แม่ทัพใหญ่เอเชี่ยนซี “สมศักดิ์ อมรรัตนชัยกุล” จากแนวร่วมเดือนตุลาฯ สู่นักธุรกิจผู้แบ่งปันสังคม

ก่อนจะมาเป็นนักธุรกิจเจ้าของกิจการห้องเย็นรายใหญ่ในจังหวัดสมุทรสาคร จนกระทั่งขยายกิจการเข้าเป็นบริษัทอาหารแช่แข็งและอาหารสัตว์เลี้ยงในนาม "ASIAN" ที่ผลิตอาหารส่งไปจำหน่ายทั่วโลก "สมศักดิ์ อมรรัตนชัยกุล" เคยเป็นหนึ่งในนักเคลื่อนไหวและนักศึกษาในยุค 14 ตุลาฯ

"เราเคลื่อนไหวมาตั้งแต่ 14 ตุลาฯ 16 ร่วมเดินขบวนเข้าหอประชุมธรรมศาสตร์ ฟังเพลงเพื่อชีวิต รอดมาได้ทุกวันนี้ยังคงสนใจเรื่องการเมือง แต่ไม่คิดเป็นนักการเมือง” สมศักดิ์ อมรรัตนชัยกุล แม่ทัพใหญ่เอเชี่ยนซีย้อนอดีตวัยหนุ่มของเขาให้ฟังว่า มีแนวคิดและความคาดหวังทางการเมืองค่อนข้างชัดเจน และยอมรับว่าทุกวันนี้เขายังคงสนใจเรื่องการเมือง แต่ไม่คิดจะเป็นนักการเมืองเพราะไม่ต้องการเป็นคนสาธารณะ และไม่ต้องการอยู่ในเกมที่ส่วนใหญ่นักการเมืองมักถูกขุดคุ้ยประวัติมาโจมตี โดยเฉพาะประวัติในเรื่องที่ไม่ดี สมศักดิ์อธิบายเรื่องนี้เมื่อทีมงานถามว่า ทำไมชอบฟังเพลงเพื่อชีวิต เขาอธิบายว่า นั่นคือความทรงจำและแนวร่วมความคิดที่มีในวัยหนุ่มของเขา เพลงเพื่อชีวิตมีที่มาจากกลุ่มคนเดือนตุลาฯ ซึ่งเขาร่วมเป็นส่วนหนึ่งในนั้นแม้ไม่ใช่แกนนำ เป็นเพียงคนที่อยู่ในเหตุการณ์ร่วมเดินประท้วง ร่วมเดินขบวนและมีแนวคิดร่วมทางการเมืองยุคนั้น ทำให้เขาซึมซับความทรงจำผ่านถ้อยคำและทำนองเพลงอันไพเราะเปี่ยมไปด้วยความหมาย บิ๊กบอสเอเชี่ยนซีในวัย 63 ปียังแข็งแรงก้าวย่างคล่องแคล่ว ตอบคำถามฉะฉานตรงไปตรงมา เขายังมีลูกเล่นจากคำกล่าวบางช่วงของการสัมภาษณ์ที่เรียกเสียงฮือฮาได้ เมื่อพูดถึงหลักการบริหารว่า “ผมเป็นคนยึดหลักคุณธรรม” ตามความเข้าใจของทีมงานเมื่อได้ยินครั้งแรกคิดว่าหมายถึงคุณธรรม แต่เขากลับอธิบายว่า หลักการของเขาคือ “คุณ นะ ทำ” หมายความว่าให้ลูกน้องเป็นคนทำ ส่วนเขาเป็นคนตัดสินใจ โดยเขาอธิบายเรื่องนี้ด้วยสีหน้าราบเรียบเหมือนไม่ใช่มุกตลก แต่เป็นวิธีคิดจริงๆ ของเขา  

- หลักคิดสนุกแต่จริงจัง -

อีกเรื่องที่สมศักดิ์ตอบคำถามทีมงานเกี่ยวกับหลักการบริหารและสามารถเรียกรอยยิ้มได้จากหลายคนในวันนั้นคือ เรื่องหลักปฏิบัติที่เขาบอกว่า สำหรับผมการทำงานต้อง “ททท” ในที่นี้หมายถึงต้อง “ทำทันที” ไม่ใช่ชื่อย่อของหน่วยงานด้านท่องเที่ยวอย่างที่คาดกัน และเรื่องนี้ได้รับการยืนยันจากทีมงานเอเชี่ยนซีที่เข้าร่วมรับฟังการสัมภาษณ์ในวันนั้นว่า เป็นตามที่บิ๊กบอสพูด เพราะทุกครั้งที่สั่งการอะไรลงมาพนักงานทุกคนจะรู้ว่าเรื่องนั้นต้องทำในทันทีต้องเห็นความเคลื่อนไหวและมีความคืบหน้าที่รวดเร็ว ทั้งสองเรื่องที่ยกมาในการบริหารดูเหมือน สมศักดิ์เป็นคนใจร้อน แต่เจ้าตัวบอกว่าก็มีบ้างอาจใจร้อนในบางกรณี แต่เขาก็ให้โอกาสและรับฟังทีมงานเสมอ เช่น เรื่องการลงทุนซึ่งเขามักเปิดกว้าง เช่น หากมีแผนจะลงทุนเครื่องจักรมูลค่า 10 ล้านบาท เมื่อทีมงานเสนอว่าควรลงทุนมากกว่านั้นเป็น 50 ล้านบาท โดยมีเหตุผลสนับสนุนที่ชัดเจน มีตัวเลขเปรียบเทียบได้ว่าทำไมต้องลงทุนเพิ่ม ลงเพิ่มแล้วจะได้อะไรกลับคืนมาเป็นตัวเลขผลตอบแทนอย่างไร หากมีรายละเอียดที่ชัดเจนเขาก็พร้อมเพิ่มการลงทุนตามข้อเสนอ

