รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ Chanthol Sun เป็นเหมือนผู้ปูทางสู่การทำธุรกิจยุคใหม่สำหรับประเทศที่ระบบใต้โต๊ะและการเจรจานอกรอบมีให้เห็นอยู่มาก เขาเป็นผู้สนับสนุนการพัฒนาสู่ระบบการค้าเสรีและผลักดันข้อตกลงด้านการค้าระหว่างประเทศโดยมุ่งปรับกฎระเบียบให้เอื้อต่อการประกอบธุรกิจมากขึ้น พัฒนาศักยภาพแรงงาน และยกระดับกัมพูชาสู่การทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
Forbes: จากการจัดอันดับความยากง่ายในการประกอบธุรกิจของธนาคารโลก กัมพูชาอยู่ในอันดับที่ 180 จาก 189 ประเทศ คุณมีแผนดำเนินการกับเรื่องนี้ต่อไปอย่างไร? Chanthol Sun: เราได้รวมบริการต่างๆ สำหรับองค์กรภาคเอกชนไว้ในที่เดียว พร้อมทั้งปรับกระบวนการออกหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้าให้เป็นระบบอัตโนมัติ ซึ่งในขณะนี้เอกสารจะถูกจัดส่งผ่านระบบออนไลน์ เราได้นำระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์มาใช้ ในอีกไม่ช้าเราจะเริ่มให้บริการจดทะเบียนบริษัททางออนไลน์ การจดทะเบียนประกอบธุรกิจในกัมพูชาในปัจจุบัน ผู้จดจะต้องเดินทางไปที่กระทรวงพาณิชย์เพื่อตรวจสอบชื่อนิติบุคคลและใช้เวลาประมาณ 7-8 วัน ในอีกไม่ช้าคุณจะสามารถทำได้ทันทีทางออนไลน์ ผมเชื่อว่าการปฏิรูปเหล่านี้จะช่วยผลักดันให้กัมพูชาไต่อันดับขึ้นมาติดเป็น 1 ใน 25 ประเทศ Forbes: คุณได้นำคณะผู้แทนการค้าเดินทางไปพบปะเจรจาทางธุรกิจที่สหรัฐฯ 2-3 ครั้ง Chanthol Sun: ถ้าเป็นไปได้ [เราหวัง] จะดำเนินการเพื่อบรรลุข้อตกลงเขตการค้าเสรีระหว่างกัมพูชาและสหรัฐฯ เรายังหาโอกาสที่จะทำข้อตกลงเช่นนี้กับประเทศคู่ค้ารายใหญ่อย่างแคนาดา จีน เกาหลีใต้ และญี่ปุ่น เราไม่มีอะไรจะเสีย เราเป็นประเทศที่มีเศรษฐกิจขนาดเล็กและเปิดกว้าง เราอนุญาตให้นักลงทุนต่างชาติเข้ามาลงทุนในทุกภาคอุตสาหกรรมของกัมพูชาโดยถือหุ้นได้ทั้ง 100% เราไม่มีมาตรการกีดกันทางการค้า ไม่ปกป้องภาคธุรกิจใดเป็นพิเศษ และไม่มีการควบคุมอัตราแลกเปลี่ยน Forbes: มีความกังวลว่ากัมพูชาพยายามสร้างความสัมพันธ์กับจีน Chanthol Sun: จีนเป็นผู้ลงทุนรายใหญ่ในกัมพูชาด้วยมูลค่าการลงทุนกว่า 1 หมื่นล้านเหรียญ พวกเขาเป็นนักลงทุนรายใหญ่ที่สุดมาตั้งแต่ปี 1998 จากการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน โรงไฟฟ้าและการก่อสร้างถนน ถ้าไม่มีการลงทุนเหล่านี้เราก็ไม่สามารถพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศได้ มีบางคนพูดว่ากับพวกเราชาวกัมพูชาว่า “ทำไมถึงพึ่งพาจีนมากนัก?” กฎหมายด้านการลงทุนของเราไม่ได้ให้สิทธิพิเศษกับประเทศใด เราปฏิบัติกับนักลงทุนทุกรายอย่างเสมอภาค