โตเกียวเตรียมปล่อย ‘แอปฯ หาคู่’ แก้ปัญหาคนแต่งงานน้อย เด็กเกิดใหม่ลด

อัตราการเกิดในประเทศญี่ปุ่นลดลงต่อเนื่องตลอดหลายปีที่ผ่านมา โดยเมื่อไม่นานมานี้ก็เพิ่งทำสถิติต่ำสุดครั้งใหม่ กดดันให้รัฐบาลต้องพยายามหาทางกระตุ้นให้คนอายุน้อยแต่งงานและเริ่มสร้างครอบครัว ซึ่งวิธีการหนึ่งคือการเปิดตัวแอปพลิเคชันสำหรับหาคู่

    จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการญี่ปุ่น แดนอาทิตย์อุทัยแห่งนี้มีประชากรราว 123.9 ล้านคน และมีเด็กเกิดใหม่เพียง 727,277 คนในปีที่ผ่านมา อัตราการเจริญพันธุ์ (Fertility Rate) หรือจำนวนครั้งที่ผู้หญิงคนหนึ่งให้กำเนิดลูกตลอดชีวิตของเธอ มีตัวเลขลดลงจาก 1.26 เหลือเพียง 1.20 ในญี่ปุ่น

    หากต้องการรักษาจำนวนประชากรเอาไว้ให้คงตัว จำเป็นต้องมีอัตราการเจริญพันธุ์อยู่ที่ 2.1 และหากตัวเลขสูงกว่านี้ก็ตีความได้ว่าจำนวนประชากรกำลังขยายตัว โดยมีสัดส่วนใหญ่เป็นเด็กและวัยรุ่น ดังเช่นกรณีของอินเดียและอีกหลายประเทศในแอฟริกา

    อย่างไรก็ตาม บรรดาผู้เชี่ยวชาญชี้ว่าอัตราการเจริญพันธุ์ของญี่ปุ่นอยู่ต่ำกว่า 2.1 มาครึ่งศตวรรษแล้ว โดยเริ่มตกลงต่ำกว่าระดับครั้งแรกหลังวิกฤตน้ำมันโลกปี 1973 ซึ่งส่งผลให้เศรษฐกิจของญี่ปุ่นเข้าสู่ภาวะถดถอย และนับจากนั้นก็ยังไม่สามารถฟื้นตัวได้ดังเดิม อัตราการเจริญพันธุ์ยิ่งตกลงหนักกว่าเก่าเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ ตัวเลขผู้เสียชีวิตสูงกว่าเด็กเกิดใหม่ในแต่ละปี ทำให้จำนวนประชากรของญี่ปุ่นหดตัว อันจะนำมาสู่ปัญหาด้านแรงงาน เศรษฐกิจ ระบบสวัสดิการ และโครงสร้างพื้นฐานทางสังคมของญี่ปุ่นในอนาคต

    กระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการเผยตัวเลขผู้เสียชีวิตในญี่ปุ่นอยู่ที่ 1.57 ล้านคนในปี 2023 ซึ่งสูงกว่าจำนวนเด็กเกิดใหม่เกินเท่าตัว ไม่เพียงเท่านั้นตัวเลขคู่รักที่แต่งงานก็ตกลงต่ำกว่า 30,000 คู่ สวนทางกับคู่รักที่หย่าร้างกัน

​

    บรรดาผู้เชี่ยวชาญคาดว่าแนวโน้มจะยังคงลดลงไปอีกหลายสิบปี และอาจไปถึงจุดที่ยากจะฟื้นตัว เพราะโครงสร้างประชากรของประเทศได้รับผลกระทบไปเสียแล้ว แม้ญี่ปุ่นจะเพิ่มอัตราการเจริญพันธุ์ได้ในวันพรุ่งนี้ จำนวนประชากรก็จะยังตกลงเรื่อยๆ จนกว่าอัตราส่วนจำนวนคนหนุ่มสาวและผู้สูงอายุจะกลับมาสมดุลกันอีกครั้ง

    ทั้งนี้ รัฐบาลญี่ปุ่นก็มิได้นิ่งเฉย และพยายามเร่งมือเพื่อลดความร้ายแรงของสถานการณ์ในอนาคต โดยการก่อตั้งหน่วยงานรัฐบาลใหม่ๆ เพื่อมุ่งเน้นแก้ปัญหานี้โดยเฉพาะ ตลอดจนใช้ตัวกระตุ้น เช่น เพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกในการดูแลเด็กเล็ก, ให้เงินสนับสนุนที่อยู่อาศัยของพ่อแม่ผู้ปกครอง และในหลายเมืองก็มีการเสนอเงินเพื่อให้คู่รักมีลูก

