหุ้นที่มีปริมาณการซื้อขายโดดเด่น, ราคาตัดขึ้นเหนือเส้นค่าเฉลี่ย (MA) ต่างๆ หรือใช้อินดิเคเตอร์ เช่น MACD เป็นต้น เรียกว่าใช้ไม่หมด

ถ้าไม่ได้เทรดเก็งกำไรอยู่แล้ว เจอศัพท์เทคนิคพวกนี้เข้าไปคงมึนไม่น้อย เข้าใจได้ แต่ไม่ว่าคุณจะเทรดเก็งกำไรหรือลงทุนระยะยาวในหุ้น การรู้ว่าตลาดจะโฟกัสที่หุ้นกลุ่มไหน และใช้ตรรกะอย่างไรในการคัดหุ้นจะเป็นประโยชน์มาก เพราะจะช่วยให้คุณโฟกัสกลุ่มหุ้นได้ถูกรอบที่จะมา. แต่ที่น่าเสียดายและเป็นความตลกร้ายอยู่เรื่องนึงคือ คนที่ใช้ฟังชั่นสแกนหุ้นส่วนใหญ่มักใช้เงื่อนไขเดิมสแกนหาหุ้นในทุกสภาวะตลาด. ตลาดหุ้นแพงก็ใช้เงื่อนไขนี้ ตลาดหุ้นถูกก็ใช้เงื่อนไขนี้ หุ้นขึ้นแรง-หุ้นลงหนักก็ใช้เงื่อนไขนี้ ผลคือ สแกนหุ้นออกมาเวิร์คบ้างไม่เวิร์คบ้าง และนานไปก็จะพาลไม่เชื่อหุ้นที่สแกนออกมาอีกด้วย ที่เป็นแบบนี้ไม่ใช่เพราะไม่มีความรู้ และเพราะขาดความเข้าใจที่ถูกต้องประกอบกับความเคยชิน

ซึ่งแก้ไขได้ไม่ยาก ปัญหามันเหมือนเส้นผมบังภูเขา บอกจุดนิดเดียวแก้ไขได้เลย. 

ในกรณีตลาดหุ้นแพง สมมุติว่า SET ที่ 1,600 จุด จะตีความได้ว่าส่วนใหญ่ที่ซื้อหุ้นกำไรกันแล้ว แปลว่าหุ้นมีโอกาสถูกขายทำกำไรออกมา เราควรสแกนหาหุ้นจากปัจจัยพื้นฐาน หุ้นที่มีความสามารถสร้างกำไรได้ดี (RoE สูง) มีปันผล สำคัญเทรดบน P/E ที่ไม่สูง ถ้า SET ยังไปได้ต่อ หุ้นลักษณะดังกล่าวก็จะมีแนวโน้มขึ้น เพราะคนจะหาจังหวะขายหุ้นแพงและมาซื้อหุ้นถูกแทน. ถ้า SET ถูกทำกำไรลงมา. หุ้นลักษณะดังกล่าวมีแนวโน้มลงน้อยเพราะปันผล และเทรดบน P/E ที่ไม่ได้สูง หรือเรียกว่าหุ้นถูกอยู่แล้ว เป็นต้น

ในกรณีตลาดหุ้นถูก สมมุติว่า SET ที่ 1,200 จุด หุ้นโดนทำกำไรลงมาแล้ว และหุ้นถูกทั้งตลาด สแกนหุ้นจากปัจจัยพื้นฐานจะได้ประโยชน์น้อย เพราะบ่อยครั้งที่ตลาดถูกทำกำไรและพื้นฐานไม่ได้เปลี่ยน. เราควรใช้เงื่อนไขการสแกนทางเทคนิค คัดหุ้นที่มีแรงซื้อโดดเด่นกว่าตลาด อาทิ หุ้นที่ขึ้นราคาขึ้นมากกว่า SET มี Relative Strength (RS) &gt; 1, หุ้นที่ขึ้นสูงสุดในรอบ 1 สัปดาห์ หรือ 1 เดือนที่ผ่านมา (Highest High Value หรือ HHV) หุ้นลักษณะดังกล่าวคือหุ้นที่ถูกไล่ราคา หรือเก็งกำไรขึ้นมาก่อนนั่นเอง.