ไม่ว่าจะเป็นประเทศทางตะวันตก จีน หรือกัมพูชา เรายินดีต้อนรับทุกคนที่ต้องการเข้ามาลงทุน แต่เนื่องจากจีนได้ยื่นมือเข้ามาให้สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำพิเศษกับเราเพื่อก่อสร้างถนน สะพานและท่าเรือ ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับเรา คุณไม่สามารถตำหนิเราได้ในเรื่องนี้ ผมได้ออกเดินสายไปพบปะเจรจากับสหรัฐฯ 2 ครั้ง ผมไปยุโรปและฮ่องกงเพื่อดึงดูดการลงทุน เราเป็นประเทศที่เหมาะแก่การลงทุน เรามีเสถียรภาพทางการเมืองที่มั่นคงมาก เศรษฐกิจของกัมพูชามีความมั่นคงและอัตราเงินเฟ้อในระดับต่ำ อัตราการขยายตัวของจีดีพีอยู่ที่ประมาณ 7.5% ต่อปีในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา เรามีส่วนผสมที่ครบทั้งหมดและยังเป็นประเทศศูนย์กลางของอาเซียน Forbes: คุณคิดอย่างไรกับปัญหาคอร์รัปชั่นและการละเมิดสิทธิมนุษยชนของกัมพูชา? Chanthol Sun: เราต้องยอมรับความจริงและแก้ปัญหาเรื่องนี้แบบซึ่งๆ หน้า เราไม่สามารถปิดบังและพูดว่าเราไม่มีการทุจริตคอร์รัปชั่น เพราะมันมีอยู่จริง แต่ประเด็นสำคัญอยู่ที่ว่าเราจะควบคุมและกำจัดการคอร์รัปชั่นอย่างไร การเริ่มนำระบบอัตโนมัติมาใช้ที่กระทรวงของผมจะช่วยลดขั้นตอนการติดต่อโดยตรง [ของเจ้าหน้าที่ภาครัฐ] กับภาคเอกชน ดังนั้นโอกาสการเกิดคอร์รัปชั่นจะน้อยลง นอกจากนี้การออกกฎหมายต่อต้านการคอร์รัปชั่นด้วยการจัดตั้ง Anti-Corruption Unit ซึ่งกำหนดให้เจ้าหน้าที่รัฐทุกคนต้องยื่นแสดงรายการทรัพย์สินของตนจะช่วยป้องกันการก่อทุจริตด้วยอีกทาง และเรายังพยายามสนับสนุนให้ภาคเอกชนเซ็นสัญญา [ข้อตกลง] ที่ระบุว่าจะดำเนินการตามกฎอย่างถูกต้องและไม่ติดสินบนเจ้าหน้าที่ การคอร์รัปชั่นเปรียบเหมือนการเต้นแทงโก้ซึ่งต้องร่วมมือร่วมใจกันทั้ง 2 ฝ่าย โดยจะต้องมีทั้งผู้ติดสินบนและผู้รับสินบน ตอนนี้ผู้ติดสินบนประกาศแล้วว่าจะไม่ควักเงินจ่ายอีกต่อไป ซึ่งจำนวนบริษัทที่ดำเนินการเซ็นสัญญามีมากขึ้นเรื่อยๆ Forbes: ประเด็นท้าทายที่สำคัญคืออะไร? Chanthol Sun: ยังคงเป็นเรื่องภาพลักษณ์ของประเทศ ยังมีคนจดจำกัมพูชาในฐานะประเทศที่เต็มไปด้วยสงครามและเหตุการณ์นองเลือด แต่ถ้าพวกเขามีโอกาสมาเยือนสัมผัสประเทศ พวกเขาจะคิดว่า “โอ้ ประเทศนี้สวยงามจริงๆ” เช่นเดียวกับนครวัด กัมพูชาเป็นประเทศที่น่าทึ่ง สิ่งที่น่าผิดหวังที่สุดคือการที่คนยังมองภาพกัมพูชาในยุคเขมรแดง ซึ่ง ณ ตอนนี้กัมพูชาได้เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิงแล้วคลิ๊กอ่าน "ข่าวดีสำหรับนักลงทุน" ฉบับเต็ม ได้ที่ Forbes Thailand ฉบับ MARCH 2016 ในรูปแบบ E-Magazine
