แม้ อุตสาหกรรมฟอกหนัง ในปีที่ผ่านมา จะอยู่ในเกณฑ์ที่ดี โดยมีมูลค่าส่งออกรวมกว่า 2 หมื่นล้านบาท และแม้ทิศทางเศรษฐกิจโลกจะไม่สดใสนัก แต่เนื่องเพราะสินค้าที่ทำจากหนังสัตว์ยังคงเป็นสินค้ามีราคาและมีความต้องการสูง เนื่องจากเป็นวัตถุดิบที่มีค่าและมีความทนทาน ทำให้สินค้ายังคงเป็นที่ต้องการของตลาด
แต่ก็ต้องยอมรับว่า แนวโน้มของ อุตสาหกรรมฟอกหนัง ในปีนี้ เป็นปีที่มีความท้าทายมาก เพราะตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมาเราต้องเผชิญกับความผันผวนอย่างมาก เนื่องจากปัญหาความขัดแย้งทางการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีน รวมถึงประเทศคู่ค้าอื่นๆ ซึ่งปัจจัยนี้เป็นประเด็นหลักที่อุตสาหกรรมฟอกหนังจะต้องจับตามอง
นอกจากนี้ ยังมีประเด็นเศรษฐกิจของภูมิภาคต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเอเชีย ยุโรป หรือสหรัฐอเมริกา ซึ่งโดยรวมแล้วเศรษฐกิจยังคงอยู่ในภาวะชะลอตัวอย่างต่อเนื่อง ขณะที่ค่าเงินมีความผันผวนส่งผลต่อการคำนวณต้นทุนในการจัดซื้อวัตถุดิบเพื่อนำมาใช้ในการผลิต
อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาในแง่การลงทุนในธุรกิจฟอกหนังในประเทศไทย พบว่า ประเทศไทยยังคงเป็นจุดหมายปลายทางที่ได้รับความสนใจ เพราะมีปัจจัยเอื้ออำนวยหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นการที่กลุ่มฟอกหนังมีระบบบำบัดน้ำเสียที่เป็นมาตรฐาน ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมากๆ โดยเฉพาะกับคู่ค้าที่ให้ความสำคัญเรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อมเป็นอันดับแรก
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาสมาคมอุตสาหกรรมฟอกหนังไทยได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ โดยใช้ได้งบประมาณและเวลาในการพัฒนาเรื่องการบำบัดน้ำเสีย โดยใช้งบประมาณกว่า 500 ล้านบาทสร้างระบบกำจัดน้ำเสียทั้ง 2 แห่ง บนเนื้อที่กว่า 52 ไร่ และมีการปรับปรุงและนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้กับระบบกำจัดน้ำเสียทั้งสองแห่งอยู่ตลอดเวลา
นอกจากการดูแลเรื่องสิ่งแวดล้อมแล้ว ผู้ประกอบการของไทยยังดำเนินการตามที่กฎหมายกำหนด รวมถึงปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ของภาครัฐอย่างจริงจัง ทำให้อุตสาหกรรมฟอกหนังของไทยได้รับการจับตามองและเป็นตัวเลือกแรกๆ ซึ่งแม้จะมีประเทศเวียดนามเป็นคู่แข่งที่สำคัญ แต่เวียดนามก็ยังมีข้อจำกัดหลายด้าน ทำให้ลูกค้านิยมและไว้วางใจให้โรงงานฟอกหนังของไทยเป็นผู้ผลิตสินค้าให้
เช่นเดียวกับทักษะทางด้านแรงงานฝีมือ ซึ่งผู้ประกอบการในไทยล้วนอยู่ในอุตสาหกรรมมาอย่างยาวนาน มีประสบการณ์ มีความเชี่ยวชาญ สามารถผลิตสินค้าได้ตรงกับความต้องการของลูกค้า
แม้ว่าอุตสาหกรรมจะอยู่ในจุดที่ลูกค้าเชื่อมั่นแล้วก็ตาม แต่ผู้ประกอบการก็ไม่ได้นิ่งนอนใจที่จะปรับปรุงระบบการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมต่างๆ ให้ดีขึ้น จากเดิมที่มุ่งมั่นที่จะบำบัดน้ำเสียจากสถานประกอบการ ปัจจุบันผู้ประกอบการหันมาปรับปรุงทางด้านอื่นๆ เพิ่มขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการกำจัดขยะ กำจัดตะกอน และจัดทำโครงการศึกษาเรื่องขยะชีวมวลร่วมกับทางภาครัฐและสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
