<h2>ผลวิจัยล่าสุดจากออกซ์ฟอร์ด อีโคโนมิกส์ (Oxford Economics) ชี้ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารไทยหดตัวร้อยละ 6 ในปีที่ผ่านมา หรือคิดเป็นมูลค่า 2.28 แสนล้านบาท ส่งผลให้การจ้างงานลดลงร้อยละ 8 หรือ 730,000 คน จากการแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่ยังคงเป็นเสาหลักในการฟื้นฟูเศรษฐกิจไทย</h2>
องค์กรอุตสาหกรรมอาหารแห่งเอเชีย หรือ Food Industry Asia (FIA) ร่วมกับ Oxford Economics ได้จัดทำวิจัยเรื่องผลกระทบทางเศรษฐกิจในอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยผลวิจัยแสดงให้เห็นถึงบทบาทสำคัญของอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารที่มีต่อการฟื้นฟูเศรษฐกิจไทย การจ้างงาน และการส่งมอบผลผลิตทางการเกษตรและอาหารให้เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค

ผลการวิจัย พบว่า ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารไทยอยู่ในกลุ่มประเทศที่เผชิญกับความท้าทายในการฟื้นตัวเป็นอย่างมาก และได้คะแนนเพียง 4.9 จาก 10 จากผลการวิจัยเศรษฐกิจ 10 ประเทศในภูมิภาค แต่ยังดีกว่าฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย

การที่ประเทศไทยซึ่งเป็นตลาดท่องเที่ยวที่ใหญ่ที่สุดของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากวิกฤตโควิด อุตสาหกรรมอาหารไทยจึงมีความเปราะบางเป็นอย่างมากเนื่องจากต้องพึ่งพาการท่องเที่ยวโอกาสที่จำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติจะกลับมาอยู่ในระดับเดียวกับก่อนเหตุการณ์การแพร่ระบาดน่าจะใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 3 ปี หรือภายในปี 2567


เร่งฟื้นอุตสาหกรรมเกษตร-อาหาร

วิศิษฐ์ ลิ้มลือชา ประธานกลุ่มอุตสาหกรรมอาหาร สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย กล่าวว่า ผลวิจัยในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมนี้อยู่ในสภาวะที่น่ากังวล เนื่องจากอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารในปี 2562 มีสัดส่วนราว 1 ใน 4 ของมูลค่าเศรษฐกิจโดยรวม (4 ล้านล้านบาท) ทำให้เกิดการจ้างงานเกือบครึ่งหนึ่งของแรงงานทั่วประเทศ ที่มี 17.9 ล้านคน และสามารถสร้างรายได้จากภาษีให้แก่รัฐบาลมากกว่า 7.08 แสนล้านบาท

ตัวเลขเหล่านี้ตอกย้ำให้เห็นถึงความสำคัญที่รัฐบาลและภาคอุตสาหกรรมจะต้องทำงานร่วมกันเพื่อช่วยให้ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารรอดพ้นจากอุปสรรคและความท้าทายที่มีนัยสำคัญดังที่ปรากฏในผลวิจัย

“รายงานนี้บ่งชี้ถึงความสำคัญของภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารที่มีต่อเศรษฐกิจไทย เนื่องจากในขณะที่ประเทศได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิด ภาคอุตสาหกรรมนี้กลับหดตัวลงในอัตราที่น้อยกว่าการหดตัวของเศรษฐกิจโดยรวม ดังนั้นอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารของเราจึงมุ่งมั่นที่จะทำงานร่วมกับรัฐบาลอย่างเต็มกำลังเพื่อเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจหลังผ่านพ้นวิกฤตในครั้งนี้” วิศิษฐ์กล่าว

<figure><img class="wp-image-45840 size-full" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2021/05/วิศิษฐ์-ลิ้มลือชา.jpg" alt="" width="500" height="333" /><figcaption> วิศิษฐ์ ลิ้มลือชา ประธานกลุ่มอุตสาหกรรมอาหาร สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย</figcaption></figure>

ขณะที่ แมททิว โคแวค ผู้อำนวยการบริหาร FIA ให้ความเห็นว่า ก่อนที่จะจัดทำนโยบายและเริ่มใช้มาตรการต่างๆ เพื่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจหลังวิกฤต รัฐบาลจะต้องคำนึงถึงปัจจัยเสี่ยงที่ผู้ประกอบการด้านเกษตร-อาหารจะต้องเผชิญทั้งในปัจจุบันและอนาคต หากไม่ได้พิจารณาถึงปัจจัยเสี่ยงอย่างรอบด้าน

นโยบายหรือมาตรการเหล่านั้นอาจส่งผลเชิงลบต่อการฟื้นตัวของภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารและเศรษฐกิจไทย หรืออาจทำให้ผู้ประกอบการและผู้บริโภคต้องแบกรับต้นทุนที่เพิ่มขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่การปิดกิจการและการเลิกจ้าง

“ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารจะเผชิญกับอุปสรรคอย่างหนักในปีหน้า เนื่องจากอุปสงค์ด้านอาหารและเครื่องดื่มจะลดต่ำลง ในขณะที่ความท้ายทายที่มีอยู่เดิมและเป็นปัญหาในระยะยาวจะยังคงมีอยู่ต่อไปหลังวิกฤตโควิด ผู้กำหนดนโยบายจะต้องพิจารณาประเด็นเหล่านี้ก่อนที่จะบังคับใช้นโยบายที่อาจเป็นอุปสรรคต่อการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมเกษตร-อาหาร ซึ่งมีอิทธิพลอย่างมากต่อเศรษฐกิจไทยและตลาดแรงงาน” โคแวคกล่าว

<img class="alignnone size-full wp-image-45839" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2021/05/Agri-food-sector-in-Thailand-.png" alt="" width="497" height="723" />


ห่วงมาตรการภาษีกระทบ

รายงานฉบับนี้ยังได้ตั้งข้อสังเกตว่าประเทศไทยมีอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มต่ำกว่ามาตรฐานสากล ซึ่งอาจจะกลายเป็นปัจจัยเสี่ยงสำหรับอุตสาหกรรมเกษตร-อาหาร เนื่องจากรัฐบาลอาจเลือกใช้วิธีการขึ้นภาษีเพื่อนำเงินไปใช้ฟื้นฟูเศรษฐกิจ โดยส่วนหนึ่งของรายงานการประเมินความเสี่ยงด้านนโยบายการคลังแสดงให้เห็นว่า มีความเป็นไปได้ว่าประเทศไทยจะใช้การปรับขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่มหลังสถานการณ์โควิด ซึ่งหากเป็นเช่นนั้น ประเทศไทยจะเผชิญกับความเสี่ยงที่สุดเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ ในเอเชียจากการที่ภาคอุตสาหกรรมอาหารและผู้บริโภคจะต้องแบกรับภาระภาษีที่เพิ่มขึ้น

เจมส์ แลมเบิร์ท ผู้อำนวยการฝ่าย Economic Consulting Asia ประจำ Oxford Economics กล่าวว่า ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารของไทยเผชิญกับความเสี่ยงอย่างมากจากการปรับนโยบายการคลัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่ภาคธุรกิจได้รับผลกระทบจากการระบาดของโควิด-19 การดำเนินนโยบายการคลังโดยมีการวางแผน การวางเป้าหมาย และการสื่อสารอย่างรอบคอบจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ดังจะเห็นได้จากการออกนโยบายเพื่อลดผลกระทบจากโควิด-19 เพื่อประคับประคองภาคธุรกิจ ซึ่งรวมถึงภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหาร และการกระตุ้นการใช้จ่ายในประเทศในปัจจุบัน

ทั้งนี้ ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารมีบทบาทอย่างมากในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ ดังนั้นการดำเนินนโยบายด้านภาษีที่เหมาะสมจะช่วยสนับสนุนให้ภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารสามารถสร้างมูลค่าแก่เศรษฐกิจไทยได้อย่างต่อเนื่อง โดยช่วยสนับสนุนคนไทย ผู้ประกอบการรายเล็ก และส่งผลต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจอย่างกว้างขวาง เนื่องจาก 1 ใน 3 ของรายได้ภาคครัวเรือนเป็นการใช้จ่ายเพื่อซื้ออาหารและเครื่องดื่ม

รายงานฉบับนี้แนะนำให้รัฐบาลช่วยเหลือภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารให้ก้าวผ่านความท้าทายจากการระบาดของโควิด-19 และแรงกดดันจากปัจจัยภายนอก เช่น การปิดชายแดน โดยมุ่งเน้นความช่วยเหลือในสามด้าน ได้แก่ การให้ความรู้เพื่อส่งเสริมความยั่งยืนของภาคเกษตรและให้ความสำคัญกับอาหารเพื่อสุขภาพ