นั่นเป็นอีกแง่มุมของการเป็นคนเปิดใจกว้าง ยอมรับฟังผู้อื่นด้วยเหตุและผล นอกจากนี้ สมศักดิ์ยังเป็นเจ้านายที่มีแนวคิดก้าวหน้าเรื่องการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยบริหารงาน โดยเฉพาะเรื่องการติดตามงาน การประชุมทางไกล เนื่องจากเอเชี่ยนซีมีโรงงานใหญ่ที่สมุทรสาครและสุราษฎร์ธานี ในขณะที่สมศักดิ์มักใช้ชีวิตอยู่บ้านที่เขาใหญ่กับมารดาและสัตว์เลี้ยงหลายชีวิต โดยใช้ชีวิตเรียบง่ายในบรรยากาศธรรมชาติ แต่เขายังคงติดตามการทำงานของทีมงานทุกวันจึงใช้การประชุมทางไกลและทำมาแล้วหลายปี “ก่อนหน้านี้เราประชุมผ่าน LINE กลุ่ม มาระยะหลังมี Zoom ก็ใช้ Zoom ในการประชุมติดตามงาน ซึ่งสะดวกรวดเร็ว ได้เนื้อหา ไม่ต้องเสียเวลาเดินทาง” นั่นคือกิจวัตรการทำงานของสมศักดิ์ที่ทำมาก่อนเกิดสถานการณ์โควิด-19 แต่ถึงกระนั้นสถานการณ์โควิด-19 ก็ส่งผลกระทบต่อการผลิตของโรงงานที่สมุทรสาครอย่างเลี่ยงไม่ได้ เพราะอย่างที่ทราบกันดีว่าสมุทรสาครเป็นคลัสเตอร์ใหญ่ของผู้ติดเชื้อโควิดเมื่อ 2 ปีก่อน จึงทำให้การผลิตล่าช้าไปบ้างเพราะแรงงานหดหายไปบางส่วนในขณะที่ผู้คนหันมาเลี้ยงสัตว์มากขึ้น สั่งอาหารสัตว์เลี้ยงเพิ่มขึ้น ทำให้มีออร์เดอร์เข้ามามากจนทำให้บางครั้งผลิตไม่ทัน แต่เมื่อประมวลโดยภาพรวมแล้ว ผลกระทบโควิด-19 ทำให้ยอดขายของเอเชี่ยนซีเติบโต โดยเฉพาะ บริษัท เอเชี่ยน อะไลอันซ์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ที่เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายอาหารสัตว์เลี้ยง มียอดขายที่เติบโตสูงมากและมีผลกำไรที่ดี ทำให้เอเชี่ยนซีเตรียมนำบริษัทลูกรายนี้เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ซึ่งคาดว่าจะดำเนินการแล้วเสร็จภายในเดือนตุลาคม ปี 2565 เอเชี่ยน อะไลอันซ์ฯ มีผู้บริหารหลักคือ เอกราช พรรณสังข์ เป็นกรรมการผู้จัดการ ซึ่งทำงานกับเอเชี่ยนซีมาเกือบ 30 ปี และสมศักดิ์วางตัวให้เป็นทายาทธุรกิจคนสำคัญ

 