    ที่เมืองหลวงอย่างโตเกียว เจ้าหน้าที่ราชการกำลังพยายามใช้วิธีการใหม่ นั่นคือการเปิดตัวแอปพลิเคชั่นหาคู่ที่ดำเนินการโดยรัฐบาล ซึ่งยังอยู่ในช่วงทดสอบเฟสแรก และจะพร้อมให้บริการเต็มรูปแบบช่วงปลายปีนี้ โดยมีชื่อว่า Tokyo Futari Story คำว่า Futari มีความหมายว่า ‘คู่’ นั่นเอง

    “โปรดใช้แอปพลิเคชันนี้เป็น ‘ก้าวแรก’ สู่เส้นทางการแต่งงาน” เว็บไซต์ของแอปฯ ดังกล่าวเขียนไว้ พร้อมเสริมว่าสำนักงานบริหารมหานครโตเกียวเป็นผู้สนับสนุนระบบจับคู่ด้วย AI ซึ่งจะให้ผู้ใช้กรอกข้อมูลส่วนตัว เช่น ส่วนสูง การศึกษา และอาชีพ รวมทั้งทำแบบทดสอบวินิจฉัยทัศนคติต่างๆ แต่ก็สามารถเลือกใส่สเปคคู่รักที่ต้องการได้ด้วยเช่นกัน

    “อ้างอิงจากคุณค่าของคุณและคุณค่าที่คุณมองหาในตัวคู่รัก ซึ่งประมวลผลจากการทำแบบทดสอบ AI จะแนะนำคุณกับบุคคลที่มีโอกาสเข้ากันได้” ข้อความบนเว็บไซต์ Tokyo Futari Story อธิบาย แน่นอนว่าแอปฯ จะมีการขอเอกสารยืนยันตัวตนเพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน

​

    แอปฯ นี้ยังไปเข้าตามหาเศรษฐีอย่าง Elon Musk ที่โพสต์ข้อความบน X ของตัวเองว่า “ผมดีใจที่รัฐบาลญี่ปุ่นตระหนักถึงความสำคัญของเรื่องนี้ หากไม่มีการดำเนินการอย่างจริงจัง ญี่ปุ่น (และอีกหลายประเทศ) จะหายไป!”

    อย่างไรก็ตาม บรรดาผู้เชี่ยวชาญบอกกับสำนักข่าว CNN ว่าสิ่งที่ Musk กล่าวไม่น่าจะเกิดขึ้น โดยคาดการณ์ว่าอัตราการเจริญพันธุ์จะกลับมาสมดุล ณ จุดใดจุดหนึ่ง และประเทศจะต้องปรับตัว ญี่ปุ่นอาจแตกต่างออกไปจากปัจจุบันเมื่อถึงวันนั้น แปรผันไปตามข้อมูลประชากรที่มีส่วนร่วมในเศรษฐกิจและนโยบายต่างๆ ในประเทศ แต่ญี่ปุ่นไม่มีทางหายไปเฉยๆ แน่นอน

    บนเว็บไซต์บอกด้วยว่า “การแต่งงานคือการตัดสินใจที่ตั้งอยู่บนคุณค่าซึ่งแต่ละคนยึดถือ แต่สำนักงานบริหารมหานครโตเกียวกำลังพยายามสร้างโมเมนตัมให้กับการแต่งงาน เพื่อคนที่คิดว่า ‘ท้ายสุดแล้วก็ตั้งใจจะแต่งงาน’ สามารถเริ่มต้นก้าวแรกได้”

    ผู้ใช้งานแอปฯ จะต้องมีสถานะโสด อายุมากกว่า 18 ปี มีความต้องการแต่งงาน ตลอดจนพำนักหรือทำงานในโตเกียว

    นอกจากนี้ เว็บไซต์ยังเผยมาตรการอื่นๆ ของรัฐบาลในการสนับสนุนคู่รัก เช่น ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการมี Work-Life Balance, สนับสนุนการเลี้ยงเด็กเล็กและดูแลบ้าน, ผลักดันให้ผู้ชายมีส่วนร่วมในการทำงานบ้านและเลี้ยงลูก, ให้คำปรึกษาด้านอาชีพ และอื่นๆ

    “เราหวังว่าทุกคนที่ต้องการแต่งงานจะใคร่ครวญว่าการมีคู่สำคัญกับคุณอย่างไร”

แปลและเรียบเรียงจาก Japan’s births just fell to a new record low. Tokyo hopes a dating app can turn that around​

ข้อมูลเพิ่มเติม With Marriages Declining in Japan, Tokyo’s Government Is Building Its Own Dating App​

เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ : ภัยคุกคามจากภาพ AI เลียนแบบราว 2,500 ภาพ สร้างวิกฤตต่ออุตสาหกรรม 'ภาพยนตร์แอนิเมชัน' ญี่ปุ่น​

ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine