ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นในปัจจุบันทำให้ค่าใช้จ่ายด้านโรโบติกส์มีแนวโน้มลดลง สิ่งที่เกิดขึ้นในอนาคตคือการเข้ามาของโรโบติกส์แทนที่เครื่องจักรรุ่นเก่าภายในโรงงานผลิตและการนำมาใช้ประโยชน์ในที่สาธารณะ พบภาพรวมอุตสาหกรรมโรโบติกส์จากบทสัมภาษณ์ มร.แองกัส มูร์เฮด (คุณวุฒิด้านวิชาชีพการเงินและการลงทุน CFA) ผู้อำนวยการ ผู้จัดการอาวุโสด้านพอร์ตการลงทุน บริษัท เครดิต สวิส แอสเสท แมเนจเมนท์ และแง่คิดในการเลือกลงทุนในบริษัทโรโบติกส์ระดับโลก

Angus Muirhead CFA, Director, Senior Portfolio Manager, Credit Suisse Asset Management

คำถาม: ตอนนี้เป็นเวลาที่เหมาะสมในการลงทุนโรโบติกส์หรือยัง และปัจจัยใดที่ช่วยกระตุ้นการลงทุน หุ่นยนต์ถูกนำมาใช้ในโรงงานมานานแล้ว จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมทุกวันนี้เราถึงตื่นตัวกับอุตสาหกรรมโรโบติกส์มากนัก เพราะเทคโนโลยีในปัจจุบันก้าวหน้ามาก อีกทั้งส่งผลต่อสังคมและเศรษฐศาสตร์ ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาเทคโนโลยีได้พัฒนาเติบโตทำให้ค่าใช้จ่ายด้านโรโบติกส์ลดลง ทำให้ผู้ใช้งานสามารถหาซื้อและใช้งานเทคโนโลยีโรโบติกส์เหล่านี้ได้อย่างสะดวกและแพร่หลาย แม้ว่าปัจจุบันจะมีการใช้งานหุ่นยนต์จริง ๆ แค่ในโรงงานผลิตขนาดใหญ่ หุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติก็ยังเหมาะสมกับองค์กรธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมด้วยเช่นกัน เพราะราคาที่ถูกลง การใช้งานที่สะดวกสบาย รวมถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยที่มากขึ้น นอกจากนี้ ผู้คนทั่วโลกมีแนวโน้มที่จะไม่ทำงานแบบจำเจในโรงงานหรือในอุตสาหกรรมบริการอีกต่อไป ส่งผลให้ธุรกิจหลายแห่งเริ่มประสบภาวะแรงงานขาดแคลน การใช้หุ่นยนต์ไม่เพียงขยายตัวในภาคอุตสาหกรรมการผลิตต่างๆ เท่านั้น แต่เราจะเริ่มเห็นหุ่นยนต์ ระบบอัตโนมัติ และปัญญาประดิษฐ์ถูกนำมาใช้ในบ้าน สำนักงาน โรงพยาบาล รวมทั้งระบบคมนาคมขนส่งและการศึกษาด้วย เห็นได้ชัดเลยว่า เรากำลังอยู่ในจุดเริ่มต้นของการเติบโตครั้งสำคัญ คำถาม: สนใจบริษัทโรโบติกส์ประเภทไหนมากที่สุด เพราะอะไร การลงทุนด้านโรโบติกส์ของเราครอบคลุมในหลายสาขาเฉพาะทาง ไม่เพียงแค่ลงทุนด้านตัวหุ่นยนต์เท่านั้น แต่ยังสนใจเกี่ยวกับซอฟท์แวร์ และรูปแบบอื่นๆ ของระบบอัตโนมัติด้วย เราลงทุนด้านฮาร์ดแวร์ ซอฟท์แวร์ ผู้ผลิตชิ้นส่วนเฉพาะทาง นักออกแบบระบบครบวงจร รวมทั้งบริษัทที่สร้างปัญญาประดิษฐ์และระบบอัลกอริทึ่ม (algorithms) โดยแบ่งอุตสาหกรรมโรโบติกส์ออกเป็น 3 ประเภทกว้างๆ ประเภทแรกได้แก่หุ่นยนต์ที่ใช้เพิ่มผลผลิตและประสิทธิภาพในการทำงาน ซึ่งในที่นี้รวมถึงหุ่นยนต์โรงงานและระบบอัตโนมัติแบบดั้งเดิม ตลอดจนหุ่นยนต์รุ่นใหม่เช่น “หุ่นยนต์ที่ทำงานร่วมกับมนุษย์ (collaborative robots)” ระบบอัตโนมัติด้านการออกแบบ และซอฟท์แวร์เพื่อการจัดการด้วย ประเภทที่สองคือโรโบติกส์ที่ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิต เช่น หุ่นยนต์ที่ใช้ทำความสะอาดบ้านและระบบอัตโนมัติภายในบ้าน