<h2 class="p1">วิกฤตเศรษฐกิจและการเงินของโลกดูเหมือนจะเวียนกลับมาทุกๆ 10 ปี ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2530 โลกเผชิญเหตุการณ์ Black Monday ที่ทำให้ดัชนีตลาดหุ้นดาวน์โจนส์ร่วงลงกว่า 22.6% ในวันเดียว 10 ปีต่อมา เดือนกรกฎาคม 2540 วิกฤตย้ายเข้ามาอยู่ในทวีปเอเชียโดยมีศูนย์กลางอยู่ที่ประเทศไทย หรือที่เรารู้จักกันดีในชื่อ วิกฤตต้มยำกุ้ง ซึ่งลุกลามไปทั่วเอเชีย และต่อมาอีก 10 ปี ในเดือนกันยายน 2551 การล่มสลายของบริษัท Lehman Brothers เป็นการจุดชนวนวิกฤติซับไพร์มในสหรัฐฯ ซึ่งแพร่ลามไปยังทวีปยุโรปก่อให้เกิดวิกฤตหนี้สาธารณะ แล้วในปี 2560 โลกจะต้องเผขิญกับวิกฤตหรือไม่ คนที่อาจจะตอบคำถามนี้ได้ดีที่สุดคงเป็น นายคิม จอง อุน และนายโดนัล ทรัมป์ ผู้นำของเกาหลีเหนือและสหรัฐฯ</h2>
นายคิม จอง อุน ผู้นำเกาหลีเหนือวัย 33 ปีเป็นที่รู้จักของประชาคมโลกมากขึ้นเรื่อยๆ จากท่าทีที่ขึงขังไม่เกรงกลัวอำนาจของสหรัฐฯ โดยตั้งแต่รับตำแหน่งผู้นำ เขาได้ทดสอบอาวุธนิวเคลียร์และขีปนาวุธมามากกว่าสมัยปู่และพ่อของเขารวมกัน  แม้ว่าองค์การสหประชาชาติจะมีมาตรการตอบโต้เกาหลีเหนือด้วยการคว่ำบาตรการค้ามาตั้งแต่ปี 2549 และล่าสุดได้ยกระดับการคว่ำบาตรไปถึงการส่งออกน้ำมันไปยังเกาหลีเหนือและการนำเข้าเครื่องนุ่งห่มจากเกาหลีเหนือของคู่ค้า แต่ดูเหมือนว่ามาตรการเหล่านี้ไม่ได้มีผลต่อเกาหลีเหนืแต่อย่างใด

การลงโทษด้วยการคว่ำบาตรเป็นการจูงใจให้ประเทศที่ถูกลงโทษเต็มใจเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม แต่เนื่องจากความไม่เท่าเทียมทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ทำให้คนจนมักได้รับผลกระทบจากการคว่ำบาตรมากกว่ากลุ่มคนรวย หรือเรียกง่ายๆ ว่าประชาชนเดือดร้อนมากกว่าผู้นำ นี่จึงอาจเป็นสาเหตุที่กลุ่มผู้นำเกาหลีเหนือดูไม่ได้ร้อนรนต่อบทลงโทษของสหประชาชาติมากนัก นายวลาดีมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซียยังเคยกล่าวไว้ว่า นายคิม จอง อุน อาจยอมให้ประชาชนของเขาอดอยากจนต้องกินหญ้าต่างข้าวมากกว่าจะยอมหยุดยิ่งขีปนาวุธ อีกนัยหนึ่งอาจสรุปได้ว่า มาตรการของสหประชาชาติไม่เหมาะสมกับการปกครองระบอบเผด็จการ

ในมุมมองของตลาด เราอาจให้ส่วนต่าง TED มาเป็นมาตรวัดความกังวลต่อตลาดที่มีต่อสถานการณ์เหล่านี้ได้ ส่วนต่าง TED คือ ส่วนต่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยกู้ยืมระหว่างธนาคารและอัตราผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลระยะสั้น หากส่วนต่างปรับขึ้นแสดงว่า โอกาสที่ธนาคารจะผิดนัดชำระหนี้ระยะสั้นมีมากขึ้น เรียกง่ายๆ ว่าความเสี่ยงสูงขึ้นนั่นเอง เมื่อพิจารณาส่วนต่าง TED ของเกาหลีใต้และญี่ปุ่นที่ปรับเพิ่มขึ้นในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายนที่ผ่านมา ทำให้พบว่าความขัดแย้งระหว่างสหรัฐฯ และเกาหลีเหนือส่งผลกระทบต่อประเทศข้างเคียงอย่างเกาหลีใต้และญี่ปุ่นด้วยเช่นกัน

