บทบาทประเทศไทยในลุ่มแม่น้ำโขง

<h2>ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) เป็นหนึ่งใน 3 เสาหลักของอาเซียน อันได้แก่ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน รวมถึงประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ซึ่งวัตถุประสงค์หลักของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนคือการพัฒนาศักยภาพในด้านการค้าและขนาดตลาดของกลุ่มประเทศอาเซียน ไม่ว่าจะด้วยการเปิดการค้าเสรีภายในภูมิภาค หรือว่าการเคลื่อนย้ายเงินทุนและแรงงานมีฝีมืออย่างเสรี</h2>
เมื่อได้ชื่อว่าเป็นเสาหลัก ย่อมหมายความว่าทั้งสามเสาหลักต้องทำหน้าที่ไปพร้อมๆ กัน ยึดโยงกัน และมีเสถียรภาพในการค้ำยันโครงสร้าง และเสริมสร้างความแข็งแกร่งของประชาคมอาเซียน หากเสาใดเสาหนึ่งนั้นถูกกระทบ ย่อมอาจส่งผลถึงเสาหลักอื่นได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ประเทศสมาชิกอาเซียนก็ยังต้องเผชิญกับปัญหาทั้งภายในและระหว่างภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการอพยพของมุสลิมชาวโรฮิงญาสู่ประเทศทางตอนใต้ของเมียนมา อาทิ ประเทศมาเลเซีย ทั้งนี้หมายความรวมถึงประเทศไทยที่ประสบปัญหาความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ กับปัญหาการปักปันเขตแดนในพื้นที่พิพาทรอบปราสาทเขาพระวิหารระหว่างไทยและกัมพูชา รวมถึงปัญหาการก่อการร้ายในภูมิภาค อีกทั้งความขัดแย้งระดับภูมิภาคที่เห็นได้ชัดในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา ที่สร้างความตึงเครียดจากสถานการณ์ความขัดแย้งในทะเลจีนใต้ ซึ่งมี 5 ประเทศที่มีสิทธิเรียกร้องในอธิปไตยทับซ้อนกันคือจีน มาเลเซีย บรูไน เวียดนาม และฟิลิปปินส์

ในช่วงที่ผ่านมา ฟิลิปปินส์ได้ยื่นเรื่องต่ออนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศที่กรุง Hague และได้มีคำตัดสินให้ฟิลิปปินส์เป็นผู้ชนะโดยจีนปฏิเสธที่จะไม่เข้าร่วมต่อสู้คดีมาตั้งแต่ต้น ตามที่ทราบกันดีว่าประเทศจีนนั้น เป็นประเทศคู่ค้าอันดับหนึ่งของกลุ่มประเทศอาเซียนมาเป็นระยะเวลายาวนานจนถึงปัจจุบัน หากข้อพิพาทดังกล่าวไม่สามารถหาทางออกร่วมกันได้ หรือทางออกที่มีนั้นไม่สามารถทำให้เกิด comfort level ระหว่างทั้งสองประเทศคู่พิพาทได้ การลงทุนและการค้าขายที่อาเซียนเคยได้รับเม็ดเงินจำนวนมหาศาลจากจีนก็อาจจะได้รับผลกระทบอย่างมีนัยยะสำคัญ การพิพาทกันในทะเลจีนใต้ซึ่งเป็นทางเดินเรือสินค้าสำคัญของทวีปเอเชียนี้ หากเกิดความขัดแย้งถึงระดับที่นำไปสู่ความไม่สงบ ย่อมเป็นอุปสรรคต่อการส่งออกอย่างเสรี อีกทั้งยังจะกระทบต่อความมั่นใจในการลงทุนแถบอาเซียนที่มีฐานประชากร 610 ล้านคน