รวมทั้งโครงการขนาดใหญ่ที่อาจเป็นโอกาสทางธุรกิจใหม่ในภาคบริการสุขภาพ (healthcare) ส่วนประเภทที่สามที่เราสนใจคือหุ่นยนต์ที่ใช้ในงานเสี่ยงอันตรายและงานเฉพาะทาง เช่นงานตรวจสอบโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ งานซ่อมบำรุงท่อก๊าซและเครื่องขุดเจาะน้ำมันใต้ทะเลลึก และอีกหลากหลายงานบริการ เช่นงานค้นหาและกู้ภัย งานรักษาความปลอดภัย และงานกำจัดวัตถุระเบิด คำถาม: ในมุมมองแบบนักลงทุน ผลตอบแทนและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นของอุตสาหกรรมโรโบติกส์คืออะไร เมื่อเทียบกับการลงทุนประเภทอื่นๆ เช่นในตลาดเกิดใหม่หรืออสังหาริมทรัพย์ เราลงทุนด้านโรโบติกส์แบบระยะยาว และสนับสนุนให้นักลงทุนของเราลงทุนในกรอบระยะเวลาเดียวกัน คือ 5-10 ปี ซึ่งพบว่าวิธีการลงทุนที่อาศัยข้อมูลจากงานวิจัยเชิงลึกเหมาะสมกับการลงทุนระยะยาวแบบนี้ที่สุด เราลงทุนไปทั่วโลกและอยากสร้างพอร์ตการลงทุนแบบเชิงลึกในหลายบริษัททั่วทุกภูมิภาคและขนาดของธุรกิจ ตั้งแต่ธุรกิจขนาดเล็กไปจนถึงองค์กรธุรกิจขนาดใหญ่ระดับโลก ในส่วนของประเภทอุตสาหกรรม ประมาณครึ่งหนึ่งของการลงทุนทั้งหมดของเราอยู่ในภาคไอที และยังลงทุนราวร้อยละ 20-25 ในภาคบริการสุขภาพและอุตสาหกรรมตามลำดับ และลงทุนตามโอกาสในภาคสินค้าอุปโภคบริโภค พลังงาน และอาจจะมีภาคการเงินบ้าง เราสนใจบริษัทที่มีเทคโนโลยีชั้นยอด ควบคู่ไปกับทีมบริหารที่มุ่งมั่นสร้างโอกาสเพื่อความสำเร็จในธุรกิจ และสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์และโซลูชั่นที่เป็นสุดยอดนวัตกรรมให้แก่สังคม คำถาม: นักวิเคราะห์ตลาดหลายท่านกล่าวว่า มูลค่าบริษัทด้านโรโบติกส์จะเปลี่ยนแปลงนานๆ ครั้ง (secular) ไม่ใช่หมุนเวียน (cyclical) มีความเห็นในเรื่องนี้ว่าอย่างไร เราเห็นด้วยว่าโรโบติกส์น่าจะเป็นธีมการลงทุนที่ยั่งยืน แม้ในช่วงสั้นๆ ตลาดโรโบติกส์บางส่วนอาจเผชิญความผันผวนตามภาวะเศรษฐกิจอยู่บ้าง แต่ในภาพรวมแล้ว นักลงทุนควรมองภาพระยะยาวเมื่อลงทุนด้านโรโบติกส์ รวมถึงตราสารทุนโดยทั่วไปด้วย เพราะโรโบติกส์ยังถือเป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็กและเฉพาะทาง เมื่อเทียบกับตลาดเทคโนโลยีประเภทอื่นๆ แม้ว่าเมื่อปีที่ผ่านมาหุ้นโรโบติกส์จะมีผลประกอบการดีกว่าตลาดและประเภทสินทรัพย์อื่นๆ ก็ตาม สหพันธ์หุ่นยนต์นานาชาติ (The International Federation of Robotics) คาดการณ์ว่าจะมีหุ่นยนต์ในโรงงานโดยเฉลี่ยเพียง 7 ตัวสำหรับพนักงานทุก ๆ 1,000 คนในโรงงานทั่วโลก ส่วนฐานข้อมูลของหุ่นยนต์โรงงานที่ติดตั้งแล้วคาดว่าจะมีประมาณ 1.4 ล้านตัว ซึ่งอาจฟังดูมากก็จริง แต่เมื่อเทียบกับจำนวนรถกว่า 1.2 พันล้านคันบนถนนทุกวันนี้ หรือคอมพิวเตอร์ส่วนตัวกว่า 1.5 พันล้านเครื่อง รวมทั้งโทรศัพท์มือถือและแท็บเล็ตกว่า 4 พันล้านเครื่องที่ใช้กันเป็นประจำ ถือว่าเป็นจำนวนที่น้อยมาก คำถาม: เมื่อไม่นานมานี้ มีการเทขายหุ้นด้านเทคโนโลยีครั้งใหญ่ ที่อาจทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจฟองสบู่เทคโนโลยีแตกได้ คุณคิดว่าหุ้นเทคโนโลยีรวมถึงบริษัทที่มีกิจการด้านโรโบติกส์ยังน่าซื้ออยู่ไหม