ส่วนต่าง TED ของเกาหลีใต้

<img style="width: 680px; height: 388px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/f1a37d80b7439bd3d9d9116bc2768f6f.png" alt="" />
Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank

ส่วนต่าง TED ของญี่ปุ่น
<img src="http://forbesthailand.com/uploads/library/7c2adb4bae46c981112b084f07026b89.png" alt="" />
Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank

แม้ว่านักวิเคราะห์หลายฝ่ายจะมองว่าโอกาสที่จะเกิดสงครามระหว่างสหรัฐฯ และเกาหลีเหนือมีน้อย แต่ทุกวันนี้ เกาหลีเหนือได้แสดงแสนยานุภาพทั้งการทดสอบวิถีการยิงขีปนาวุธ และทดสอบอาวุธนิวเคลียร์ แต่สิ่งที่เรายังไม่ได้เห็นคือการทดสอบวิถีการยิงและขีปนาวุธพร้อมกัน ซึ่งอาจเป็นอาวุธที่เกาหลีเหนือเก็บไว้เพื่อตอบโต้สหรัฐฯ หากสถานการณ์ตึงเครียดมากขึ้นก็เป็นได้ แต่สำหรับนักลงทุนแล้ว คงไม่จำเป็นต้องรอให้ประวัติศาสตร์ซ้ำรอยทุกๆ 10 ปี เพราะเพียงแค่วิวาทะระหว่างผู้นำทั้งสองฝ่ายและการทดสอบขีปนาวุธของเกาหลีเหนือเพียงเท่านี้ ก็ทำให้นักลงทุนทิ้งสินทรัพย์เสี่ยงและเข้าถือเงินกู้ของประเทศที่มีดอกเบี้ยต่ำหรือความเสี่ยงต่ำอย่างเงินเยนและทองคำแล้ว

เกาหลีเหนือ-สหรัฐฯ หรือวิกฤตจะซ้ำรอย

กว่าจะถึงวันชี้ชะตาการเลือกตั้งประธานาธิบดีในสหรัฐอเมริกา ทั่วโลกก็ได้เห็นสงครามแห่งการเลือกตั้งที่มีแต่การโต้เถียงและคำพูดทำลายความน่าเชื่อถือของคู่แข่งแทนที่จะสู้กันด้วยนโยบายทางเศรษฐกิจและการส่งเสริมความเป็นอยู่ของประชาชนในประเทศ จนทำให้ต้องตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกับคำสอนของ Abraham Lincoln หรือประธานาธิบดีคนที่ 16 ของสหรัฐฯที่บอกว่ารัฐบาลควรทำเพื่อประชาชน “Government of the people, by the people, for the people, shall not perish from this earth.”

ก่อนจะทำนายเส้นทางหรือประเมินถึงผลกระทบหลังจากการเลือกตั้ง ลองพิจารณานโยบายสำคัญที่แตกต่างกัน (ดูตารางประกอบ) นโยบายภาษีที่แตกต่างกันของผู้สมัครทั้งสองพรรค สะท้อนให้เห็นถึงมุมมองที่ไม่ตรงกันอย่างยาวนานเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของรัฐบาล โดยฝั่งเดโมแครตมองว่ารัฐบาลต้องมีบทบาทมากในระบบเศรษฐกิจส่งผลให้ชอบทำนโยบายขยายการเก็บภาษีเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับรัฐบาล โดยรัฐบาลจะมีหน้าที่กระจายรายได้ไปยังภาคอื่นๆ ของเศรษฐกิจ เช่น เพื่อการพัฒนาระบบประกันสังคม

ขณะที่ฝั่งรีพับลิกันมองว่า บทบาทของรัฐบาลในการกระจายรายได้ไม่ควรมากจนเกินไป และควรปล่อยให้ตลาดเป็นไปตามกลไกของมันด้วยตนเอง นอกจากนี้ ยังมองว่าผู้จ่ายภาษีหรือเอกชนสามารถทำหน้าที่กระจายรายได้ได้ดีกว่า ส่งผลให้นโยบายภาษีของฝั่งรีพับลิกันที่ออกมาส่วนมากเป็นการลดการเก็บภาษีเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ

<img style="width: 680px; height: 703px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/19bfa3f3fe2f859db8887b614e30aa27.jpg" alt="" />