การใช้มาตรฐานด้านการกำกับดูแลแทนการดำเนินนโยบายด้านภาษี และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้ประกอบการภาคอุตสาหกรรมเกษตร-อาหารอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากจำนวนประชากรและรายได้ที่เพิ่มขึ้นคือปัจจัยทำให้ผู้บริโภคมีความต้องการอาหารที่มีคุณภาพสูงขึ้น

การวิจัยฉบับนี้จึงเน้นถึงการเพิ่มคุณภาพของอาหาร เช่น การเพิ่มผลผลิตของพื้นที่เพาะปลูกและประสิทธิผลของแรงงาน ซึ่งต้องใช้นวัตกรรมทางเทคโนโลยีและการพัฒนาทักษะ การใช้นโยบายที่เหมาะสมและเอื้อให้เกิดการพัฒนา รวมถึงการลงทุนในเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อเพิ่มความสามารถในการปรับตัว เพิ่มประสิทธิภาพ และความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมภายใต้ห่วงโซ่คุณค่าด้านอาหารของภูมิภาคที่เน้นการใช้แรงงาน

อ่านเพิ่มเติม: <a href="https://forbesthailand.com/world/global-world/exxonmobil-%E0%B8%82%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87.html">ExxonMobil ขึ้นแท่นบริษัทสร้างขยะพลาสติกใช้แล้วทิ้งมากที่สุดในโลก</a>

<hr />

<a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/">ไม่พลาดเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ของเรา ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>

อุตสาหกรรมเกษตร-อาหาร ความหวังฟื้นเศรษฐกิจ

<h2>Oxford Economics เผยรายงานวิจัย Airbnb มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมท่องเที่ยวภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกรวมถึงในประเทศไทย โดยสร้างเม็ดเงิน 4.37 หมื่นล้านบาทให้กับจีดีพีไทยและทำให้เกิดการจ้างงานกว่า 113,300 ตำแหน่ง โดย 5 ปีที่ผ่านมานักเดินทาง Airbnb จับจ่ายในประเทศกว่า 1.5 แสนล้านบาทกระจายรายได้ให้กับผู้ประกอบการท่องเที่ยวไทยต่อเนื่อง พร้อมดันการจ้างงานเกือบล้านตำแหน่งในเอเชียแปซิฟิก และสร้างเม็ดเงิน 7.03 แสนล้านบาทให้กับจีดีพีของภูมิภาคในปี’ 62</h2>
Oxford Economics สำนักงานวิจัยชั้นนำของโลก เปิดเผยรายงานผลกระทบของ Airbnb ต่อเศรษฐกิจในประเทศไทย (The Economic Impact of Airbnb in Thailand report) ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ระหว่างปี 2558 -  2562) ซึ่งตอกย้ำว่า Airbnb ที่ชูโรงเรื่องท่องเที่ยวท้องถิ่นนั้นเป็นเครื่องมือสำคัญในการฟื้นฟูการท่องเที่ยวให้กลับมาแข็งแกร่งกว่าเดิม  โดยระบุว่าเมื่อปี 2562 Airbnb มีส่วนช่วยสร้างเม็ดเงินราว 4.37 หมื่นล้านบาทให้กับผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี) และสนับสนุนการจ้างงานกว่า 113,300 ตำแหน่ง ซึ่งข้อมูลดังกล่าวชี้ว่า Airbnb เป็นกำลังสำคัญที่จะช่วยกระตุ้นอุตสาหกรรมท่องเที่ยวในประเทศไทยขับเคลื่อนฝ่าวิกฤตในครั้งนี้ได้

Mike Orgill ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายสาธารณะภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก Airbnb กล่าวว่า "การฟื้นตัวของเศรษฐกิจไทยนั้นเกี่ยวเนื่องกับการกลับมาของอุตสาหกรรมท่องเที่ยว ซึ่งรายงานวิจัยนี้ตอกย้ำว่าชุมชน Airbnb มีส่วนช่วยให้อุตสาหกรรมท่องเที่ยวในประเทศไทยเติบโต  รวมถึงส่งเสริมและสร้างงานในท้องถิ่นหลายหมื่นตำแหน่ง แม้ว่าข้อมูลในรายงานฉบับนี้จะเป็นข้อมูลย้อนหลังไปไม่กี่ปี แต่เราเชื่อว่าจะช่วยให้เกิดการพิจารณาด้านระเบียบที่มีการใช้อยู่ในปัจจุบันว่ายังคงตอบโจทย์และเหมาะสมกับวัตถุประสงค์หรือไม่

