<h2>ย้อนกลับไปเมื่อหลายสิบปีก่อน ทฤษฎี Peak Oil เคยเป็นที่พูดถึงกันอย่างมาก โดยทฤษฏีดังกล่าวว่าด้วยการทำนาย “จุดพีค” ของปริมาณการผลิตน้ำมันโลก ซึ่งตั้งอยู่บนสมมติฐานว่าแหล่งน้ำมันดิบจะหายากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งจะทำให้ต้นทุนการขุดเจาะพุ่งสูงขึ้น จนผู้บริโภคไม่สามารถจ่ายไหว และทำให้ปริมาณการผลิตน้ำมันดิบลดลงในที่สุด</h2>
โดยในช่วงทศวรรษที่แล้วมีการคาดการณ์กันอย่างมากว่า Peak Oil จะเกิดขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ ท่ามกลางราคาน้ำมันดิบที่พุ่งสูงถึง 140 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อบาร์เรลในปี 2008 ก่อนจะเกิดวิกฤต Subprime ในสหรัฐฯ  แต่พัฒนาการเทคโนโลยีด้านการขุดเจาะน้ำมันได้ทำให้คำทำนาย Peak Oil ล้มเหลวอย่างไม่เป็นท่า โดยในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา เทคโนโลยีการขุดเจาะน้ำมันจากชั้นหินดินดาน (Shale Oil) ส่งผลให้ตลาดน้ำมันดิบโลกมีอุปทานส่วนเกินเป็นอย่างมาก และกดดันให้ราคาลดลงต่ำกว่าครึ่งเมื่อเทียบกับเมื่อ 10 ปีที่แล้ว

อย่างไรก็ดี Peak Oil อาจกำลังจะมาถึงจริงๆ ในอนาคตอันใกล้นี้ แม้ครั้งนี้จะไม่ได้เกิดจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้นอย่างที่เคยคาดกัน แต่จะมาจากความต้องการที่ลดลงท่ามกลางแรงกดดันจากหลายปัจจัย เช่น

หนึ่ง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหลัง COVID-19 ซึ่งทำให้มีการ Work from Home และการประชุมทางไกลมากขึ้น จึงทำให้ความต้องใช้น้ำมันในการเดินทางลดลง

สอง การพัฒนาประสิทธิภาพของเครื่องยนต์และการปรับเปลี่ยนไปใช้รถยนต์ไฟฟ้า

และ สาม นโยบายด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ข้อตกลง Paris Agreement ซึ่งนานาชาติตกลงลดปริมาณก๊าซเรือนกระจก รวมถึงการสนับสนุนพลังงานสะอาดจากภาครัฐ เช่น แผนการลงทุนส่งเสริมพลังงานสะอาด ของ EU Recovery Fund จำนวน 1 ล้านล้านยูโร และนโยบายของนาย Joe Biden ผู้ท้าชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ซึ่งตั้งงบส่งเสริมพลังงานสะอาดไว้สูงถึงราว 5 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งจะผลักดันให้มีการเปลี่ยนไปใช้พลังงานสะอาดมากขึ้นและลดการใช้น้ำมันลงในอนาคต

รายงาน World Oil Outlook ประจำปี 2020 ซึ่งจัดทำโดย OPEC คาดว่าความต้องการน้ำมันดิบโลกจะเพิ่มขึ้นจาก 99.7 ล้านบาร์เรลต่อวันในปี 2019 ไปทำจุดสูงสุดที่ราว 109 ล้านบาร์เรลต่อวันในช่วงปี 2035-2040 ก่อนจะเริ่มปรับตัวลดลงหลังจากนั้น

คาดการณ์ดังกล่าวชี้ว่าความต้องการน้ำมันดิบจะเติบโตในอัตราที่ชะลอตัวลงเรื่อยๆ โดยขยายตัวในอัตราเฉลี่ย 0.7 บาร์เรลต่อวันต่อปี ในช่วงปี 2025-2030 และชะลอตัวลงเหลือ 0.34 บาร์เรลต่อวันต่อปี ในช่วงปี 2030-2035 ซึ่งอัตราการเติบโตดังกล่าวนับว่าต่ำมากเมื่อเทียบกับในอดีตซึ่งขยายตัวในอัตราเฉลี่ย 1.2 ล้านบาร์เรลต่อวันต่อปี ในช่วงปี 2000-2019

OPEC ไม่ใช่องค์กรเดียวที่ทำนายว่าดีมานด์น้ำมันนั้นใกล้จะพีค ก่อนหน้านี้บริษัทน้ำมัน BP ได้ออกรายงาน Energy Outlook 2020 ซึ่งสะท้อนมุมมองเชิงลบต่อความต้องการน้ำมันมากกว่ารายงานของ OPEC โดยในกรณีดีสุด (Business-as-usual) BP มองว่าความต้องการน้ำมันดิบโลกได้ทำจุดสูงสุดไปแล้วในปี 2019 (OPEC คาด Demand จะ Peak ปี 2040) และจะทรงตัวที่ราว 100 ล้านบาร์เรลต่อวัน (OPEC คาด Demand จะ Peak ที่ 109 ล้านบาร์เรลต่อวัน) ไปจนถึงปี 2040 ก่อนจะทยอยลดลงมาอยู่ที่ 96 ล้านบาร์เรลต่อวันในปี 2045 (OPEC คาด 109.1 บาร์เรลต่อวัน)

<figure><img class="wp-image-35835 size-full" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/10/peak-oil-002.jpg" alt="" width="600" height="349" /><figcaption> แผนภาพที่ 1: OPEC มองดีมานด์น้ำมันจะพีคที่ 109 บาร์เรลต่อวัน ในปี 2035  ในขณะที่ BP มองดีมานด์พีคไปแล้วในปีที่แล้วและจะทรงตัวที่ 100 ล้านบาร์เรลต่อวันไปจนถึงปี 2035</figcaption></figure>

ส่วนในกรณี Rapid และ Net Zero ที่ตั้งอยู่บนสมมติฐานว่านโยบายด้านสิ่งแวดล้อมจะมีความเข้มงวดมากขึ้นและเร่งให้เกิดการปรับเปลี่ยนไปใช้พลังงานสะอาดอย่างรวดเร็วในอนาคต ความต้องการน้ำมันดิบจะเริ่มลดลงอย่างเห็นได้ชัดตั้งแต่ปี 2025 เป็นต้นไป และลดลงมาเหลือเพียง 55 ล้านบาร์เรลต่อวัน และ 30 ล้านบาร์เรลต่อวัน ในปี 2045 ตามลำดับ

Peak Oilหรือจุดสูงสุดความต้องการน้ำมันโลกอาจไม่ใช้เรื่องไกลตัวอีกต่อไป ซึ่งนั่นอาจทำอุตสาหกรรมสำรวจและขุดเจาะน้ำมันอยู่ในช่วงขาลงจนกลายเป็น Sunset Industry ดังที่ราคาหุ้นของหลายบริษัทกำลังสะท้อนอยู่ในปัจจุบัน

&nbsp;

<img class="alignnone wp-image-35838 size-thumbnail" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/10/คมศร-ประกอบผล-150x150.jpg" alt="" width="150" height="150" />
บทความโดย
คมศร ประกอบผล
หัวหน้าศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจและกลยุทธ์ทิสโก้ (TISCO ESU)

<hr />

ไม่พลาดบทความด้านกลยุทธ์องค์กรและธุรกิจ ติดตามเราได้ที่ <a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/">เพจเฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>
และ <a href="https://twitter.com/Forbes_TH">ทวิตเตอร์ Forbes Thailand</a>

&nbsp;

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events