ตลอดระยะเวลา 69 ปี ที่กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศได้มุ่งมั่นในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศของไทยอย่างต่อเนื่องผ่านภารกิจหลัก 4 ด้าน ได้แก่ การพัฒนา ศักยภาพผู้ประกอบการไทย ในการประกอบธุรกิจระหว่างประเทศ

การขยายช่องทางตลาดแก่สินค้าและบริการไทย การส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่สินค้าและบริการไทย ตลอดจนการยกระดับคุณภาพการให้บริการสู่ความเป็นเลิศ เพื่อให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจ และภาคการค้าระหว่างประเทศของไทยสามารถแข่งขันได้ในเวทีโลก

ท่ามกลางประเด็นท้าทายต่างๆ จากความเปลี่ยนแปลงของบริบททางเศรษฐกิจและสังคมของโลก ปี 2563-2564 เป็นอีกช่วงของความท้าทายและเป็นบททดสอบใหญ่ของศักยภาพในการปรับตัวของกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศในการขับเคลื่อนการส่งออกของประเทศให้เดินหน้าต่อไปท่ามกลางสถานการณ์การดำเนินไปของการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศต่างๆ ที่ส่งผลให้เศรษฐกิจโลกเข้าสู่ภาวะถดถอย และการดำเนินกิจกรรมการค้าระหว่างประเทศหดตัว

ศักยภาพผู้ประกอบการไทย

ผลจากมาตรการควบคุมการแพร่ระบาดของประเทศต่างๆ โดยกรมได้ดำเนินการปรับกลยุทธ์ในการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศจากออฟไลน์สู่ออนไลน์ ด้วยการ “ตั้งรับ ปรับตัว และหาโอกาส” ทั้งในส่วนของตัวกรมเองที่ต้องเปลี่ยนแปลงโดยการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกต์ใช้กับทุกภาคส่วนขององค์กร และในส่วนของการผลักดันผู้ประกอบการให้เร่งพัฒนาองค์ความรู้และทักษะ เพื่อปรับตัวเข้ากับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว และสามารถฝ่าวิกฤตและคว้าโอกาสในยุค new normal รวมถึงสามารถกลับมาดำเนินธุรกิจได้ทันที ที่สถานการณ์ต่างๆ คลี่คลาย

ตั้งแต่ต้นปี 2563 กรมได้เน้นการทำงานเชิงรุกผ่านช่องทางออนไลน์เป็นหลัก และได้ริเริ่มกิจกรรมรูปแบบใหม่ๆ ที่ทำให้กรมยังสามารถดำเนินภารกิจทั้ง 4 ด้านของกรมท่ามกลางมาตรการควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ส่งผลเป็นอุปสรรคต่อการเดินทางและการขนส่งสินค้าทั้งในและระหว่างประเทศ

โดยการปรับรูปแบบการจัดอบรมสัมมนาของสถาบันพัฒนาผู้ประกอบการการค้ายุคใหม่ (New Economy Academy - NEA) จากเดิมที่จัดในรูปแบบออฟไลน์เป็นผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ เพื่อให้ผู้ประกอบการทุกระดับทั่วทุกภูมิภาคสามารถเข้าถึงองค์ความรู้ได้สะดวก ไม่ต้องเดินทาง ส่งเสริมการตลาดออนไลน์ อาทิ การจัดกิจกรรมเจรจาจับคู่ธุรกิจผ่านช่องทางออนไลน์ (online business matching)

การจัดตั้งร้านขายสินค้าไทย TOP Thai Store บนแพลตฟอร์มอี-คอมเมิร์ซชั้นนำของต่างประเทศเพื่อส่งเสริมให้ผู้ประกอบการใช้ช่องทางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ข้ามพรมแดนในการเข้าถึงผู้บริโภคในต่างประเทศได้โดยตรง การจัดงานแสดงสินค้านานาชาติในรูปแบบเสมือนจริง (virtual trade fair) และในรูปแบบผสมผสาน (hybrid)


การปรับรูปแบบการเข้าร่วมงานแสดงสินค้านานาชาติในต่างประเทศจากเดิมที่ผู้ประกอบการต้องเดินทางไปร่วมออกคูหาภายในงานเป็นการเข้าร่วมในรูปแบบ mirror- mirror โดยผู้ประกอบการมอบตัวแทนจำหน่ายหรือส่งตัวอย่างสินค้าไปจัดแสดงภายในงาน เป็นต้น นอกจากนี้ ยังเร่งดำเนินการส่งเสริมการเพิ่มมูลค่าสินค้าและบริการด้วยนวัตกรรม การออกแบบและการสร้างแบรนด์อย่างต่อเนื่อง รวมถึงการดำเนินการประชาสัมพันธ์ภาพลักษณ์สินค้าไทยเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคทั่วโลก