ระเบียบข้อบังคับที่ใช้ก่อนที่จะเกิดโควิด-19 อาจไม่เหมาะจะนำมาใช้ต่อหลังจากผ่านพ้นช่วงของการแพร่ระบาดไปแล้ว อย่างไรก็ตาม Airbnb มีความมุ่งมั่นที่จะร่วมมือกับทางภาครัฐ บริษัทตัวแทนท่องเที่ยว ชุมชนต่างๆ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในแต่ละท้องที่ในไทย เพื่อช่วยฟื้นฟูการเดินทางและการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมของการกลับมาของอุตสาหกรรมท่องเที่ยว"

<figure><img class="wp-image-33856 size-full" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/08/Airbnb_นายไมค์-ออร์กิล-ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายสาธารณะภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก-Airbnb_m.jpg" alt="" width="350" height="524" /><figcaption> Mike Orgill ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายสาธารณะภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก Airbnb</figcaption></figure>

ด้าน James Lambert ผู้อำนวยการด้านที่ปรึกษาเศรษฐกิจในเอเชีย อ็อกซ์ฟอร์ด อีโคโนมิกส์ เปิดเผยว่า “Airbnb มีบทบาทสำคัญในการดึงดูดนักท่องเที่ยวและทำให้เกิดการใช้จ่ายกลับคืนสู่เศรษฐกิจในพื้นที่ที่ไปเยือน โดยเฉพาะกลุ่มนักเดินทางไทยที่ต้องการท่องเที่ยวในประเทศแทนการเดินทางต่างประเทศในปัจจุบัน รวมถึงค้นพบสถานที่ท่องเที่ยวใหม่เพิ่มเติม Airbnb สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้นักเดินทางอยากเดินทางไปยังสถานที่ใหม่ๆ ที่ไม่ใช่จุดยอดฮิตหรือยังไม่เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว ด้วยการมีที่พักและการจัดประสบการณ์ที่มีเอกลักษณ์และโดดเด่นไม่เหมือนใคร

นอกจากนั้น Airbnb ยังโดดเด่นในเรื่องของ Resilience (การปรับตัว), Flexibility (ความยืดหยุ่น) และ Affordability (ราคาอันย่อมเยา) ซึ่งหมายถึงสามารถช่วยเร่งการฟื้นฟูอุตสาหกรรมท่องเที่ยว และในสถานการณ์ปัจจุบัน Airbnb จะมีบทบาทสำคัญในการช่วยเพิ่มที่พักในจุดหมายปลายทางที่อาจมีที่พักไม่เพียงพอ รวมถึงยังช่วยสร้างตลาดท่องเที่ยวใหม่ๆ ได้อีกด้วย”

&nbsp;

การให้เช่าที่พักระยะสั้นขับเคลื่อนการเติบโตและโอกาสทางเศรษฐกิจ

รายงานวิจัยของอ็อกซ์ฟอร์ด อีโคโนมิกส์ ที่สนับสนุนโดย Airbnb พบว่า Airbnb ได้กลายเป็นเสาหลักสำคัญทางอุตสาหกรรมท่องเที่ยวในประเทศไทยในช่วงก่อนที่จะมีการแพร่ระบาดของโควิด-19 โดยช่วยผลักดันให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจและเปิดโอกาสให้ครอบครัว ธุรกิจขนาดเล็ก และชุมชนต่างๆ สร้างรายได้จากการให้เช่าที่พักระยะสั้น

ในรายงานยังเน้นย้ำถึงผลกระทบเชิงบวกที่ชุมชนท้องถิ่นได้รับจากการจับจ่ายของนักเดินทาง Airbnb ในขณะที่ Airbnb ช่วยกระจายรายได้จากการท่องเที่ยวสู่ชุมชน ในปี 2558 ถึง 2562 นักเดินทาง Airbnb ในประเทศไทยได้ใช้จ่ายเป็นจำนวนรวม 1.5 แสนล้านบาท ซึ่งเพิ่มขึ้นร้อยละ 54.8 ต่อปี และในปีที่ผ่านมา นักเดินทาง Airbnb ได้มีการใช้จ่ายกว่า 1.96 หมื่นล้านบาทไปกับร้านอาหารและร้านค้าในท้องถิ่น โดยทุกๆ 1,000 บาทที่จ่ายให้กับ Airbnb นักเดินทางจะใช้จ่ายอีก 420 บาทไปกับธุรกิจท้องถิ่น