เพราะอะไร หุ้นเทคโนโลยีที่มีขนาดใหญ่และมีชื่อเสียงไม่ใช่การลงทุนโรโบติกส์ที่เราสนใจ เราลงทุนในบริษัทโรโบติกส์ที่ “เน้นแต่ผลิตภัณฑ์และ/หรือบริการด้านโรโบติกส์ล้วนๆ” ซึ่งหมายความว่า เป็นบริษัทที่มีรายได้มากกว่าครึ่งจากโรโบติกส์ ระบบอัตโนมัติ หรือปัญญาประดิษฐ์ ส่วนมากมักเป็นบริษัทขนาดเล็ก ไม่อยู่ในดัชนีหุ้นใหญ่ และนักลงทุนส่วนใหญ่ไม่คุ้นชื่อ ผลงานของพอร์ตการลงทุนในบริษัทโรโบติกส์เหล่านี้ของเราค่อนข้างแข็งแกร่ง แต่ก็ยังคงแสวงหาโอกาสการลงทุนใหม่ ในอุตสาหกรรมโรโบติกส์ต่อไป และยังตื่นเต้นกับอัตราการเติบโดของหลายบริษัทและโอกาสมากมายในตลาดที่บริษัทเหล่านี้สามารถเข้าถึงได้ ด้วยความเชื่อมั่นว่าเรากำลังอยู่ในจุดเริ่มต้นของอีกหนึ่งการเติบโตครั้งสำคัญ ซึ่งแน่นอนว่าในบางครั้ง ตลาดอาจประสบภาวะความไม่แน่นอนและภาวะตลาดปรับฐาน (market correction) ได้ แต่มันก็ยากมากที่จะทำนายได้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง จึงอยากแนะนำให้นักลงทุนมองการปรับฐานของตลาดในมุมมองระยะยาวเช่นเดียวกับเวลาที่มองการลงทุน และพิจารณาย้อนหลังถึงช่วงเวลาในการลงทุนที่เหมาะสมด้วยราคาที่ดีกว่า โดยไม่ “กำหนดเวลาที่เหมาะสมของตลาดต่างๆ” หรือฟันธงล่วงหน้าว่าการลงทุนไหนดีหรือไม่ดีแบบตายตัว แต่แนะนำให้ศึกษาเทคโนโลยีและพลวัตของการลงทุนแต่ละอย่างให้ลึกซึ้งมากขึ้น และพยายามหลีกเลี่ยง “ความล้มเหลว” ที่อาจเกิดขึ้นด้วย เชื่อว่าเมื่อเวลาผ่านไป วิธีการดังกล่าวจะช่วยสร้างความสำเร็จในวงการอุตสาหกรรมโรโบติกส์ ระบบอัตโนมัติ และปัญญาประดิษฐ์ที่มีความหลากหลายและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ได้ คำถาม: สำหรับนักลงทุนในไทย วิธีการลงทุนโรโบติกส์มีอะไรบ้าง และมีโอกาสที่นักลงทุนไทยจะสามารถลงทุนในต่างประเทศอย่างเช่นกองทุนรวมโรโบติกส์ของสหรัฐอเมริกา (US Robo ETF) บ้างหรือไม่ มีวิธีการหลายอย่างที่นักลงทุนจะเข้าถึงธีมการลงทุนโรโบติกส์ได้ เช่นการลงทุนภายใต้กองทุน เครดิต สวิส แอสเสท แมเนจเมนท์ เป็นต้น ในช่วงเริ่มต้นนี้ เราอาจมองเห็นความแตกต่างของผลการดำเนินงานระหว่างกองทุนต่างๆ ได้ยาก เพราะกองทุนส่วนใหญ่จัดตั้งมาได้แค่ประมาณปีเดียว เมื่อคุณซื้อหุ้นกองทุนรวม ก็เท่ากับว่าซื้อทุกอย่างในดัชนีหุ้นนั้นแล้ว เราเชื่อว่าโรโบติกส์เป็นโอกาสที่ยอดเยี่ยมในการลงทุนระยะยาว และเช่นเดียวกับอุตสาหกรรมอื่น ๆ มันต้องมีทั้งชัยชนะความสำเร็จและความล้มเหลวผิดพลาด แต่บริการคำแนะนำของเราจะช่วยชี้ทางความสำเร็จและหลีกเลี่ยงความล้มเหลวให้กับลูกค้า อย่างไรก็ตาม นักลงทุนก็ไม่ควรประมาท เพราะแม้ว่ากองทุนหลายแห่งจะเรียกตัวเองว่ากองทุนโรโบติกส์ แต่การลงทุนของพวกเขามักนับรวมบริษัทไอทีขนาดใหญ่ที่ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับโรโบติกส์เพียงเล็กน้อยไว้ด้วย เครดิต สวิส แอสเสท แมเนจเมนท์ เชื่อว่าการลงทุนในบริษัทที่ “เน้นแต่ผลิตภัณฑ์และ/หรือบริการด้านโรโบติกส์” คือวิธีการที่ดีที่สุดที่จะช่วยให้ลูกค้าเข้าถึงการลงทุนด้านโรโบติกส์ในระยะยาวได้มากที่สุด