<h2>เป็นเวลานับสิบๆ ปีที่ Forbes ศึกษามูลค่าความมั่งคั่งของมหาเศรษฐีทั่วโลก แต่มูลค่าทรัพย์สินส่วนตัวของ Vladimir Putin ผู้นำรัสเซียยังคงเป็นปริศนาที่ลึกลับที่สุด ยากเสียยิ่งกว่ามูลค่าความมั่งคั่งของบรรดาทายาทตระกูล Dupont ผู้ลึกลับ Queen Elizabeth หรือแม้กระทั่งเงินจากการค้ายาเสพติดของ “El Chapo” Joaquin Guzmán เสียอีก</h2>
ตามข้อมูลจากเอกสารที่มี Vladimir Putin คือ ข้าราชการผู้ติดดิน มีรายได้ปีละ 140,000 เหรียญสหรัฐฯ มีรถยนต์ 3 คัน อะพาร์ตเมนต์เล็กๆ 2 แห่ง รถพ่วงคันหนึ่ง กับพื้นที่จอดรถบางส่วน แต่ก็มีการตั้งข้อสงสัยว่า อันที่จริงแล้วเขาน่าจะมีทรัพย์สินมากกว่านั้นนับพันนับหมื่นล้าน

ผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินจากสหรัฐฯ ที่เคยอาศัยอยู่ในรัสเซียมายาวนาน 10 ปี และเป็นผู้อยู่เบื้องหลังกฎหมาย Magnitsky Act (กฎหมายที่ทำให้สหรัฐฯ สามารถกำหนดบทลงโทษผู้กระทำผิดด้านสิทธิมนุษยชน ด้วยการอายัดทรัพย์ได้) ยืนยันว่า หลังจากที่ Putin จับกุมเศรษฐีพันล้านน้ำมันคือ Mikhail Khodorkovsky เมื่อปี 2003 เขาก็เริ่มทำข้อตกลงกับบรรดานักธุรกิจผู้ทรงอิทธิพลอื่นๆ “แบ่งมาให้ผมครึ่งหนึ่ง แล้วผมจะให้คุณเก็บไว้อีกครึ่งหนึ่ง” Browder กล่าว

เขายังบอกด้วยว่า Putin ขู่จะริบทรัพย์สินของคนพวกนั้นและจับเข้าคุกถ้าไม่ทำตาม จากข้อมูลดังกล่าว Browder คำนวณว่า มูลค่าทรัพย์สินสุทธิของ Putin น่าจะมี 2 แสนล้านเหรียญในปี 2017 ใกล้เคียงกับตำแหน่งชายที่รวยที่สุดในโลกเลยทีเดียว

อย่างไรก็ตาม Browder ไม่มีข้อพิสูจน์ใดๆ แต่มีหลักฐานที่ชี้ว่า Putin บังคับให้ผู้ครองอำนาจปกครองในสมัยของ Boris Yeltsin ขายทรัพย์สินกลับคืนให้กับรัสเซียเพื่อเพิ่มอำนาจให้กับตัวเอง ในปี 2005 Roman Abramovich ขายหุ้นส่วนที่เหลือของตนในบริษัทน้ำมัน Sibneft ไปให้กับ Gazprom กลุ่มบริษัทอยู่ในความควบคุมของรัฐในราคา 1.31 หมื่นล้านเหรียญ โดยจ่ายเป็นเงินสด

ความเคลื่อนไหวดังกล่าว ทำให้ Putin มีอำนาจควบคุมทรัพย์สินกลุ่มน้ำมันและก๊าซเพิ่มขึ้น ต่อมาในปี 2013 Mikhail Fridman และกลุ่มผู้ครองอำนาจคนอื่นๆ ซึ่งรวมถึง German Khan ด้วยนั้น ขายบริษัทน้ำมันของตนคือ TNK-BP ไปให้รัฐวิสาหกิจ Rosneft ในราคา 5.6 หมื่นล้านเหรียญ (BP ยักษ์ใหญ่อุตสาหกรรมพลังงานของสหราชอาณาจักรได้เงินจากการทำสัญญาครั้งนี้เช่นกัน)

<img class="size-full wp-image-67850 aligncenter" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/Screen-Shot-2565-08-21-at-11.44.16-AM.png" alt="" width="392" height="294" />