ด้วยตรรกะข้างต้นนี้ การสแกนหุ้นก็จะยืดหยุ่นตามสภาวะตลาด และจะมีประสิทธิภาพดีขึ้น. เวลา SET แพง คัดหาหุ้นถูก เวลา SET ถูก คัดหาหุ้นแกร่ง การปรับตรรกะการสแกนหุ้นเพียงเล็กน้อยนี้ ก็จะช่วยให้เรามีแนวโน้มซื้อหุ้นได้ถูกรอบมากขึ้นครับ

ะ

เรื่องควรรู้ก่อนคัดหุ้นเข้าพอร์ทครั้งต่อไป

หนึ่งในประเด็นถกเถียงคลาสสิกที่ว่า เงินซื้อทุกอย่างไม่ได้ ซื้อได้แค่วัตถุซื้อความสุขไม่ได้ ใช้เงินแก้ปัญหาทุกเรื่องไม่ได้ ผมอยู่ฝั่งเห็นด้วยนะ ถูกต้องแก้ปัญหาทุกเรื่องไม่ได้ แต่ในสังคมทุนนิยมที่เราอยู่นี้ ทุกปัญหาที่แก้ได้ด้วยเงิน ถ้าใช้เงินแก้มันจบได้จริง ปัญหาหุ้นส่วนเคลียร์เรื่องผลประโยชน์ได้ก็จบเรื่องนี้ชัด แม้กระทั่งปัญหาครอบครัว สามี-ภรรยา พี่น้อง เคลียร์เรื่องผลประโยชน์ได้ก็จบได้อย่างน่ามหัศจรรย์ ชั่วโมงบินชีวิตต่างกันจะมองเรื่องนี้ต่างกันอย่างสิ้นเชิง ผมเข้าใจได้ว่ายกเรื่องเงินขึ้นมาเป็นประเด็น มันขัดกับอุดมคติของหลายๆ คน เพราะลึกๆ เราไม่อยากถูกตีตราว่ามองเรื่องเงินเป็นใหญ่ แต่จริงๆ แล้วทุกคนมีราคาค่าหัวอยู่ ทุกคนซื้อได้ เราทุกคนถึงทำงานไงครับ รับสัจธรรมนี้ได้เราจะอยู่ในระบบทุนนิยมได้อย่างมีความสุขมากขึ้น

คำว่า ทุนนิยม ผมตีความแบบนี้ครับ นิยมคือนิยมชมชอบ ทุนคือเงิน แปลตรงๆ ทุนนิยม คือ นิยมชมชอบด้วยเงิน แปลเพิ่มในบริบทที่อ่านรู้เรื่องหน่อย คือ มีเงินเลยเลือกได้ มีเงินน้อยซื้อข้าวกิน 1 มื้อได้แต่ตัวเลือกก็จะน้อยหน่อย มีเงินเยอะกิน 1 มื้อเหมือนกันแต่ตัวเลือกเยอะขึ้น ไม่ได้หมายความว่าต้องกินแพงเสมอไปแต่กินแพงได้ถ้าต้องการ นี่คือแก่นของระบบทุนนิยม คนที่มีเงินมากกว่าแปลว่ามีตัวเลือกเยอะกว่า และมีเงินมากกว่าก็จะมีตัวเลือกแก้ปัญหาชีวิตได้เยอะกว่า

เมื่อมีเงินมากพอ ปัญหา 99% ในชีวิตจะหมดไปเพราะมันเคลียร์จบได้ด้วยเงิน ฟังดูดีมากเลยแต่มันไม่ใช่แค่นี้ เพราะการหาเงินก็เป็นปัญหาในตัวมันเองเหมือนกัน. คงไม่ต้องคิดอะไรมากถ้ามีเงินเยอะอยู่แล้ว แต่ถ้าไม่มีเงินถุงเงินถังแล้วจะให้ทำยังไง และนี่คือที่มาของคอนเซ็ปท์ "รวย มั่งคั่ง มั่นคง" พิมพ์เขียวทางการเงินชีวิตที่ผมออกแบบขึ้นในปี 2008 และก็ยังเป็นหลักปฏิบัติมาถึงทุกวันนี้ ทำได้จริงแต่มันใช้เวลาหน่อย