ทั้งนี้ ปัญหาระดับภูมิภาค อาทิ แรงงานต่างด้าวของชนกลุ่มน้อยทางตอนเหนือของไทยและชนกลุ่มน้อยในประเทศเมียนมานั้น รากฐานปัญหามักเกิดจากชาติพันธุ์และวัฒนธรรมที่มีความแตกต่างกัน ปัญหาดังกล่าวมักจะปรากฏเด่นชัดในภาคประชาชนมากกว่าระดับรัฐบาลซึ่งปัญหาที่เกิดจากภาคประชาชนนั้นมีความสำคัญไม่แพ้กัน เพราะประชาชนทุกคนใน 10 ประเทศอาเซียนเปรียบเสมือนฟันเฟืองสำคัญที่จะขับเคลื่อนอาเซียนให้มีศักยภาพยิ่งขึ้น ดังนั้น หากฟันเฟืองไม่สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น การขับเคลื่อนอาเซียนไปข้างหน้าก็จะดำเนินไปอย่างล่าช้าและมีอุปสรรค

เมื่อเป็นเช่นนั้นแล้ว หากต้องการให้เสาหลักทางเศรษฐกิจของอาเซียน (AEC) ดำเนินการไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ได้ ก็จำต้องรักษาเสถียรภาพของสองเสาหลักที่เหลือไว้เช่นกันโดยหนทางที่คณะมนตรีเพื่อสันติภาพและความปรองดองเอเชียซึ่งผมเป็นประธานอยู่นั้น มีมติเห็นพ้องกันมาโดยตลอดในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งต่างๆ ที่เกิดขึ้น คือการแก้ไขปัญหาผ่านความร่วมมือและการประนีประนอม แทนที่จะเผชิญหน้ากันเพื่อให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ชนะ และอีกฝ่ายหนึ่งเป็นผู้แพ้ (zero-sum game) เราจึงต้องสร้างกรอบความร่วมมือขึ้นเพื่อให้เกิดการทำงานร่วมกันในการแบ่งสรรปันส่วนผลประโยชน์ให้แก่ทุกฝ่าย (win-win game) อันเป็นการเปลี่ยนความขัดแย้งให้เป็นความร่วมมือที่สร้างสรรค์ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในช่วงเวลานี้ก็คือการร่วมมือกันระหว่างจีนและฟิลิปปินส์ ที่เพิ่งเริ่มมีการหารือในการดำเนินการเพื่อกำหนดกรอบในการจัดสรรทรัพยากรทางทะเลภายในทะเลจีนใต้

นอกจากการแก้ปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมาแล้วนั้น เราจำเป็นต้องมีความอดทนในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นอีกด้วย ซึ่งบางปัญหาอาจใช้ระยะเวลานาน ปัญหาใดที่ระดับรัฐบาลไม่สามารถเจรจาหาข้อยุติกันได้ก็ควรจะพักการเจรจาไว้ และจัดตั้ง คณะบุคคลผู้ทรงคุณวุฒิ (eminent persons group) ขึ้น โดยอาจจะระดมผู้เชี่ยวชาญนักวิชาการ หรือบุคคลผู้มีประสบการณ์ในเรื่องดังกล่าวเป็นอย่างดีเพื่อมาร่วมกันสร้างกลไกในการยุติข้อพิพาท นอกจากนั้นควรให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมต่อกลไกดังกล่าวด้วย ไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญภาครัฐ ภาคเอกชน เพื่อกลไกดังกล่าวจะได้เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ และครอบคลุมปัญหาในมุมมองมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

<figure><img src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/70d1bcf527869397eaf9a02f3297c8f5.png" alt="" width="172" height="169" /><figcaption> สุรเกียรติ์ เสถียรไทยประธานคณะมนตรีเพื่อสันติภาพและการปรองดองแห่งเอเชีย (APRC)อดีตรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ</figcaption></figure>

&nbsp;

<hr />

<a href="https://goo.gl/V6NfWh">ติดตามบทความทางด้านเศรษฐกิจเพิ่มเติมได้ที่ Forbes Thailand Magazine ฉบับ มกราคม 2560</a>
<a href="https://goo.gl/V6NfWh"><img src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/1a9acb06eb9ce498d8300db402f5dc25.png" alt="" /></a>

ความขัดแย้งในภูมิภาคอาเซียนกับความสำเร็จของ AEC

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) เป็นหนึ่งใน 3 เสาหลักของอาเซียน อันได้แก่ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน รวมถึงประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ซึ่งวัตถุประสงค์หลักของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนคือการพัฒนาศักยภาพในด้านการค้าและขนาดตลาดของกลุ่มประเทศอาเซียน ไม่ว่าจะด้วยการเปิดการค้าเสรีภายในภูมิภาค หรือว่าการเคลื่อนย้ายเงินทุนและแรงงานมีฝีมืออย่างเสรี