ความเป็นไปได้มากที่สุดคือ ประธานาธิบดีรัสเซียทำเงินจากการมอบสัญญาของรัฐบาล รวมทั้งความเป็นเจ้าของธุรกิจให้กลุ่มคนสนิทแลกกับส่วนลดราคา ในปี 2004 Gazprom เริ่มทยอยกระจายทรัพย์สินมีค่าไปให้กลุ่มธุรกิจต่างๆ ที่อยู่ภายใต้ความควบคุมของกลุ่มเพื่อน Putin ในราคาย่อมเยา

ซึ่งรวมถึงยักษ์ใหญ่ธุรกิจประกันภัย Sogaz ที่ตกไปเป็นของ Yuri Kovalchuk เพื่อนเก่าเพื่อนแก่ของ Putin ที่ถึงกับมีบ้านในย่านอสังหาริมทรัพย์เดียวกันที่ Ozero นอกจากนี้ เขายังเป็น 1 ในเศรษฐีพันล้านของรัสเซียที่มีอยู่ด้วยกันไม่น้อยกว่า 6 คน รวมถึง Gennady Timchenko และ Arkady กับ Boris Rotenberg ที่ร่ำรวยขึ้นมาได้จากความสัมพันธ์กับรัฐบาลรัสเซีย

<img class="size-full wp-image-67851 aligncenter" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/Screen-Shot-2565-08-21-at-11.45.47-AM.png" alt="" width="381" height="412" />

Putin ยังมีความเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับอาณาจักรอาคารขนาดใหญ่บนชายฝั่งทะเลดำ ซึ่ง Alexei Navalny ผู้นำพรรคฝ่ายค้าน (ถูกจำคุก) เรียกว่า “วังของ Putin” มีรายงานว่า Alexander Ponomarenko เศรษฐีพันล้านอีก 1 รายที่สร้างเนื้อสร้างตัวได้เพราะ Putin นั้นซื้อทรัพย์สินดังกล่าวไปในราคา 350 ล้านเหรียญเมื่อ 10 ปีก่อน ต่อมาในปี 2021 หลังจากมูลนิธิของ Navalny ในลิทัวเนียเปิดเผยสารคดีสืบสวนในเรื่องนี้ Arkady Rotenberg เพื่อนเก่าอีกรายของ Putin ก็ประกาศอ้างสิทธิความเป็นเจ้าของ

<img class="size-full wp-image-67852 aligncenter" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/Screen-Shot-2565-08-21-at-11.46.35-AM.png" alt="" width="377" height="307" />

นอกจากนี้ ผู้นำรัสเซียยังเกี่ยวข้องกับเรือซูเปอร์ยอช์ตอีก 3 ลำ คือ Chayka ราคา 18 ล้านเหรียญ Graceful ราคา 120 ล้านเหรียญ และ Scheherazade ราคา 700 ล้านเหรียญ จากการเปิดเผยผ่านการสืบสวนของ Nalvany เมื่อเดือนมีนาคม

แต่ใช่ว่าข้อมูลที่กล่าวมาจะสลักสำคัญอะไรเพราะ Putin ปฏิบัติต่อชาวรัสเซียเสมือนกระปุกออมสินส่วนตัวให้กับตัวเขาเองอยู่แล้ว

อย่างที่กระทรวงการคลังสหรัฐฯ กล่าวไว้เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ว่า ต่อให้กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติจำนวน 1 หมื่นล้านเหรียญของรัสเซียจะทำหน้าที่เป็น “กองทุนสินบน” และเห็นได้ชัดว่า Putin สนใจอำนาจในมือมากกว่ากองเงินกองทอง แต่หากใครมีอำนาจขึ้นมาเมื่อไร ทุกอย่างที่มีอยู่ก็อาจโดนยึดไปได้ง่ายๆ

เรื่อง: GIACOMO TOGNINI และ JOHN HYATT เรียบเรียง: รัน-รัน ภาพประกอบ: MATT CHASE

อ่านเพิ่มเติม: <a href="https://forbesthailand.com/world/global-world/dao-%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%9F%E0%B8%AD%E0%B8%A3.html">DAO เหนือแฟชั่นคือแพลตฟอร์ม</a>

<hr />

<a href="https://bit.ly/3R21jgw">คลิกอ่านฉบับเต็มและบทความทางด้านธุรกิจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนกรกฎาคม 2565 ในรูปแบบ e-magazine</a>

<a href="https://bit.ly/3R21jgw"><img class="lazy alignnone wp-image-66853 lazy-loaded" src="https://i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n.jpg" sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px" srcset="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n.jpg 750w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n-229x300.jpg 229w" alt="" width="300" height="394" data-lazy-type="image" data-lazy-src="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n.jpg" data-lazy-srcset="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n.jpg 750w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/08/291014183_3134888566726212_3058152300533957010_n-229x300.jpg 229w" data-lazy-sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px" /></a>