ผมเชื่อว่า การปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ แนวคิด และวิธีการในการทำงานที่เกิดขึ้นของกรม ถือเป็นก้าวสำคัญในการเดินหน้าสู่การเป็น องค์กรชั้นนำที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพ การ “ปรับเปลี่ยน” และ “เรียนรู้” เพื่อสร้างนวัตกรรมใหม่ในการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศให้สอดรับกับสถานการณ์ และความเปลี่ยนแปลงได้อย่างทันท่วงที สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพและความพร้อมของบุคลากรของกรมซึ่งเป็นทรัพยากรที่มีค่าที่สุดในการทำงาน

นอกจากนี้ การทำงานคงจะประสบความสำเร็จไม่ได้เลย ถ้าหากขาดการสนับสนุนจากหน่วยงานพันธมิตรทั้งภาครัฐและเอกชนที่ได้ให้ความร่วมมืออย่างดีในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและการค้าระหว่างประเทศของไทยตลอดมา จนเกิดผลอย่างชัดเจนและเป็นรูปธรรมอย่างเต็มกำลังความสามารถท่ามกลางความผันผวนทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากสถานการณ์โควิด-19

<img class="alignnone size-full wp-image-55863" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2021/12/สมเด็จ-สุสมบูรณ์_1201.jpg" alt="" width="232" height="256" />
บทความโดย
สมเด็จ สุสมบูรณ์
อดีตอธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์

&nbsp;

<hr />

<a href="https://bit.ly/3nVYPTf">คลิกอ่านบทความทางด้านธุรกิจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนพฤศจิกายน 2564 ในรูปแบบ e-magazine</a>

<a href="https://bit.ly/3nVYPTf"><img class="alignnone wp-image-53407" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2021/11/forbes-november-2021_000.jpg" alt="" width="350" height="459" /></a>

ตั้งรับ ปรับตัว และหาโอกาส กลยุทธ์สร้าง "ศักยภาพผู้ประกอบการไทย"

<h2>จีนถูกขนานนามว่าเป็นหนึ่งในประเทศมหาอำนาจ สิ่งที่พิสูจน์ความเป็นมหาอำนาจดูได้จากการขยับตัวของจีน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใด มุมใด มักจะสร้างแรงกระเพื่อมไปทั่วโลกทั้งทางบวกและลบ ไม่เว้นแม้กระทั่งอุตสาหกรรมเหล็ก</h2>
ล่าสุดจีนเพิ่มความเข้มข้นในมาตรการดูแลอุตสาหกรรมเหล็ก ด้วยการประกาศสั่งปิดโรงงานในมณฑล Tianjin ที่มีกำลังในการผลิตเหล็กต่ำกว่า 3 ล้านตันต่อปีเพียงเท่านี้ก็มากพอที่จะดันให้ราคาเหล็กขยับตัวสูงขึ้น เพราะคาดการณ์กันว่าผลของมาตรการดังกล่าวอาจทำให้กำลังการผลิตเหล็กของโลกหายไปราวๆ 100 ล้านตันต่อปี

เมื่อย้อนความไปช่วงก่อนประเทศจีนเป็นเจ้าภาพมหกรรมกีฬาโอลิมปิคในปี 2008 ก่อให้เกิดการก่อสร้างจำนวนมากภายในประเทศจีน จนผลักดันให้มีโรงงานเหล็กในประเทศผุดขึ้นอย่างรวดเร็ว ทั้งโรงเหล็กขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ แต่เมื่อมหกรรมกีฬาโอลิมปิคปิดฉากลงความต้องการใช้เหล็กในประเทศจีนหดตัวอย่างรุนแรงผลกระทบที่เห็นได้ทันทีคือราคาเหล็กปรับตัวลดลงรุนแรง ในฐานะที่เป็นผู้ผลิตเหล็กรายสำคัญอันดับต้นๆ ของโลกในสัดส่วนราว 50% ของกำลังการผลิตโลกทำให้จีนจำเป็นต้องดำเนินมาตรการควบคุมดูแลอุตสาหกรรมเหล็กในประเทศ

ตลอดระยะเวลา 7 ปีที่ผ่านมา ทางรัฐบาลจีนจึงค่อยๆ ดำเนินมาตรการเริ่มจากการตัดวงเงินกู้ผู้ประกอบการเหล็กซึ่งผลของมาตรการนี้ทำให้ผู้ประกอบการที่จัดตั้งโรงงานขึ้นเพื่อหวังได้รับเงินสนับสนุนโดยไม่มีความคิดที่จะทำธุรกิจอย่างจริงจังได้หายไปจากวงการเหล็กจำนวนมาก