ตามการคาดการณ์ของ Moody’s Analytics นโยบายภาษีของ Clinton จะทำให้รัฐบาลขาดดุลการคลังที่ราว 7.26 แสนล้านเหรียญ ซึ่งถือว่าเป็นเพียงส่วนเล็กๆ เมื่อเทียบกับการขาดดุลภายใต้นโยบายภาษีของ Trump โดยนโยบายการลดภาษีที่ค่อนข้างรุนแรงของ Trump จะทำให้รัฐบาลมีการขาดดุลการคลังพุ่งขึ้นมาอยู่ที่ 1.183 ล้านล้านเหรียญในปีแรกของการดำเนินนโยบาย

ในระยะสั้นการลดภาษีของ Trump อาจเป็นผลดีต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ แต่จะส่งผลเสียต่อเศรษฐกิจในระยะยาวจากการที่รัฐบาลต้องกู้ยืมจำนวนมากหลังจากขาดดุลงบประมาณ จนทำให้ดอกเบี้ยในระบบอาจปรับขึ้นไปกระทบต้นทุนการกู้ยืมของภาคเอกชนอีกต่อหนึ่ง หรือภาษาในทางเศรษฐศาสตร์เรียกว่า crowding out effect

นอกจากประเด็นดังกล่าว แนวโน้มอัตราเงินเฟ้อของสหรัฐฯ ภายใต้นโยบายของ Trump ยังมีแนวโน้มที่จะพุ่งขึ้นสูงเมื่อเทียบกับ Clinton ตามการวิเคราะห์ของ Moody’s ส่วนหนึ่งเป็นเพราะต้นทุนการผลิตที่จะปรับสูงขึ้นตามภาษีการนำเข้าที่จะเก็บมากขึ้นในคู่ค้าที่ Trump มองว่ามีการลดค่าเงินเพื่อให้ตัวเองได้เปรียบทางการค้าอย่างจีน ซึ่งมาตรการดังกล่าว หากทำได้จริงก็จะทำให้การนำเข้าสินค้าจากจีนมีราคาแพงขึ้นสำหรับผู้บริโภคในสหรัฐฯ

<img style="width: 680px; height: 276px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/94b8949794abdb22fc75259eb6ef878a.jpg" alt="" />

Moody’s คาดว่าเงินเฟ้อภายใต้รัฐบาลของ Trump จะพุ่งขึ้นจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ซึ่งหาก Janet Yellen ยังคงเป็นประธานของธนาคารกลางสหรัฐฯ (Fed) อยู่ เงินเฟ้อที่พุ่งขึ้นเกินเป้าหมายที่ 2% จะทำให้ผู้กำหนดนโยบายของ Fed จำเป็นต้องขยับอัตราดอกเบี้ยนโยบายขึ้นอย่างเร่งด่วน ในกรณีที่ Clinton ได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดี

ตลาดมองว่าผลกระทบต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ จากการเลือกตั้งจะมีมากหาก Trump เป็นผู้ชนะ เนื่องจากนโยบายค่อนข้างรุนแรง และน่าจะกระทบต่อความเชื่อมั่นนักลงทุน โดยเฉพาะในเรื่องของนโยบายการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งตลาดมองว่าหาก Clinton ชนะการเลือกตั้งก็จะเป็นผลดีต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ มากกว่าเนื่องจากทำให้การเปลี่ยนผ่านนโยบายของ Obama ประธานาธิบดีคนปัจจุบันสู่ Clinton มีความราบรื่นกว่า ซึ่งจะช่วยสนับสนุนการฟื้นตัวของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ได้ดีต่อไป

จากการประเมินพบว่าหาก Trump สามารถดำเนินนโยบายสำคัญทั้งหมดตามที่หาเสียงจะส่งผลกระทบต่อ GDP สหรัฐฯ โดยอาจทำให้การจ้างงานลดลงและเงินเฟ้อในประเทศปรับเพิ่มขึ้น เนื่องจากนโยบายของ Trump จะทำให้รัฐเสียรายได้จำนวนมากจากการลดภาษี รวมถึงมาตรการกีดกันทางการค้าที่มากขึ้นจะกดดันกิจกรรมทางเศรษฐกิจของประเทศ ประกอบกับการจำกัดจำนวนผู้อพยพทำให้ค่าแรงในสหรัฐฯ ปรับสูงขึ้นและทำให้ต้นทุนการผลิตปรับเพิ่มขึ้นตามส่งผลต่อมายังเงินเฟ้อ

สำหรับในกรณีของ Clinton หากได้รับชัยชนะจากการเลือกตั้ง ตลาดมองว่าเศรษฐกิจสหรัฐฯ จะอยู่ในแนวทางของการฟื้นตัวอย่างต่อเนื่อง