ปริศนาทรัพย์สินของ Vladimir Putin

เปิดบัญชี "เศรษฐีรัสเซีย" : เจ้าพ่อผู้โดนคว่ำบาตร

<h2>Arkady Volozh นักธุรกิจผู้อยู่เบื้องหลังบริษัทเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดของรัสเซีย Yandex ซึ่งเทียบเท่ากับเสิร์ชเอ็นจิ้นอย่าง Google และ Yahoo ของรัสเซีย หลุดจากอันดับมหาเศรษฐีโลกประจำปี 2022 หลังหุ้นของบริษัทปรับตัวลงกว่าร้อยละ 60 ตั้งแต่วันพฤหัสบดีที่ 24 กุมภาพันธ์ที่รัสเซียเปิดฉากบุกยูเครน </h2>
<figure><img class="wp-image-59521" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/03/1200px-Arkady_Volozh_2018-683x1024.jpg" alt="Arkady Volozh" width="543" height="815" /><figcaption> Arkady Volozh ผู้ก่อตั้งและซีอีโอ Yandex</figcaption></figure>

ณ วันนั้น<a style="color: #008000;" href="https://www.forbes.com/profile/arkady-volozh/?sh=46ab756135cf"> Arkady Voloz</a>h สูญเสียเงินมากกว่า 400 ล้านเหรียญ เนื่องจากธุรกิจของรัสเซียได้รับผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตรที่โลกตะวันตกใช้ เพื่อตอบโต้การบุกยูเครนของรัสเซีย ส่งผลให้มหาเศรษฐีรายนี้ซึ่งเคยมีมูลค่าทรัพย์สินสูงถึง 2.6 พันล้านเหรียญ ขณะนี้มีทรัพย์สินเหลือเพียง 580 ล้านเหรียญ

ล่าสุดเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ตลาดหลักทรัพย์นิวยอร์กและ Nasdaq ประกาศระงับการซื้อขายดัชนีหุ้นรัสเซีย อาทิ Yandex และบริษัทเทคโนโลยีรายอื่นๆ เช่น ผู้ผลิตวิดีโอเกม Nexters (ปรับลงกว่าร้อยละ 20 ในเดือนกุมภาพันธ์) บริษัทจัดหางานออนไลน์ HeadHunter Group (ปรับลงกว่าร้อยละ 68 ในเดือนกุมภาพันธ์) แพลตฟอร์มอี-คอมเมิร์ซ Ozon Holdings (ปรับตัวลงกว่าร้อยละ 46 ในเดือนกุมภาพันธ์) และผู้ให้บริการทางการเงิน Qiwi (ปรับตัวลงกว่าร้อยละ 25 ในเดือนกุมภาพันธ์)

ด้าน Volozh นักเขียนโค้ดและผู้ประกอบการด้านเทคโนโลยีจาก Silicon Valley ได้ร่วมก่อตั้งบริษัทเทคโนโลยีหลายแห่งก่อนที่จะเริ่ม Yandex ในปี 1997 ซึ่งคำว่า Yandex นั้น ย่อมาจาก Yet Another Indexer เพราะธุรกิจแรกของบริษัท คือ การทำเว็บไซต์ค้นหาข้อมูล 

ต่อมา Yandex ซึ่งเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ Nasdaq แต่มีสำนักงานใหญ่อยู่ในกรุงมอสโก ได้ก้าวขึ้นเป็น ‘บริษัทเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดของรัสเซีย’ ด้วยมูลค่า ณ ราคาตลาด มากกว่า 3 หมื่นล้านเหรียญ ณ จุดสูงสุดในเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว ขณะที่มูลค่า ณ ราคาตลาด ณ วันพุธที่ 2 มีนาคม 2022 ตกลงมาอยู่ที่ 6.7 พันล้านเหรียญ

<img class="alignnone size-full wp-image-59525" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2022/03/7f6d54e3e6581f2ab08ef1a9ece39be2.png" alt="" width="550" height="340" />

โดยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา Yandex คือ หนึ่งในบริษัทที่ได้รับความนิยมจากนักลงทุนทั่วโลกและผู้ใช้ชาวรัสเซีย ครองส่วนแบ่งตลาดเสิร์ชเอ็นจิ้นในประเทศบ้านเกิดกว่าร้อยละ 60 ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นความแข็งแกร่งเทียบเท่าคู่แข่งในตลาดสหรัฐฯ 