เมื่อได้ชื่อว่าเป็นเสาหลัก ย่อมหมายความว่าทั้งสามเสาหลักต้องทำหน้าที่ไปพร้อมๆ กัน ยึดโยงกัน และมีเสถียรภาพในการค้ำยันโครงสร้าง และเสริมสร้างความแข็งแกร่งของประชาคมอาเซียน หากเสาใดเสาหนึ่งนั้นถูกกระทบ ย่อมอาจส่งผลถึงเสาหลักอื่นได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ประเทศสมาชิกอาเซียนก็ยังต้องเผชิญกับปัญหาทั้งภายในและระหว่างภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการอพยพของมุสลิมชาวโรฮิงญาสู่ประเทศทางตอนใต้ของเมียนมา อาทิ ประเทศมาเลเซีย ทั้งนี้หมายความรวมถึงประเทศไทยที่ประสบปัญหาความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ กับปัญหาการปักปันเขตแดนในพื้นที่พิพาทรอบปราสาทเขาพระวิหารระหว่างไทยและกัมพูชา รวมถึงปัญหาการก่อการร้ายในภูมิภาค อีกทั้งความขัดแย้งระดับภูมิภาคที่เห็นได้ชัดในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา ที่สร้างความตึงเครียดจากสถานการณ์ความขัดแย้งในทะเลจีนใต้ ซึ่งมี 5 ประเทศที่มีสิทธิเรียกร้องในอธิปไตยทับซ้อนกันคือจีน มาเลเซีย บรูไน เวียดนาม และฟิลิปปินส์

ในช่วงที่ผ่านมา ฟิลิปปินส์ได้ยื่นเรื่องต่ออนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศที่กรุง Hague และได้มีคำตัดสินให้ฟิลิปปินส์เป็นผู้ชนะโดยจีนปฏิเสธที่จะไม่เข้าร่วมต่อสู้คดีมาตั้งแต่ต้น ตามที่ทราบกันดีว่าประเทศจีนนั้น เป็นประเทศคู่ค้าอันดับหนึ่งของกลุ่มประเทศอาเซียนมาเป็นระยะเวลายาวนานจนถึงปัจจุบัน หากข้อพิพาทดังกล่าวไม่สามารถหาทางออกร่วมกันได้ หรือทางออกที่มีนั้นไม่สามารถทำให้เกิด comfort level ระหว่างทั้งสองประเทศคู่พิพาทได้ การลงทุนและการค้าขายที่อาเซียนเคยได้รับเม็ดเงินจำนวนมหาศาลจากจีนก็อาจจะได้รับผลกระทบอย่างมีนัยยะสำคัญ การพิพาทกันในทะเลจีนใต้ซึ่งเป็นทางเดินเรือสินค้าสำคัญของทวีปเอเชียนี้ หากเกิดความขัดแย้งถึงระดับที่นำไปสู่ความไม่สงบ ย่อมเป็นอุปสรรคต่อการส่งออกอย่างเสรี อีกทั้งยังจะกระทบต่อความมั่นใจในการลงทุนแถบอาเซียนที่มีฐานประชากร 610 ล้านคน

ทั้งนี้ ปัญหาระดับภูมิภาค อาทิ แรงงานต่างด้าวของชนกลุ่มน้อยทางตอนเหนือของไทยและชนกลุ่มน้อยในประเทศเมียนมานั้น รากฐานปัญหามักเกิดจากชาติพันธุ์และวัฒนธรรมที่มีความแตกต่างกัน ปัญหาดังกล่าวมักจะปรากฏเด่นชัดในภาคประชาชนมากกว่าระดับรัฐบาลซึ่งปัญหาที่เกิดจากภาคประชาชนนั้นมีความสำคัญไม่แพ้กัน เพราะประชาชนทุกคนใน 10 ประเทศอาเซียนเปรียบเสมือนฟันเฟืองสำคัญที่จะขับเคลื่อนอาเซียนให้มีศักยภาพยิ่งขึ้น ดังนั้น หากฟันเฟืองไม่สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น การขับเคลื่อนอาเซียนไปข้างหน้าก็จะดำเนินไปอย่างล่าช้าและมีอุปสรรค