ทุกคนอยากรวยและมุ่งเป้าไปที่การหาเงินให้ได้มากที่สุด ซึ่งไม่ผิด แต่ขึ้นชื่อว่าชีวิต มันมีชั่ว 7 ที ดี 7 หน. ประมาทครั้งเดียวก็กลับบ้านเก่าได้ง่ายๆ เหมือนกัน. หาเงินมาได้มากน้อยมันแล้วแต่จังหวะ สำคัญคือต้องให้เงินอยู่กับเราต่อได้ ต้องมีวิธีปิดประตูรั่วประตูเจ๊งทางการเงินเสมอ เริ่มที่ทำอะไรก็ได้ให้รวยขึ้น ผมเป็นลูกแม่ค้า เห็นแม่เริ่มตั้งแต่รถเข็นขายผลไม้จนเป็นเจ้าของโรงงาน ดังนั้นแพทเทิร์นทำให้รวยที่เห็นชัดที่สุดคือ กินส่วนต่าง ผลิต/ประกอบชิ้นส่วนเพื่อกินส่วนต่าง ภาษาหรูๆ ที่เรียกคือ สร้างมูลค่าเพิ่ม ซื้อมาขายไปเพื่อกินส่วนต่าง เทรดหุ้นเก็งส่วนต่างก็ใช่ด้วยเช่นกัน. เชี่ยวชาญเรื่องไหนก็สร้างอาชีพกินส่วนต่างเรื่องนั้น จับทางได้มันเห็นเงินขึ้นมาได้ไม่ยาก

แต่ขึ้นชื่อชีวิต ระวังแค่ไหนมันมีความเสี่ยงที่จะพลาด เก็งส่วนต่างพลาดคือขาดทุนนั่นแหละครับ ไม่ได้หมายความว่าจะเจ๊งเสมอไปแต่มันใจเสีย ทำให้วิตก รวยขึ้นแต่ไม่อุ่นใจ ดังนั้นต้องแบ่งเงินที่ได้ส่วนหนึ่งมาปิดประเจ๊งจากการขาดทุน โฟกัสในสินทรัพย์สักชิ้นที่สร้างกระแสเงินสดอย่างต่อเนื่องให้เราได้ ผลตอบแทนต่อปีจะได้น้อยกว่าวิธีกินส่วนต่างแต่มันได้ความอุ่นใจ เรียกว่าซื้อเพื่อความมั่งคั่ง พอซื้อแบบไม่คิดขายก็ไม่ต้องสนใจราคาตลาด ไม่ว่าเป็นอสังหาฯ เก็บค่าเช่า หรือซื้อหุ้นสักตัวเพื่อรับปันผลก็ได้ สะสมส่วนนี้เพิ่มขึ้นไปเรื่อยๆ ความวิตกเรื่องเงินก็จะค่อยๆ หมดไป เพราะมีเงินก้อนใหญ่เติมเข้ามาตลอด การศึกษาประวัติศาสตร์การเงินจะช่วยเรื่องนี้ได้มหาศาล จะช่วยให้กล้าซื้อตอนวิกฤต เพราะประวัติศาสตร์ยกตัวอย่างให้เห็นซ้ำแล้วซ้ำอีกว่า ไม่ว่าวิกฤตจะรุนแรงแค่ไหนสุดท้ายทุกอย่างมันต้องไปต่อ. ระบบทุนนิยมไม่ได้พังด้วยวิกฤต วิกฤตคือส่วนหนึ่งของระบบทุนนิยม สังเกตได้ว่าเศรษฐีไทยรวยขึ้นหลังวิกฤต ไม่ใช่เพราะหลบทันแต่เพราะเข้าใจว่ามันไม่ได้พังตลอดไป.

