เบื้องลึกสงคราม Google vs. รัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อรักษาความเป็นส่วนตัวให้ผู้ใช้ Gmail - Forbes Thailand

เบื้องลึกสงคราม Google vs. รัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อรักษาความเป็นส่วนตัวให้ผู้ใช้ Gmail

Google กำลังต่อสู้กับรัฐบาลสหรัฐอเมริกาในคดีระดับสหพันธรัฐอย่างน้อย 6 คดี จากการออกคำสั่งโดย FBI (Federal Bureau of Investigation) ให้ Google ส่งข้อมูลของผู้ใช้ Gmail ที่ถูกเก็บรักษาไว้ในต่างประเทศให้กับ FBI และเพราะ Google มีการเก็บข้อมูลในบัญชีผู้ใช้ Gmail ในลักษณะแยกส่วนกระจายไปในเซิร์ฟเวอร์หลายแห่งรอบโลก นี่จึงเป็นการต่อสู้ที่ส่งผลกระทบถึงผู้ใช้อีเมลทั่วโลก ไม่ใช่แค่ผู้ใช้ Gmail ชาวอเมริกันเท่านั้น นอกจากคดีที่เปิดเผยต่อสาธารณะ 3 คดีใน California, Pennsylvania และ Wisconsin มีอีกอย่างน้อย 3 คดีที่เป็นความลับในชั้นศาล ซึ่งแหล่งข่าวใกล้ชิดกับฝ่ายกฎหมายของ Google กล่าวกับ Forbes ว่า รัฐบาลไม่มีสิทธิใช้กฎหมาย Stored Communications Act 1986 (SCA) มาอ้างอิงเพื่อเข้าถึงข้อมูลที่บริษัทเก็บไว้ในต่างประเทศ ก่อนหน้ากรณีของ Google บริษัท Microsoft เคยได้ชัยชนะมาแล้วในปี 2016 โดยบริษัทสามารถป้องกัน FBI ไม่ให้เข้าถึงข้อมูลที่บริษัทเก็บรักษาไว้ในไอร์แลนด์ได้สำเร็จหลังผ่านการอุทธรณ์ถึง 2 ครั้ง แต่ชัยชนะของบริษัทครอบคลุมพื้นที่ 6 เขตของรัฐ Connecticut, New York และ Vermont เท่านั้น ดังนั้นการต่อสู้ของ Google ครั้งนี้จึงได้รับการสนับสนุนจากบริษัทไอทียักษ์ใหญ่แม้จะเป็นคู่แข่งขันกัน ด้วยความหวังว่าชัยชนะจะเปลี่ยนจากระดับรัฐมาเป็นระดับชาติ เพื่อให้ข้อมูลของผู้ใช้มีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น
Sundar Pichai ซีอีโอของ Google
นอกจาก Microsoft แล้ว Apple เคยมีกรณีกับ FBI เช่นกัน ในเหตุกราดยิงที่ San Bernadino เมื่อปลายปี 2015 บริษัท Apple ได้รับคำสั่งให้สร้างเครื่องมือแฮก iPhone เพื่อเข้าถึงข้อมูลในโทรศัพท์ของ Syed Rizwan Farook ผู้ก่อเหตุ และ Yahoo ก็เคยได้รับคำสั่งเดียวกับ Google ให้เผยข้อมูลในบัญชีอีเมลเมื่อวันที่ 7 เมษายนที่ผ่านมา เกิดเป็นคดีที่รัฐ Philadelphia และ Florida  