ผลของการดำเนินมาตรการต่างๆ ที่ทางรัฐบาลจีนได้ดำเนินการมา พบว่าตั้งแต่ต้นปีจนราวปลายปี 2017 กำลังการผลิตเหล็กในประเทศจีนน่าจะหายไปแล้ว 50-60 ล้านตันต่อปี ซึ่งใกล้เคียงกับที่เคยประกาศไว้ก่อนหน้านี้ว่าอยากให้ลดกำลังการผลิตลง 100 ล้านตันต่อปี จากปัจจุบันที่ผลิตได้ราว 500 ล้านตันต่อปี หรือ 50% ของกำลังการผลิตโลก

ภาพอุตสาหกรรมเหล็กในประเทศจีนจากนี้ไป โดยส่วนตัวมองว่าจะเริ่มเห็นการปิดตัวของโรงผลิตเหล็กระดับกลางและเล็ก ขณะที่โรงผลิตเหล็กขนาดใหญ่จะเห็นภาพการรวมกิจการมากขึ้น นับเป็นการเดินตามประเทศพัฒนาแล้ว อย่างเช่น สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และกลุ่มประเทศในยุโรป ที่ท้ายที่สุดจะเกิดการรวมตัวกันจนเหลือผู้ประกอบการเหล็กไม่กี่กลุ่มและก่อให้เกิดเสถียรภาพด้านราคาตามมาซึ่งเป็นสิ่งที่รัฐบาลทุกประเทศต้องการเห็นเพื่อให้เอื้อต่อแผนการลงทุน และแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศในระยะยาว

ในประเทศไทยเองเชื่อว่าท้ายที่สุดจะต้องเดินไปสู่เส้นทางนี้เช่นกัน เพราะเป็นทิศทางของโลก และในปี 2558 ผู้ประกอบการเหล็กในประเทศไทยเผชิญกับภาวะราคาเหล็กปรับตัวลงต่อเนื่อง 12 เดือน ส่งผลกระทบให้บางบริษัทประสบปัญหาด้านการเงินด้วยเหตุนี้ทำให้เชื่อว่าจะมีผู้ประกอบการหลายรายมีแนวคิดสร้างความแข็งแกร่งด้วยการมองหาพันธมิตร อาจเริ่มต้นด้วยวาจา และอาจนำไปสู่การจับมือกันในกลุ่ม supply chain หรือการควบรวมกิจการในท้ายที่สุด

แต่การรวมกิจการในประเทศไทยอาจเห็นภาพได้ช้ากว่าประเทศจีน ด้วยขนาดเศรษฐกิจที่เล็กกว่ามาก และโรงเหล็กในประเทศไทยล้วนเกิดจากภาคเอกชนทั้งหมด ผู้ถือหุ้นส่วนใหญ่เป็นผู้ก่อตั้ง ยังมีความผูกพันกับบริษัทในระดับสูง

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยังเร็วเกินไปที่จะคาดการณ์ว่าท้ายที่สุดผู้ประกอบการค้าเหล็กในประเทศไทยจะหลงเหลืออยู่กี่กลุ่มดังเหตุผลที่กล่าวข้างต้นที่ว่า สถานการณ์ในประเทศไทยมีความซับซ้อนมากกว่าการควบรวมกิจการในธุรกิจเหล็กไม่เกิดขึ้นเร็วๆ นี้ อาจต้องรอให้เปลี่ยนถ่ายผู้บริหาร 1-2 รุ่น เพื่อรอให้เกิดการเปลี่ยนถ่ายอำนาจการบริหารไปสู่มือผู้บริหารมืออาชีพ ซึ่งจะไม่มีความผูกพันกับบริษัท และคำนึงถึงผลประโยชน์บริษัทเป็นที่ตั้ง

<img style="width: 200px; height: 234px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/42f7b512eae8611d4fa277c1e81431fb.png" alt="" />
วินท์ สุธีรชัย
ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร
บริษัท ไพร์ม สตีล มิลล์ จำกัด

<hr />

<a href="http://goo.gl/u2N4Vq">คลิกอ่านบทความทางธุรกิจได้ใน นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับ ธันวาคม 2560 ในรูปแบบ E-Magaizne</a>

<a href="https://goo.gl/u2N4Vq"><img style="width: 250px; height: 327px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/9892ea8dd2d1ef0f1da34a50a8317e02.jpg" alt="" /></a>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events