รวยแล้ว มั่งคั่งแล้ว ก็ยังไม่พอ เพราะขึ้นชื่อว่าชีวิต เราอาจไม่พลาดจากวิกฤตการเงิน แต่ดันพลาดกับวิกฤตชีวิตได้ หนักเข้าเก็งส่วนต่างแต่กลับขาดทุน กระแสเงินสดหดหายไม่เข้ามา มันเป็นไปได้. เลยต้องปิดประตูเจ๊งจากวิกฤตชีวิตเพิ่มขึ้นอีกชั้นด้วยการแบ่งเงินที่ได้ส่วนหนึ่งมาออม สร้างความมั่นคง เผื่อเป็นทุนฉุกเฉินชีวิต ไม่ได้โฟกัสที่ส่วนต่างราคาหรือกระแสเงินสด วางไว้ในสินทรัพย์ที่รักษามูลค่าตัวเองมันได้ เช่น ทองคำ หรืออัญมณี สำคัญคือ สภาพคล่องต้องได้ เพราะจังหวะฉุกเฉินจะต้องแปลงเป็นเงินได้ทันที วางแบบนี้ได้ต่อให้ปัญหาชีวิตมาแต่ยังพอมีเงิน มันไปต่อได้ พอเหลือเยอะมากขึ้นในอดีตอีกตัวเลือกที่เข้าท่าคืออสังหาฯ แม้ว่าต้องระวังเรื่องสภาพคล่องดีๆ แต่เมื่อเริ่มจัดเก็บภาษีที่ดิน ตัวแปร/เงื่อนไขเริ่มเยอะขึ้น จะต้องศึกษาให้ละเอียดหรือมีที่ปรึกษาที่ดีช่วย

"รวย มั่งคั่ง มั่นคง" ไม่ใช่สูตรสำเร็จทางการเงิน แต่การเงินชีวิตสำเร็จได้ด้วยสูตรนี้ เพราะมันปิดประตูเจ๊งทุกด้านแล้ว. ออกแบบชีวิตการเงินดีๆ เมื่อรวยขึ้นชีวิตก็มีตัวเลือกมากขึ้น มั่งคั่งขึ้นมีเงินก้อนใหม่ให้ใช้เรื่อยๆ ไม่
วิตก มั่นคงแม้พลาดทุกข์ใจแต่ชีวิตก็ไปต่อได้ไม่จบแค่นั้น ปัญหาชีวิตที่แก้ไม่ได้ด้วยเงินก็หาวิธีอื่นแก้ไป. ปัญหาชีวิตที่แก้ด้วยเงินก็ใช้เงินแก้

ขอให้พวกเราทุกคน "รวย มั่งคั่ง มั่นคง" กันนะครับ.

โดย “หยง” ธำรงชัย เอกอมรวงศ์  เทรดเดอร์มืออาชีพ
เจ้าของฉายา Freedom Trader  ต้นฉบับเทรดเดอร์
ระดับอินเตอร์ที่เทรดในตลาดต่างประเทศ
====================================
ขอบคุณภาพประกอบข่าวจาก : Bangkok Post

"รวย มั่งคั่ง มั่นคง" คาถาแก้ทุกปัญหาเรื่องเงิน

<h2>หนึ่งในหัวข้อที่ถูกพูดถึงเยอะในแวดวงหุ้นหลายปีที่ผ่าน คือ เรื่องจิตวิทยาการลงทุน มีเป็นหนังสือออกมาก็หลายเล่มอยู่ และมักเป็นในรูปแบบข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นบ่อยๆ กับนักลงทุน รวมถึงข้อแนะนำการแก้ไข ซึ่งเป็นองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์อยู่ เพราะถ้าซื้อหุ้นแล้วมันเสียหายซ้ำซาก เราควรต้องรู้ว่าเหตุมันน่าจะมาจากอะไร ก็จะได้แก้ไขขึ้นมา</h2>
ผมมองว่านี่คือตัวตัดสินใจความสำเร็จการลงทุนของคนๆ นึงเลย แม้กระทั่งหนังสือการลงทุนเล่มคลาสสิคที่ชื่อว่า Trading for a living ที่เขียนโดย Dr. Alexander Elder ก็ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก และเขียนว่าจะประสบความสำเร็จในการลงทุน วิธีการมีบทบาทพียง 10% การบริหารเงินทุนมีบทบาท 30% ส่วนจิตวิทยากรลงทุนนั้นมีบทบาทสูงถึง 60% เลยทีเดียว ในไทยจิตวิทยาการลงทุนมักถูกเรียกทับศัพท์เท่ห์ๆ ว่า มายด์เซ็ตการลงทุน