อย่างไรก็ตาม ผลกระทบจากการใช้นโยบายตามที่หาเสียงของผู้สมัครอาจถูกจำกัดและไม่รุนแรงเท่ากับการประมาณการของ Moody’s เนื่องจาก ตลาดยังมองว่าโอกาสที่รัฐสภาสหรัฐฯ จะเป็นแบบผสมระหว่าง 2 พรรคมีมากถึง 60% ซึ่งจะทำให้การผ่านกฎหมายหรือนโยบายต่างๆ จากผู้สมัครทั้งสองพรรคเป็นไปอย่างมีระบบขั้นตอนและอาจยากกว่าที่คาด ซึ่งจะแตกต่างกับช่วงการเลือกตั้งปี 2008 ที่เดโมแครตครองรัฐสภาทั้งบนและล่างด้วยเสียงจำนวนมาก ซึ่งทำให้รัฐบาลของ Obama สามารถผ่านร่างกฏหมายมากถึง 34 ฉบับในช่วง 4 ปีแรกของการเป็นประธานาธิบดี

&nbsp;
<h2>ผลกระทบเศรษฐกิจไทย</h2>
สำหรับนัยสำคัญต่อเศรษฐกิจโลกและไทยจากการเลือกตั้งสหรัฐฯ น่าจะมาจาก 2 ช่องทางหลัก ได้แก่ ด้านจิตวิทยาต่อการลงทุน และด้านการค้าระหว่างประเทศโดยเฉพาะด้านจิตวิทยาที่ชัยชนะของ Trump น่าจะทำให้ตลาดโลกอยู่ในโหมดกลัวความเสี่ยงเพิ่มขึ้น เนื่องจากนโยบายของ Trump ไม่ค่อยเป็นมิตรกับตลาดเท่าใดนัก

ดังเช่นประเทศไทยในช่วงปี 2013 ซึ่งเคยเกิดเหตุการณ์นักลงทุนต่างชาติเทขายทั้งในตลาดพันธบัตรและตลาดหุ้น เนื่องจากนักลงทุนเริ่มมองว่าการทำ carry trade (การกู้ยืมเงินที่มีต้นทุนถูกในสหรัฐฯ มาลงทุนในตลาดพันธบัตรและตลาดหุ้นใน EM เนื่องจากมีผลตอบแทนที่สูงกว่า) มีความน่าสนใจน้อยลงหลังจากที่สภาพคล่องของดอลลาร์จะลดลงหากไม่มีมาตรการ QE แล้ว

<img style="width: 680px; height: 442px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/92ffb86cb59838bc20c11efbe2461380.jpg" alt="" />

นอกจากนั้น ในด้านช่องทางทางการค้าหาก Trump ใช้นโยบายกีดกันด้วยภาษีการค้าได้ตามที่ประกาศเอาไว้ในช่วงการหาเสียงจริง น่าจะทำให้การค้าโลกยิ่งชะลอตัว โดยประเทศที่พึ่งพาการส่งออกไปยังสหรัฐฯ ในระดับสูงในภูมิภาคเอเชียโดยเฉพาะเวียดนามและจีนที่มีสัดส่วนการส่งออกสูงถึง 21% และ 18% รวมถึงกรณีของไทยมีสัดส่วนการส่งออกไปยังสหรัฐฯ จำนวนมากประมาณ 11% ของการส่งออกทั้งหมด

และหากสหรัฐฯ ตั้งแง่การค้ากับจีนเพิ่มมากขึ้น ด้วยการที่ Trump ตั้งใจจะลดค่าเงินของจีน เพื่อชิงความได้เปรียบในการส่งออกสินค้า ประเทศไทยอาจจะได้รับผลกระทบทางอ้อม เนื่องจากไทยเป็นพึ่งพาการส่งออกไปยังจีนกว่า 11% ของการส่งออกทั้งหมด หากการส่งออกของจีนชะลอตัว

โดยสรุปแล้ว ดูเหมือนว่าชัยชนะของTrump น่าจะไม่เป็นผลดีนักต่อทั้งเศรษฐกิจโลก เศรษฐกิจสหรัฐฯ เอง หรือแม้กระทั่งเศรษฐกิจไทย ดังนั้น ประเด็นนี้จึงเป็นประเด็นความเสี่ยงหลักอีกหนึ่งประเด็นที่ยังหลงเหลืออยู่ในปี 2016

&nbsp;

<img style="width: 300px; height: 300px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/b8742cec8cb3ec03849aac54c4fd1892.png" alt="" />
โดย
ธิติ ตันติกุลานันท์
ประธานกรรมการบิรหาร
บริษัทหลักทรัพย์ กสิกรไทย จำกัด (มหาชน)

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events