ดุจต้องมนตรา “เรือนราชา” แห่งนราธิวาส

เรือนไม้โบราณสภาพผุพัง แต่กลับมีมนต์เสน่ห์อย่างประหลาด ดึงดูดให้ Xavier Comas เข้าไปค้นหาความลึกลับและความงามที่ซุกตัวอยู่ในนั้น เขาใช้เวลาเป็นปี ถ่ายทอดความประทับใจออกมาเป็นภาพถ่ายขาวดำ รวบรวมไว้เป็นหนังสือ The House of The Raja

Comas วัย 44 เป็นชาวคาตาลัน จากแคว้น Catalonia ประเทศสเปน หลังจบการศึกษาด้านศิลปะจากUniversity of Barcelona ก็ออกเดินทางท่องโลก เก็บทุกจังหวะอันงดงามในชีวิตไว้ด้วยกล้องคู่ใจ “ผมไม่ได้จำกัดตัวเองว่าต้องถ่ายภาพแนวไหน จะเป็นแนวสารคดีก็ได้ ภาพถ่ายบุคคลก็ได้ ขึ้นอยู่กับว่าตอนนั้นผมพบอะไรหรือเจอใคร แล้วมุมมองและสไตล์ในการถ่ายภาพจะออกมาเอง” Comas เล่าด้วยภาษาไทยที่ฝึกฝนด้วยตนเอง ผลงานศิลปะของ Comas ปรากฏอยู่ทั้งในทวีปยุโรปและเอเชีย อย่างเมื่อปี 2552 Singapore Art Museum จัดแสดง “Pasajero” ซึ่งเป็นงานศิลปะแบบ installation (จัดวาง) ของเขา ต่อมาในปี 2554 ผลงานภาพถ่าย “Tokyo Up, Down” ก็จัดแสดงที่ Noorderlicht Photofestival 2011 และที่ Museum of Estonian Architecture ใน Tallinn ประเทศเอสโตเนีย เมื่อชายหนุ่มเดินทางมาเที่ยวเมืองไทย ก็ชื่นชอบวิถีชีวิตของผู้คนและสถานที่ต่างๆ จึงตัดสินใจใช้ชีวิตอยู่ที่นี่เป็นหลัก ราว 9 ปีมาแล้ว และเมื่อได้ยินว่าจังหวัดชายแดนใต้มีความสวยงาม แต่ระยะหลังมานี้ นักท่องเที่ยวน้อยคนนักจะไปเยือน ด้วยเหตุความรุนแรงที่ปรากฏตามสื่อต่างๆ Comas ก็เลือกมุ่งหน้าสู่ จ.นราธิวาส เดินทางท่องเที่ยวเก็บเกี่ยวประสบการณ์ชีวิต Comas มีความสุขกับการพบปะผู้คน เรียนรู้วิถีชีวิตของชาวบ้านท้องถิ่น แม้จะต่างภาษา แต่ก็ไม่เป็นอุปสรรคแต่อย่างใด กระทั่งวันหนึ่ง เขาก็ไปเจอเข้ากับ “บ้านเลขที่ 2” ในตัวเมืองนราธิวาส “บ้านหลังนั้นใหญ่โต อายุเป็นร้อยปีเห็นจะได้ แต่สภาพเก่าทรุดโทรมมาก ผมเห็นแล้วถึงกับตะลึง เหมือนกับความสูญเสีย ความโดดเดี่ยว และอดีตที่รุ่งเรือง ผสมผสานกันอยู่ ซึ่งเป็นสิ่งที่ดึงดูดทำให้ผมอยากรู้จักบ้านหลังนี้ให้มากขึ้น ผมจึงไปถามชาวบ้าน พวกเขาบอกว่าบ้านที่ผมเจอ เคยเป็นวังหรือเรือนของเจ้าเมืองที่ปกครองที่นี่” ภาพเรือนใหญ่หลังนั้นตรึงอยู่ในใจของชายหนุ่ม เขาค่อยๆ สืบค้นประวัติ “เรือนราชา” จากผู้คนในพื้นถิ่น และนักวิชาการ เพื่อเก็บข้อมูลให้ได้มากสุด ขณะเดียวกัน ก็สอบถามจากผู้ดูแลบ้าน ที่อยู่ประจำบ้านหลังนี้จากรุ่นสู่รุ่น และขออนุญาตเข้าไปเก็บภาพบันทึกความทรงจำ ในรูปแบบภาพถ่ายขาวดำ เขาใช้เวลานับปี สะสมข้อมูลและภาพถ่ายมากมาย คัดเลือกภาพที่สื่อความหมายได้มากที่สุด แล้วรวบรวมออกมาเป็นหนังสือภาพ The House of The Raja พร้อมคำบรรยาย ที่ชวนผู้อ่านสัมผัสวิถีชีวิต วัฒนธรรมและประเพณีอันมีเอกลักษณ์ของชาวพื้นถิ่นนราธิวาส “นอกจากภาพถ่ายที่ถ่ายทอดมุมมองของผมต่อเรือนราชาหลังนั้นแล้ว สิ่งสำคัญที่สุดที่ผมได้กลับมาคือมิตรภาพของทุกคนที่นราธิวาส” เขาบอกพร้อมรอยยิ้มกว้าง เดินทางสู่อดีต รู้จัก “เรือนราชา” ผ่าน 25 ภาพเด่นจากคมเลนส์ของ Comas หนุ่มจากอีกซีกโลก ได้ที่ Eat Me Restaurant ถ.คอนแวนต์ ได้ถึงวันที่ 25 กันยายนนี้