ไม่มีใครเถียงว่าเรื่องมายด์เซ็ตไม่สำคัญ แต่ข้อสังเกตุที่น่าสนใจเรื่องนึงคือ เวลาคุยเรื่องมายด์เซ็ต เรามักได้คำอธิบายกว้างๆ แต่จับต้องไม่ได้ ประมาณว่า มายด์เซ็ตการลงทุนที่ถูกต้อง มาจากการเข้าใจกลไกตลาดหุ้นอย่างถูกต้อง เข้าใจผู้เล่นในตลาด และเข้าใจตัวเอง ซึ่งมันก็ใช่ แต่เราจะไม่สามารถนำคำอธิบายแบบนี้ไปเป็นข้อปฏิบัติได้เลย มันนามธรรมเกินไป

จะเข้าใจกลไกตลาดหุ้น หมายถึงจะต้องเข้าใจกลไกเศรษฐกิจ เข้าใจลักษณะกิจการ หรือเข้าใจเหตุของเม็ดเงินที่เข้ามาในหุ้น ทั้งหมดนี้ไม่น้อยนะ ส่วนจะเข้าใจผู้เล่นในตลาด นั้นหมายถึงใคร ถ้าเป็นกองทุนฯ ก็มีหลายสไตล์ตามนโยบายการลงทุนของเขา ยิ่งผู้เล่นรายย่อยยิ่งหลากหลาย จะต้องเข้าใจทั้งหมดหรือบางส่วนเท่านั้นพอ คำอธิบายที่กว้างไปที่จับต้องไม่ได้ ผลคือนำมาใช้ประโยชน์ไม่ได้นั่นเอง

แล้วมายด์เซ็ตการลงทุนที่ถูกต้องจะอธิบายยังไง มุมมองผมมายด์เซ็ตที่ถูกต้องคือ "สำคัญถูกต้อง" และคอนเซ็ปท์นี้ครอบคลุมไปมากกว่าเรื่องการลงทุน

ผมเชื่อว่าถ้าลำดับความสำคัญไว้สูงสุด ยังไงสิ่งที่ทำอยู่ก็จะสำเร็จ อย่างเรื่องใกล้ๆ ตัวเช่น การลดน้ำหนัก ซึ่งวิธีลดมันไม่ใช่ความลับเลย คุมอาหารกับออกกำลังกาย แต่คนส่วนใหญ่ทำไม่ได้ ไม่ใช่เพราะไม่รู้วิธี แต่เพราะไม่ได้ให้ความสำคัญการลดน้ำหนักไว้สูงสุด นึกอยากออกกำลังกายก็ออก ขี้เกียจก็หยุด  แต่ถ้าเราจำเป็นต้องลดน้ำหนักถ้าไม่ลดเสียชีวิตแน่ ผมมั่นใจว่าลดได้ทุกคน เพราะคราวนี้มันคือเรื่องความเป็นความตาย หยวนไม่ได้แล้ว

ส่วนในเรื่องการลงทุนเราต้องให้ความสำคัญสูงสุดกับ "การอยู่รอดในตลาด" ก่อน เรียกว่า ทุกการตัดสินใจที่เลือกซื้อ/ขายหุ้น ต้องถามตัวเองก่อนว่า ถ้าพลาดครั้งนี้แล้วจะเจ๊งมั้ย แล้วจึงค่อยหยิบเครื่องมือมาคุมมาลดความเสี่ยงอีกที คอนเซ็ปท์นี้สะท้อนแม้ในกฏการลงทุนของคุณวอเรน บัฟเฟตต์ ที่ว่า ข้อ 1. อย่าเสียเงิน และ ข้อ 2. ให้กลับไปดูข้อ 1 อ่านผิวเผินเหมือนเป็นแค่มุกขำๆ แต่ผมว่ามีความหมายเชิงลึกนะ อย่าเจ๊ง รอดในตลาดให้ได้ก่อน แล้วค่อยมาโฟกัสเรื่องรวย