ยักษ์ไอทีคัดค้านหนัก

ใจความสำคัญของคดีต่างๆ คือ การตีความขอบเขตการบังคับใช้ของกฎหมาย SCA ซึ่งรัฐบาลตีความว่ากฎหมายนี้ใช้บังคับได้ตราบใดที่เกี่ยวข้องกับคดีที่เกิดขึ้นภายในประเทศ แต่อีกมุมหนึ่ง บริษัทเทคโนโลยีและกลุ่มเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิเสรีภาพ มองว่า หมายค้นไม่สามารถใช้ได้กับข้อมูลที่อยู่ในแผ่นดินต่างประเทศ ไม่ว่าจะในสถานการณ์ใดก็ตาม คดีที่กดดันที่สุดอยู่ในรัฐ Philadelphia ที่ซึ่ง Google ได้รับคำสั่งเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ให้ส่งข้อมูลของบัญชี Gmail บัญชีหนึ่งเพื่อใช้ในการสืบสวนคดีฉ้อโกง คดีไปถึงขั้นอุทธรณ์และมีบริษัทใหญ่ใน Silicon Valley หนุนหลัง ทั้ง Apple, Amazon, Cisco, Microsoft และ Yahoo ที่ร่วมกันลงชื่อใน เอกสารการให้ข้อมูลต่อศาลก่อนการตัดสินคดี (amicus briefs) เพื่อสนับสนุนจุดยืนของ Google เมื่อกลางเดือนมีนาคมที่ผ่านมา
(Photo Credit: learnbonds.com)
เอกสารเสนอว่าศาลควรจะตัดสินตามแนวทางเดียวกับคดีของ Microsoft โดยกล่าวอ้างความกังวลเกี่ยวกับนโยบายความเป็นส่วนตัว และมองว่ารัฐบาลสหรัฐฯไม่มีสิทธิในการเรียกดูข้อมูลผู้ใช้ที่เก็บไว้ในต่างประเทศ ด้วยสาเหตุ อาทิ
  • เป็นการบุกรุกในอำนาจอธิปไตยของต่างประเทศที่สภาคองเกรสไม่ได้รับอำนาจเหนือ
  • การบังคับใช้กฎหมายเกินเลยจากขอบเขตดินแดนโดยไม่ได้รับอนุญาต
  • ปัญหาเดียวกันจะเกิดขึ้น เพราะการกระทำนี้เป็นการเชื้อเชิญให้ชาติอื่นสามารถบังคับให้รัฐบาลสหรัฐฯและบริษัทเทคโนโลยีส่งข้อมูลการสื่อสารส่วนตัวของประชาชนสหรัฐฯที่เก็บไว้ในสหรัฐฯ เพื่อแลกเปลี่ยนกับข้อมูลที่จะส่งจากต่างประเทศ
  • บริษัทเทคโนโลยีที่เก็บรักษาข้อมูลผู้ใช้ไว้ในต่างประเทศอยู่ในจุดที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และต้องเสี่ยงกับการละเมิดกฎหมายต่างประเทศด้านนโยบายความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ เพื่อจะปฏิบัติตามหมายค้นที่ออกโดยศาลสหรัฐฯ
  • ลูกค้าไม่ได้คาดหวังว่ารัฐบาลจะตั้งกฎเกณฑ์ให้ผู้ให้บริการต้องเข้าถึง ทำสำเนา และส่งต่อข้อมูลในอีเมลของพวกเขาให้กับรัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อส่งต่อแก่ผู้บังคับใช้กฎหมาย การกระทำที่มอบอำนาจให้แก่รัฐบาลเกินปกตินี้ถือเป็นการบุกรุกความเป็นส่วนตัว
การตัดสินของศาลอุทธรณ์ใน Philadelphia คาดว่าจะเกิดขึ้นในช่วงสิ้นเดือนพฤษภาคมนี้ ซึ่งมองว่าจะมีผลกระทบต่อคดีอื่นๆ ของ Google ที่เกิดขึ้นใน California และ Wisconsin ด้วย ทั้งนี้ แหล่งข่าวใกล้ชิดกับคดีที่ California เปิดเผยว่า Google จะส่งคำร้องขอเพิกถอนหมายค้นในเดือนนี้ โดยอ้างเหตุคัดค้านว่าเป็นหมายค้นขอข้อมูลที่ไม่ระบุจำนวนบัญชีอีเมลที่ต้องการสืบค้น อย่างไรก็ตาม ผู้พิพากษาได้ลงความเห็นไปแล้วครั้งหนึ่งก่อนหน้านี้ว่า หมายค้นนั้นถูกต้องตามกฎหมาย เนื่องจากออกคำสั่งบนผืนแผ่นดินสหรัฐฯ และบริษัท Google อยู่ภายใต้ขอบเขตทางกฎหมายของศาล รวมถึงการที่อัลกอริธึ่มของ Google ตัดสินใจว่าจะเก็บข้อมูลไว้ในสถานที่ใดไม่ใช่สาระสำคัญแต่อย่างใด ในรัฐ Wisconsin บริษัท Google ได้รับคำสั่งให้ส่งต่อข้อมูลจากบัญชี Gmail จำนวน 2 บัญชีให้กับรัฐเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2017 ซึ่งบริษัทได้ส่งข้อมูลเฉพาะที่ถูกเก็บรักษาไว้ในสหรัฐฯ แต่ปฏิเสธที่จะทำเช่นเดียวกันกับข้อมูลที่เก็บไว้ในต่างประเทศ ล่าสุด รัฐบาลได้ส่งจดหมายเพื่อให้ผู้พิพากษาศาลแขวงวินิจฉัยคดี และระบุชี้ชวนว่าศาล California ได้ลงความเห็นต่อต้านคำร้องของ Google ไปแล้วก่อนหน้านี้  