เมื่อเป็นเช่นนั้นแล้ว หากต้องการให้เสาหลักทางเศรษฐกิจของอาเซียน (AEC) ดำเนินการไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ได้ ก็จำต้องรักษาเสถียรภาพของสองเสาหลักที่เหลือไว้เช่นกันโดยหนทางที่คณะมนตรีเพื่อสันติภาพและความปรองดองเอเชียซึ่งผมเป็นประธานอยู่นั้น มีมติเห็นพ้องกันมาโดยตลอดในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งต่างๆ ที่เกิดขึ้น คือการแก้ไขปัญหาผ่านความร่วมมือและการประนีประนอม แทนที่จะเผชิญหน้ากันเพื่อให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ชนะ และอีกฝ่ายหนึ่งเป็นผู้แพ้ (zero-sum game) เราจึงต้องสร้างกรอบความร่วมมือขึ้นเพื่อให้เกิดการทำงานร่วมกันในการแบ่งสรรปันส่วนผลประโยชน์ให้แก่ทุกฝ่าย (win-win game) อันเป็นการเปลี่ยนความขัดแย้งให้เป็นความร่วมมือที่สร้างสรรค์ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในช่วงเวลานี้ก็คือการร่วมมือกันระหว่างจีนและฟิลิปปินส์ ที่เพิ่งเริ่มมีการหารือในการดำเนินการเพื่อกำหนดกรอบในการจัดสรรทรัพยากรทางทะเลภายในทะเลจีนใต้

นอกจากการแก้ปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมาแล้วนั้น เราจำเป็นต้องมีความอดทนในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นอีกด้วย ซึ่งบางปัญหาอาจใช้ระยะเวลานาน ปัญหาใดที่ระดับรัฐบาลไม่สามารถเจรจาหาข้อยุติกันได้ก็ควรจะพักการเจรจาไว้ และจัดตั้ง คณะบุคคลผู้ทรงคุณวุฒิ (eminent persons group) ขึ้น โดยอาจจะระดมผู้เชี่ยวชาญนักวิชาการ หรือบุคคลผู้มีประสบการณ์ในเรื่องดังกล่าวเป็นอย่างดีเพื่อมาร่วมกันสร้างกลไกในการยุติข้อพิพาท นอกจากนั้นควรให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมต่อกลไกดังกล่าวด้วย ไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญภาครัฐ ภาคเอกชน เพื่อกลไกดังกล่าวจะได้เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ และครอบคลุมปัญหาในมุมมองมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

<img src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/70d1bcf527869397eaf9a02f3297c8f5.png" alt="" width="172" height="169" />
สุรเกียรติ์ เสถียรไทย
ประธานคณะมนตรีเพื่อสันติภาพและการปรองดองแห่งเอเชีย (APRC)
อดีตรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ

<hr />

<a href="https://goo.gl/V6NfWh">ติดตามบทความทางด้านเศรษฐกิจเพิ่มเติมได้ที่ Forbes Thailand Magazine ฉบับ มกราคม 2560</a>
<a href="https://goo.gl/V6NfWh"><img style="width: 250px; height: 326px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/1a9acb06eb9ce498d8300db402f5dc25.png" alt="" /></a>