ตอนเริ่มต้นการลงทุนถ้าไปให้ความสำคัญสูงสุดกับ เรื่องรวย ก่อน อาจทำให้เราละเลยความเสี่ยงที่แฝงอยู่ในการลงทุนครั้งนั้นๆ ได้ และในตลาดหุ้นพลาดหนักๆ เพียงครั้งเดียวก็เพียงพอที่จะทำให้ไม่ต้องลืมตาอ้าปากได้เลยทั้งชีวิต เรื่องราวของคนที่เคยพลาดเจ๊งหมดตัวแล้วฟื้นกลับขึ้นมายิ่งใหญ่ได้นั่นคือส่วนน้อยเกินไปที่จะคาดหวังให้มันเกิดกับตัวเรา อย่าข้ามขั้น มันไม่ได้ช้าขนาดนั้น และวันที่ตลาดร่วงมาแรงๆ จนหุ้นดีๆ ถูกทั้งตลาด ก็จะเป็นโอกาสสร้างความร่ำรวยสำหรับผู้ที่ยังรอดเหลืออยู่เท่านั้น. ขอให้พวกเรารอดในตลาดหุ้นกันได้ทุกคนครับ

ว่ากันด้วยเรื่องมายด์เซ็ตการลงทุน

พอจั่วหัวคำว่า "การลงทุน" ภาพแรกที่ผุดขึ้นในความคิดคนส่วนใหญ่คือ ความร่ำรวย เป็นเศรษฐี ชีวิตดี มีพอร์ตโฟลิโอร้อยล้านพันล้าน ซึ่งว่าไปแล้วคิดแบบนั้นมันก็ไม่ได้ผิดไปซะทีเสียเดียว มันคือผลคือภาพเวลาที่เห็นคนลงทุนประสบความสำเร็จ พอเห็นและเชื่อในผล ก็ไม่แปลกที่จะเริ่มแกะหาเหตุ หรือที่เราเรียกด้วยศัพท์เท่ห์ๆ ทุกวันนี้ว่าหา "โมเดลความสำเร็จ" ของคนๆ นั้น หรือของการลงทุนแนวนั้น นักลงทุนที่ประสบความสำเร็จระดับโลกอย่างวอเรน บัฟเฟตต์, ปีเตอร์ ลินช์ หรือนักลงทุนที่มีชื่อเสียงในประเทศไทยอย่าง ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร นี่เรียกว่าถูกแกะ โมเดลความสำเร็จ จากทั้งมือสมัครเล่นและไม่สมัครเล่น จนนำไปเขียนเป็นตำราได้ไม่ยาก

ซึ่งการแกะ โมเดลของคนที่ประสบความสำเร็จในสายอาชีพนั้นๆ เป็นวิธีที่ลัดและเวิร์คมาก เรารู้ชัวร์แล้วว่าคอนเซ็ปท์นี้ใช้ได้ มันถูกพิสูจน์แล้ว ที่เหลือคือแกะในรายละเอียด และสร้างเป็นสูตรขึ้นมา (เขาถึงเรียกว่าสูตรสำเร็จ) อย่างไรก็ดีวันนี้ผมจะไม่ได้มาถกเรื่องหลักการลงทุน มีหนังสือและบทความที่เจาะลึกหลักการลงทุนแต่ละแบบอยู่แล้ว แต่ผมอยากชวนพวกเราตั้งข้อสังเกต ถกประโยชน์และข้อควรระวังของการนำโมเดลความสำเร็จของคนอื่นมาใช้ เพราะหลายๆ ครั้งต่อให้มั่นใจว่าแกะทะลุปรุโปร่งแล้วก็ไม่ได้หมายความว่าจะได้ผลลัพท์เหมือนกันเสมอไป หนำซ้ำพลิกล็อคพลาดท่าเจ๊งได้ด้วยซ้ำ คำถามคือ ทำไมถึงเป็นแบบนั้น