ทว่าธุรกิจข้างต้นกลับเป็นเพียงส่วนหนึ่งของอาณาจักร Yandex เท่านั้น เนื่องจากปัจจุบันบริษัททำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับอินเทอร์เน็ตอีกหลากหลายประเภท อาทิ บริษัทเรียกรถแบบ Uber ที่กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด เป็นต้น 

ด้าน Sebastian Patulea รองประธานฝ่ายวิจัยตราสารทุนที่ Jefferies ในกรุงลอนดอน ยืนยันว่ายังไม่มีข้อมูลทางการเงินของ Yandex ที่จะรับประกันการเทขายหุ้นทิ้ง และการปรับตัวลงอย่างรวดเร็วของหุ้นในสัปดาห์ที่ผ่านมานั้นมาจาก "ความเสี่ยงด้านภูมิรัฐศาสตร์" แบบใหม่และที่ใหญ่กว่า คือ “ผลกระทบทางอ้อม” ของการคว่ำบาตรต่อรัสเซีย

“มูลค่าพื้นฐานของบริษัทจะเปลี่ยนไปตามอัตราการเติบโต ต้นทุนของเงินทุน และอัตราการแลกเปลี่ยน แต่การซื้อขายในสกุลเงินเหรียญสหรัฐฯ ทั้งหมดจะแย่ลง” เขากล่าวเสริม “ขณะที่ปัจจัยด้านความเชื่อมั่น “อาจเพิ่มความเสี่ยงด้านลบได้อีก”” 

สำหรับ Ildar Davletshin นักวิเคราะห์วิจัยอาวุโสจาก Wood &amp; Co มองปัจจัย 4 ประเด็นสำคัญที่จะส่งผลกระทบต่อ Yandex ดังต่อไปนี้ คือ หนึ่ง ผลกระทบของเศรษฐกิจท้องถิ่นของรัสเซียที่มีต่อธุรกิจโฆษณาดิจิทัลและการเรียกรถ สอง ข้อจำกัดในการจัดหาอุปกรณ์ไฮเทค เช่น ชิป สาม การอ่อนค่าของเงินรูเบิล และสี่ การขาดแคลนเงินทุนสำหรับโครงการในอนาคต เช่น รถยนต์ไร้คนขับและเทคโนโลยีคลาวด์ 

“บริษัทจะไม่มีเงินทุนเพียงพอสำหรับการจัดหาเงินทุน (การลงทุนเหล่านี้) หากสถานการณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์ไม่เปลี่ยนแปลง” เขากล่าว 

นอกจากนี้ ในขณะที่ Yandex อาจปลอดจากการถูกมาตรการคว่ำบาตร แต่ผู้ถือหุ้นของบริษัทในปัจจุบันยังคงประกอบไปด้วยหน่วยงานที่ถูกคว่ำบาตร เช่น VTB ซึ่งเป็นธนาคารรัสเซีย เป็นต้น

อย่างไรก็ดี Volozh ไม่ใช่มหาเศรษฐีเพียงรายเดียวที่หลุดจากทำเนียบมหาเศรษฐีของ Forbes จากเหตุการณ์รัสเซียบุกยูเครน เพราะล่าสุดมหาเศรษฐีชาวรัสเซียอย่างน้อย 10 ราย มีมูลค่าทรัพย์สินสุทธิน้อยกว่าเกณฑ์การจัดอันดับที่ 1 พันล้านเหรียญในช่วงระยะเวลาเพียงไม่กี่วัน

โดยผู้ที่สูญเสียมากที่สุด คือ <a href="https://www.forbes.com/profile/oleg-tinkov/?sh=623c96ea1131">Oleg Tinkov</a> ที่หุ้นของธนาคารดิจิทัล Tinkoff (จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ลอนดอน) ปรับตัวลงกว่าร้อยละ 90 นับตั้งแต่รัสเซียเริ่มการโจมตีในยูเครน ส่งผลให้ทรัพย์สินของ Tinkov ลดลงกว่า 5 พันล้านเหรียญในเวลาเพียงไม่ถึงเดือน

แปลและเรียบเรียงจากบทความ Putin Has Broken Russia’s Brightest Tech Business–Founder Arkady Volozh Loses $2 Billion In Three Months เผยแพร่บน Forbes.com

อ่านเพิ่มเติม: <a style="color: #003300;" href="https://forbesthailand.com/world/สงครามบนโลก-กับสันติ-และ.html">สงครามบนโลก กับสันติ และมิตรภาพของ นักบินอวกาศ</a>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events