รายงานนี้ชี้ให้เห็นข้อเท็จจริงที่ว่า Airbnb ช่วยกระจายรายได้จากการท่องเที่ยวมาสู่ชุมชน เห็นได้จากการจับจ่ายของนักเดินทาง Airbnb กว่าร้อยละ 9 ที่เกิดขึ้นนอกเมืองหลักในปี 2562

<figure><img class="wp-image-33860 size-full" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/08/เจมส์-แลมเบิร์ต.jpg" alt="" width="350" height="525" /><figcaption> James Lambert ผู้อำนวยการด้านที่ปรึกษาเศรษฐกิจในเอเชีย อ็อกซ์ฟอร์ด อีโคโนมิกส์</figcaption></figure>

เทรนด์การท่องเที่ยวในไทยและระหว่างประเทศ

ในประเทศไทยมีที่พัก Airbnb กว่า 99,000 แห่งและได้ต้อนรับนักเดินทางกว่า 2.5 ล้านคนในปี 2562 ซึ่งเพิ่มขึ้นร้อยละ 27 เมื่อเปรียบเทียบปีต่อปีและเพิ่มเกือบ 8 เท่าจากปี 2558 ซึ่งแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่านักเดินทางต่างต้องการตัวเลือกที่พักที่หลากหลาย นักเดินทาง Airbnb จากต่างประเทศมีการใช้จ่ายเฉลี่ย 20,376 บาทต่อทริป และนักเดินทาง Airbnb ในประเทศมีการใช้จ่ายเฉลี่ย 18,076 บาทต่อทริป

ตลาดนักเดินทางจากภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกนับได้ว่ามีส่วนสำคัญต่อการท่องเที่ยวของโลก สัดส่วนของนักเดินทาง Airbnb จากตลาดต่างประเทศที่เดินทางมาประเทศไทยมากที่สุดในปี 2562 ได้แก่ จีนร้อยละ 38, สหรัฐอเมริการ้อยละ 1, ฮ่องกงร้อยละ 5, เกาหลีใต้ร้อยละ 4 และ สิงคโปร์ร้อยละ 4

ทั้งนี้ จากรายงานวิจัยยังพบว่า Airbnb มีส่วนช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจทั่วภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกในอัตราที่เร็วกว่าอุตสาหกรรมท่องเที่ยวโดยทั่วไป ด้วยการสร้างเม็ดเงินรวมมูลค่า 7.03 แสนล้านบาทให้กับจีดีพีของภูมิภาคนี้ นอกจากนั้นยังมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนการเติบโตทางเศรษฐกิจทั่วทั้งภูมิภาค โดยก่อให้เกิดการจ้างงานทั้งหมด 925,600 ตำแหน่งในเอเชียแปซิฟิก หรือคิดเป็นร้อยละ 1 ของการจ้างงานรวมในภาคการท่องเที่ยวของทั้งภูมิภาค

<img class="alignnone size-full wp-image-33859" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/08/The-Economic-Impact-of-Airbnb-in-Thailand-THA_h.jpg" alt="" width="600" height="842" />

อ่านเพิ่มเติม: <a href="https://forbesthailand.com/news/finance-and-investment/%e0%b8%81%e0%b8%a5%e0%b8%b8%e0%b9%88%e0%b8%a1%e0%b8%98%e0%b8%99%e0%b8%b2%e0%b8%84%e0%b8%b2%e0%b8%a3%e0%b8%a2%e0%b8%b9%e0%b9%82%e0%b8%ad%e0%b8%9a%e0%b8%b5-%e0%b9%80%e0%b8%9c%e0%b8%a2%e0%b8%9c%e0%b8%a5.html">กลุ่มธนาคารยูโอบี เผยผลกำไรสุทธิครึ่งแรกปี’63 ลดลง 30 % โชว์การเงินยังแกร่ง</a>
<div>

<hr />

ไม่พลาดเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ของเรา ติดตามเราได้ที่ <a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/">เพจเฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>

&nbsp;

</div>
&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events