ผมมองแบบนี้ ความคิดและหลักการเรียนรู้ของพวกเราทุกคนถูก "ขึ้นโครง" มาตั้งแต่ในโรงเรียน ซึ่งอย่าเพิ่งตีความเลยเถิดนะอ่านให้จบก่อน การเรียนและระบบโรงเรียนแม้จะไม่สมบูรณ์แบบแต่ก็มีข้อดีในตัวของมัน แต่หนึ่งในข้อสังเกตที่เห็นจากผลผลิตระบบโรงเรียนคือ เจอ 1 โจทย์ แก้ด้วย 1 วิธี เพื่อให้ได้ 1 ผลลัพท์ ซึ่งสำหรับการสอบวัดผลก็ใช่เลย แต่กับทุกคนที่พ้นโรงเรียนมานานพอจะเข้าใจว่า เจอ 1 โจทย์ แก้ได้หลายวิธี แล้วแต่ว่าเป็น ผลลัพท์กับใคร ซับซ้อนขึ้นแต่อธิบายโจทย์ชีวิตได้ดีกว่า ดังน้ันการแกะโมเดลความสำเร็จคนๆ นึง เราต้องแกะให้ทะลุก่อนว่า คนๆ นั้นตีความ ความสำเร็จ (ผลลัพท์) ไว้อย่างไร แล้วจึงค่อยมาฟอร์มเป็น สูตรสำเร็จ

และที่ตลกร้ายที่สุดคือ เราส่วนใหญ่ตีความว่า การลงทุนหุ้น คือ วิธีการสร้างความร่ำรวยความมั่งคั่ง เพราะดูจากผลลัพท์ก็น่าจะแบบนั้น แต่นั่นใช่โจทย์ของคนที่เราไปแกะวิธีการเขามาใช้รึเปล่า เพราะพอผมยิ่งศึกษายิ่งเห็นว่าไม่ใช่ ให้สังเกตนักลงทุนที่คร่ำหวอดมานานจริงจะไม่ได้พูดเรื่องกำไรหุ้นเท่าไร และไม่ใช่เพราะเหนือเงินแล้วหรือกลัวดูไม่ดีนะ แต่ผมว่านั่นไม่ใช่โจทย์ที่เขาเข้ามาลงทุนจริงๆ ในมุมมองผมนักลงทุนที่ประสบความสำเร็จ โจทย์หลัก ของเขาคือ "การสร้างความมั่นคงทางการเงินในระยะยาว" ซึ่งถ้ามองในวิธีของการลงทุนแบบเน้นคุณค่า มันใช่เลย เลือกกิจการที่มีกระแสเงินสดที่แข็งแกร่ง หนี้ต่ำ มีปันผล มีศักยภาพต่อยอดธุรกิจได้ ในราคาหุ้นที่ไม่ได้สูงเกินไป ซื้อถูกได้ยิ่งดี ส่วนความร่ำรวยจากกำไรส่วนต่างราคาหุ้นนั้นคือ ผลพลอยได้

นั่นคือส่วนที่ต้องมองให้เหมือนต้นแบบโมเดลความสำเร็จ ซึ่งการเข้าใจโจทย์และรู้ "สูตรสำเร็จ" นั้นเปรียบเหมือน ศาสตร์ในการลงทุน อ่านลักษณะกิจการ อัตราส่วนทางการเงิน ฯลฯ แต่อย่างที่เขียนไว้ก่อนหน้า ก๊อปปี้สูตรสำเร็จมาตรงๆ ก็ใช่ว่าจะสำเร็จ มันต้องผนวกกับแนวคิดอีกชุดด้วย คือ ศิลป์ในการลงทุน ซึ่งคนส่วนใหญ่พูดถึงน้อย เพราะมันจับต้องลำบากกว่าและไม่มีทฤษฏีหรือโมเดลความสำเร็จมารองรับ แต่ก็สำคัญไม่น้อยกว่ากันเลย มุมมองผม ศิลป์ในการลงทุนคือการวิเคราะห์ 3 เรื่องประกอบด้วย 1 ช่วงเวลา และ 2 มอง