ทั้งหมดนั้นเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่า ผู้ประกอบการในหลายๆ ส่วนต่างตั้งใจที่จะพัฒนาให้อุตสาหกรรมฟอกหนังไทยมีการพัฒนาเพิ่มมากขึ้น เพื่อความยั่งยืนของอุตสาหกรรมและสิ่งแวดล้อมตามกระแสการดำเนินงานและการลงทุนที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
แม้จะมีอุปสรรคที่ผู้ประกอบการยังคงติดปัญหา โดยเฉพาะในเรื่องของเทคนิคการผลิตสมัยใหม่ที่ต้องใช้เงินลงทุน ข้อกฎหมายการส่งออกสินค้าประเภทหนังฟอกสำเร็จรูปที่ทำให้ผู้ซื้อยังลังเลที่จะสั่งสินค้าจากไทยเพราะยังมีกำแพงภาษีส่งออกสินค้า ทำให้ผู้ประกอบการและลูกค้าได้รับความลำบากในการตีความสินค้าส่งออก
เกี่ยวกับเรื่องนี้ ทางสมาคมอุตสาหกรรมฟอกหนังไทยได้ดำเนินการเจรจากับทางภาครัฐเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน เพื่อขจัดปัญหาต่างๆ เหล่านี้ ซึ่งคาดว่าจะสามารถแก้ไขประเด็นนี้ได้ และจะทำให้เกิดการลงทุน รวมถึงการสั่งซื้อสินค้ามากขึ้น ต่อลูกค้าและนักลงทุนต่างประเทศ
ท่ามกลางอุปสรรคต่างๆ ยังมีปัจจัยบวกเล็กๆ ของอุตสาหกรรมฟอกหนัง นั่นคือ การที่ราคาวัตถุดิบหนังปรับตัวลดลงมาเรื่อยๆ จนปัจจุบันลดลงต่ำสุดในรอบ 10 ปีแล้ว จุดนี้ทำให้ผู้ประกอบการได้รับประโยชน์จากต้นทุนวัตถุดิบลดลง แต่ก็จะพบกับปัญหากำลังซื้อของผู้บริโภคในตลาดลดลงไปด้วย ดังนั้น ปีนี้จึงถือว่าเป็นปีที่ยังน่าเป็นห่วงสำหรับธุรกิจฟอกหนัง ซึ่งทางสมาคมพยายามที่จะช่วยผู้ประกอบการให้ผ่านช่วงเวลาเช่นนี้ไปให้ได้
โดยเป้าหมายของสมาคมอุตสาหกรรมฟอกหนังไทย คือส่งเสริมให้ผู้ประกอบการสามารถดำเนินธุรกิจได้อย่างยั่งยืน มีการผลักดันในเรื่องของการปรับปรุงการผลิต แก้ไขปัญหา ข้อกฎหมาย สนับสนุนให้เปลี่ยนแปลงเครื่องจักรและการบริหารงานให้ตอบรับกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงการค้าของตลาดโลก
ขณะที่ปัจจัยท้าทายที่ผู้ประกอบการจะต้องเจอในปีนี้ มีทั้งความผันผวนสูงจากภาวะการค้าการลงทุนและเศรษฐกิจโลก ดังนั้น ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมฟอกหนังจะต้องศึกษาถึงกระบวนการทางด้านการเงิน การติดต่อการค้ากับต่างประเทศ และการเข้ามาลงทุนจากกลุ่มทุนต่างประเทศให้มากขึ้น โดยต้องมีการปรับปรุงระบบการผลิตและการจัดการทางด้านสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้น เพื่อทำให้อุตสาหกรรมฟอกหนังไทยเป็นไปอย่างยั่งยืน
นอกจากนี้ ยังต้องเตรียมความพร้อมในการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีในด้านต่างๆ รวมถึงการเลือกใช้เทคโนโลยีเพื่อให้ได้ผลผลิตมากขึ้น และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมากขึ้นตามไปด้วย
ทั้งหมดนี้จะทำให้ผู้ประกอบการฟอกหนังสามารถดำเนินกิจการได้อย่างยั่งยืน ซึ่งจะช่วยลดภาวะ disruption ในภาคอุตสาหกรรมในภาวะปัจจุบันแม้จะต้องเผชิญกับแรงกดดันในอนาคต รวมถึงการถูกรบกวนหรือแทรกแซงจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี
แต่อุตสาหกรรมฟอกหนัง ซึ่งถือว่าเป็นอุตสาหกรรมเก่าแก่ที่อยู่มานานและมีความสำคัญกับประเทศไทย ขณะที่สินค้าเครื่องหนังของไทยก็เป็นที่รู้จักและเป็นสินค้าส่งออกสำคัญตั้งแต่อดีต นั่นทำให้อุตสาหกรรมไทยยังคงได้รับความเชื่อใจและยังคงดำเนินธุรกิจได้ถึงปัจจุบัน และทำให้ ณ วันนี้ ประเทศไทยก็ยังคงเป็นเจ้าตลาดอุตสาหกรรมฟอกหนังในอาเซียนได้อย่างน่าภาคภูมิใจ
สุวัชชัย วงษ์เจริญสิน นายกสมาคมอุตสาหกรรมฟอกหนังไทย