- แบ่งปันตลอดเส้นทางเดิน -

อีกบริบทที่ชัดเจนของสมศักดิ์คือ “การแบ่งปัน” ไม่ว่าจะเป็นมูลนิธิที่เขาเพิ่งตั้งขึ้นใหม่ในปี 2564 ด้วยเงินทุนส่วนตัวถึง 100 ล้านบาทและการบริจาคส่วนตัว ซึ่งก่อนหน้านี้ เขาได้นำเงินส่วนตัวบริจาคและแบ่งปันให้ทั้งกับผู้ด้อยโอกาส เยาวชนที่ประพฤติดีหน่วยงานราชการต่างๆ และแม้กระทั่งกิจกรรมที่เขาเห็นว่าเป็นประโยชน์ เช่น โครงการก้าวคนละก้าวของตูน บอดี้สแลม เขาก็ควักกระเป๋า 10 ล้านบาทบริจาคที่เชียงราย การบริจาคเป็นอีกหนึ่งวิถีในการตอบแทนสังคมของสมศักดิ์ เขาพูดว่า สิ่งสำคัญต้องเริ่มจากความแข็งแรงของตัวเราก่อน ถ้ากิจการยังไม่แข็งแรงก็ต้องพัฒนาให้แข็งแรงก่อน ดูแลคนในองค์กรให้อยู่ดีกินดี แข็งแรง และมีอนาคตที่ดี จากนั้นก็มองออกไปข้างนอกมองเรื่องสังคม ช่วยเหลือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือ และช่วยเหลือเพื่อช่วยพัฒนาสังคม ที่ผ่านมาสมศักดิ์มักใช้เงินทุนส่วนตัวของเขาในการบริจาคต่างๆ ตามความตั้งใจ ไม่ได้มีเงื่อนไขผูกมัดใดๆ ดังเช่นการมอบทุนให้กับเด็กที่สำเร็จการศึกษาระดับอาชีวศึกษาในจังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งมีอยู่ 3 อำเภอ เขาให้ทุนแก่เยาวชนเพื่อไปศึกษาต่อ หรือเพื่ออุปการะบิดามารดา หรือจะใช้เป็นทุนตั้งต้นใดๆ ก็ตามแต่ความพอใจ เพราะนี่คือการให้เปล่าเป็นการตอบแทนสังคมอีกรูปแบบของเขาด้วยการให้ทุนปีละ 1 ล้านบาทแก่เยาวชนที่จบการศึกษาระดับอาชีวศึกษาในจังหวัดสมุทรสาคร คนละ 10,000 บาท จำนวน 100 ทุน ซึ่งโครงการนี้ต่อไปจะนำเข้ามาเป็นกิจกรรมเพื่อสังคมของเอเชี่ยนซี “ผมเคยจนมาก่อน ครอบครัวเราก็เป็นเพียงแม่ค้าขายปลาในตลาด ก่อนจะก่อร่างสร้างตัวมาได้เรารู้ว่าความจนมันลำบากอย่างไร เงินที่เราให้เป็นทุนหากผู้รับนำไปใช้ประโยชน์ได้ก็ถือว่าดี ไม่จำเป็นต้องเอาไปเพื่อเรียนต่อเสมอไป” เป็นแนวคิดในการให้เสมือนการตอบแทนให้กับแผ่นดินในพื้นที่ทำกิน ถิ่นที่ทำให้เอเชี่ยนซีสร้างรายได้และกิจการเติบโตมาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ สมศักดิ์ยังมีอีกหนึ่งการแบ่งปันด้วยการมอบเงิน 5 ล้านบาทให้กับหมอเดชา ศิริภัทร หมอพื้นบ้านในจังหวัดสุพรรณบุรี ผู้ก่อตั้งโรงพยาบาลทางเลือกโดยใช้กัญชาในการรักษาพยาบาลผู้ป่วย โดยมีการปลูกกัญชาที่เขื่อนกระเสียว อำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อนำมาใช้ทางการแพทย์ ซึ่งการให้ครั้งนี้ก็เช่นเดียวกัน ไม่ได้มีเงื่อนไขตอบแทนอะไร เป็นการให้เพราะเขามองเห็นการทำประโยชน์ต่อส่วนรวม ถือเป็นการร่วมตอบแทนให้กับสังคมอีกทาง นอกเหนือจากนี้ สมศักดิ์เป็นคนใช้ชีวิตแบบเรียบง่ายอยู่กับธรรมชาติและสัตว์เลี้ยงหลากหลาย ทั้งสุนัข แมว รวมถึงสัตว์ใหญ่ เช่น ควายเผือก และอื่นๆ ที่บ้านเขาใหญ่ ซึ่งสมศักดิ์บอกว่า “ที่เขาใหญ่ผมตื่นราว 7 โมงครึ่ง กินข้าว กินยา ดูวิว เล่นกับหมาแมว เข้าครัวบ้าง มีแม่บ้านทำครัว กินข้าวกับแม่ เสร็จแล้วเดี๋ยวก็ดูงาน สั่งงาน พิมพ์งาน สรุปงาน เที่ยงกินข้าว ทำงานต่อ ลงทุนบ้างเล่นหุ้นหน่อย” เป็นกิจวัตรประจำวันของแม่ทัพเอเชี่ยนซีผู้มีไฟฝันในการทำธุรกิจ สร้างผลกำไร และแบ่งปันให้กับสังคมควบคู่กันไป เขาไม่ใช่คนที่สมถะสุดโต่ง แต่ก็ไม่ฟุ้งเฟ้อแม้เป็นเจ้าของธุรกิจหมื่นล้านก็ตาม   ภาพ: กิตติเดช เจริญพร และ ASIAN อ่านเพิ่มเติม:

• GIUSEPPE CRIPPA มหาเศรษฐีวัย 87 ปี ผู้ก่อตั้ง TECHNOPROBE
• พจนา พะเนียงเวทย์ นำทัพ “มาม่า” เสิร์ฟลูกค้าทั่วโลก (VIDEO)

---

คลิกอ่านฉบับเต็ม และบทความทางด้านธุรกิจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนพฤษภาคม 2565 ในรูปแบบ e-magazine