1 ช่วงเวลา คือ เข้าใจว่าเกมตลาดหุ้นใช้เวลา ไม่ใช่แค่จับหุ้นถูกตัวแค่ 1-2 ปี และเมื่อเวลาผ่านไป ตัวแปรก็เปลี่ยน อาทิ หลังปี 1980 FED เริ่มลดดอกเบี้ยนโยบาย ส่งผลให้ราคาสินทรัพย์ โดยเฉพาะหุ้นและอสังหาริมทรัพย์ พุ่งหลายสิบเท่าตัวใน 30 กว่าปีที่ผ่านมา.. หลายสิบปีก่อนหุ้นอาจต้องมีปันผล 6-8% PE ไม่เกิน 15 เท่า ถึงจะดูน่าสนใจ แต่ปัจจุบันต้นทุนทางการเงินต่ำมากและต่ำมานาน ตัวแปรนี้เปลี่ยน.. ศิลป์ในที่นี้คือเข้าใจว่าต้องปรับตัวแปรสูตรสำเร็จที่ใช้ให้ทันกับปัจจุบัน ไม่งั้นใช้ไปเดี๋ยวพาลจะไม่สำเร็จ

2 มอง มองแรก คือ มองพฤติกรรมผู้เล่นรายอื่น สังเกตดีๆ ตลาดหุ้นแทบจะเปิดสำรับไพ่ให้เราดูตลอด ดังนั้นศิลป์ในที่นี้คือการมองให้ถูกที่ นักลงทุนซื้อหุ้นแต่ละตัวด้วยปัจจัยที่แตกต่างกัน แต่ทุกคนจะต้องยึดกับตัวแปรสักอย่าง อาทิ หุ้น ADVANC ช่วงเติบโต 3G (ปี 2010-2013) ราคาถูกขับเคลื่อนด้วยกำไร แต่ช่วงหยุดเติบโต ราคาจะยืนด้วยอัตราเงินปันผล แปลว่าเมื่อราคาลงจนอัตราเงินปันผลแตะประมาณ 8% หุ้นมักดีดกลับหรือหุ้น PTT ธุรกิจมีส่วนแบ่งการตลาดขายน้ำมันสูงสุดแต่อยู่กำหนดราคาไม่ได้ ผลคือนักลงทุนมักไม่ให้พรีเมียมราคาหุ้นกับการเติบโตเท่าไร เพราะผลตอบแทนจากการลงทุนเพิ่ม (ROIC) จะต่ำ แต่ในทางกลับกันธุรกิจนี้ก็จะไม่เจ๊งไม่ว่าราคาน้ำมันจะเป็นเท่าไรก็ตาม ราคาหุ้นเหมือนจะวิ่งตามราคาน้ำมันโลก แต่ดูเทียบกันจริงๆ สัมพันธ์กันในระดับหนึ่งเท่านั้น กรณีนี้นักลงทุนจะให้น้ำหนักกับมูลค่าทางบัญชีกิจการ แปลว่าเมื่อราคาลงมาเท่ากับมูลค่าทางบัญชีฯ หุ้นมักดีดกลับ เรื่องนี้ใช้เวลา ตลาดหุ้นจะค่อยๆ เปิดไพ่ให้ดูเอง

ส่วนมองที่ 2 คือ มองตัวเอง โจทย์การเงินเราต้องตอบโจทย์ชีวิตเราด้วย เพราะสุดท้ายโมเดลความสำเร็จ หรือสูตรสำเร็จ นั่นมันของคนอื่นเขา.. ตัวแปรชีวิตมันไม่เหมือนกัน อย่าไปก๊อปมาดื้อๆ และหวังผลเหมือนกัน ถ้าวิธีนั้นมันใช้ได้ทุกคนที่อ่านหนังสือของวอเรน บัฟเฟตต์ ก็ประสบความสำเร็จในตลาดหุ้นกันทุกคนแล้ว รู้ศาสตร์การลงทุนให้แจ้ง และรู้ตัวเองมากพอที่จะประยุกต์ศิลป์มาใช้ให้ตรงกับโจทย์การเงินของเรา ให้เวลากับมันมากพอ สุดท้ายเราก็จะประสบความสำเร็จในตลาดหุ้น ด้วย โมเดลความสำเร็จ ในแบบของเราครับ

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events