<h2>เส้นทางธุรกิจกว่าจะมาถึงมือเขานั้นไม่ง่ายดายเลย กิจกาจช่วงแรกเกือบจะล้มอยู่หลายรอย เลวร้ายสุดเกือบจะถูกธนาคารฟ้องล้มละลาย เจ้าหน้าบีบให้ลดทุน ต้องปลดพนักงานออก 1 ใน 4 ทั้งที่บางคนทำงานมาตั้งแต่หนุ่มจนเกือบจะเกษียณ สุดท้ายแล้วทุกคนในองค์กรพร้อมใจกันเสียสละ ลดเงินเดือนลงร้อยละ 25 เพื่อประคับประคองให้จุลไหมไทยผ่านวิกฤตไปได้</h2>
จงสฤษดิ์เล่าว่าบิดาย้ำเสมอ ธุรกิจนี้ไม่ใช่เป็นแค่ของครอบครัวคุ้นวงศ์ แต่เป็นของทุกคนที่ปรารถนาดีต่อสังคม เขาดูแลพนักงารแบบครอบครัวเดียวกัน ครอบคลุมถึงการแบ่งปันผลประโยชน์เหมือนคนในครอบครัว กำไรทุกไตรมาสจะแบ่งให้บริษัท 50 และอีก 50 ให้พนักงาน ที่จะนำไปแบ่งปันกันตามลำดับขั้น เว้นแต่พนักงานผู้ถือจะไม่ได้สิทธิในส่วนนี้

ในปีนี้จุลไหมไทยขยายกำลังการผลิตจากปีละ 170 ตัน มาเป็น 250 ตัน ภายในสามปีข้างหน้า ซึ่งถือว่าเพิ่มอีกเกือบร้อยละ 50  ซึ่งปัญหาสำคัญที่ต้องเจอก็คือปริมาณรังไหมไม่พอ ด้วยเหตุนี้เขาจึงวางแผนจูงใจให้เกษตรกรหันมาปลูกหม่อนเลี้ยงไหมให้มากขึ้น พยายามหาตลาดไหมใหม่ หาวิธีการเลี้ยงแบบใหม่ไม่ต้องเฝ้าดูอย่างใกล้ชิดเหมือนแต่ก่อน ปัจจุบันหากจะลงทุนปลูกหม่อนเลี้ยงไหมจะใช้เงินแรกเริ่มไม่เกิน 150,000 บาท ในที่ดินประมาณ 9 ไร่ จะมีรายได้ตกปีละ 9 หมื่นบาท

“แต่มีเกษตรกรที่สุพรรณบุรีของเราสามารถสร้างรายได้เฉลี่ยปีละ 500,000 บาท”
อย่างไรก็ตามการส่งออกผลิตภัณฑ์ยังไม่มากนัก เพราะแข่งราคากับจีนไม่ไหว เพราะเขาเป็นผู้ผลิตไหมรายใหญ่ของโลกถึงร้อยละ 70 แต่ตอนนี้ผลผลิตจากจีนเริ่มออกสู่ตลาดลดลง แต่ความต้องการของตลาดยังคงเดิม จึงเป็นโอกาสให้เราขยายตลาดเพิ่ม และขายในราคาที่สูงขึ้น ภายในสามปีข้างหน้า ยอดส่งออกน่าจะเพิ่มจากร้อยละ 10 ไปที่ร้อยละ 20 ได้

นอกจากนี้ตลาดใหม่ที่ดึงดูดใจก็คือประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (เออีซี) เพราะเป็นภูมิภาคนิยมใช้ไหมแต่ไม่มีการเลี้ยงตัวไหมและผลิตเส้นไหมเอง ล่าสุดจงสฤษดิ์ได้ข้ามไปเปิดสำนักงานที่ลาวและแต่งตั้งตัวแทนจัดหน่ายแล้ว พร้อมทั้งหาพันธมิตรเปิดตลาดในมาเลเซียและอินโดนีเซีย ส่วนตลาดยุโรปนั้นต้องเปิดทางด้วยไหมคุณลักษณะพิเศษที่ต่างจากคู่แข่งอย่างจีน

ตัวเขาแสดงความมุ่งมั่นจะสืบสานธุรกิจของครอบครัว ที่มีประวัติศาสตร์มายาวนานไว้ให้ได้ แม้ว่ารุ่นต่อไปผู้นำของจุลไหมไทยจะไม่ใช่คนในตระกูลคุ้นวงศ์ก็ตาม อาจจะเป็นผู้บริหารมืออาชีพก็ได้ แต่ต้องมาตรฐานของกลุ่มจุลไหมไทย

สรุปและเรียบเรียงจาก เส้นทางจุลไหมไทย (Not) Smooth As Silk, Forbes Thailand ฉบับ MARCH 2014

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events