รอสภาคองเกรสฟันธง

สำหรับกระทรวงยุติธรรมแห่งสหรัฐฯ (DoJ) การตัดสินคดีของ Microsoft และความพยายามของยักษ์ใหญ่แห่ง Silicon Valley เพื่อสกัดการเข้าถึงกลายเป็น “ปัญหาที่สำคัญยิ่ง” เพราะการที่ Google สร้างระบบจัดเก็บแบบทั่วโลกทำให้ FBI เข้าถึงข้อมูลยากลำบากขึ้น แม้ว่าบริษัทไอทีจะไม่ได้ตั้งใจจัดระบบเพื่อขัดขวางการสืบสวนสอบสวนก็ตาม
(Photo Credit: multiscreensite.com)
สำหรับฟากบริษัทไอทีและผู้สนับสนุนมองว่าการตัดสินใจของรัฐบาลเกินขอบเขตอย่างมาก Lee Tien ทนายความอาวุโสของ Electronic Frontier Foundation (EFF) นักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิความเป็นส่วนตัว กล่าวโจมตีว่า “หากยึดตามหลักของบทแก้ไขเพิ่มเติมที่ 4 แห่งรัฐธรรมนูญสหรัฐฯ (Fourht Amendment) นี่เป็นการกระทำที่ผิดต่อรัฐธรรมนูญ” (หมายเหตุ: Fourth Amendment คือ สิทธิของประชาชนในความปลอดภัยของร่างกาย ทรัพย์สิน และเคหะสถาน จากการตรวจค้นหรือยึด จะเกิดขึ้นโดยไม่มีเหตุอันควรไม่ได้)  สิ่งเดียวที่ทุกฝ่ายเห็นตรงกันก็คือ เรื่องนี้จำเป็นต้องได้รับคำอธิบายให้กระจ่างจากสภาคองเกรสว่ากฎหมายมีวัตถุประสงค์ให้ข้อมูลแบบไหนที่เข้าถึงได้และไม่ได้ เพราะกฎหมาย SCA ซึ่งตราขึ้นตั้งแต่ปี 1986 ปรับตัวตามไม่ทันเทคโนโลยี ยกตัวอย่างระบบการเก็บข้อมูลของ Google แค่เพียงไฟล์เดียวก็ถูกแยกชิ้นส่วนไปเก็บตามแหล่งต่างๆ ทั่วโลก ในขณะที่กฎหมายระบุให้ข้อมูลที่รัฐเข้าถึงได้ต้องอยู่ภายในประเทศเท่านั้น ซึ่งทำให้การบังคับใช้กฎหมายซับซ้อน แต่ความหวังที่จะเร่งสร้างความกระจ่างให้กฎหมายคงไม่เกิดขึ้นในเร็วๆ นี้ เพราะเพียงแค่ต้นเดือนพฤษภาคม คณะกรรมการตุลาการวุฒิสภา ซึ่งจะทำการไต่สวนขอบเขตกฎหมาย SCA ก็เริ่มส่อแววเตะถ่วง ด้วยการขอเลื่อนการไต่สวนไปแล้ว 1 นัดเป็นวันที่ 24 พฤษภาคมนี้ โดยไม่มีเหตุผลใดๆ ทั้งสิ้น  

เรียบเรียงจาก Inside Google's Fight To Keep The U.S. Government Out Of Gmail's Inboxes โดย Thomas Fox-Brewster