บทวิจารณ์และบทความนับไม่ถ้วนล้วนปรากฏขึ้นมาเนื่องในวันครบรอบ 10 ปีความตื่นตระหนกแห่งปี 2008 แต่เกือบทั้งหมดต่างละเลยรากเหง้าของวิกฤตค่าเงินดอลลาร์อ่อน ค่าเงินที่ผันผวนไร้เสถียรภาพนั้นมักจะก่อให้เกิดความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจยิ่งไปกว่านั้น บทความหวนระลึกถึงวิกฤตเหล่านี้มองข้ามหรือประเมินความผิดพลาดร้ายแรงของรัฐบาลต่ำาเกินไป และนี่คือปัจจัย 3 ประการ
<ul>
 	<li>การบ่อนทำลายค่าเงินดอลลาร์ ซึ่งเกิดขึ้นอย่างฉับพลันทันด่วนจากการระเบิดของฟองสบู่เทคโนโลยี เศรษฐกิจอ่อนแอในปี 2000 และเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจตกต่ำในอีกปีหลังจากนั้นในการแก้สถานการณ์ดังกล่าว ธนาคารกลางสหรัฐฯ เริ่มลดอัตราดอกเบี้ยจากนั้นก็เริ่มลดค่าเงินดอลลาร์ลง</li>
</ul>
นั่นเป็นความผิดพลาดมหันต์ ทฤษฎีเบื้องหลังความเคลื่อนไหวนี้ คือการลดค่าเงินดอลลาร์แบบค่อยเป็นค่อยไปจะหนุนการส่งออก ซึ่งจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจ แต่ทฤษฎีนี้ไร้เหตุผล ประเทศที่ค่าเงินไร้เสถียรภาพมักเติบโตต่ำกว่าต่อเนื่องอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับประเทศที่ค่าเงินมีเสถียรภาพ ลองเปรียบเทียบสวิตเซอร์แลนด์ซึ่งมีการบริหารจัดการค่าเงินที่ดีที่สุดในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา กับอาร์เจนตินา ซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศที่ทำได้แย่สุด สวิตเซอร์แลนด์ขยายตัวขึ้นอย่างน่าทึ่ง ขณะที่อาร์เจนตินาซบเซาลง

สาเหตุของความผิดแผกแตกต่างอย่างมหาศาลนี้เป็นเรื่องพื้นฐานมาก ความก้าวหน้าขึ้นอยู่กับการลงทุน และการลงทุนอันก่อให้เกิดผลมีส่วนช่วยอย่างไม่อาจประมาณได้เมื่อมูลค่าของเงินมีเสถียรภาพดังเช่นตลาดที่ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพและออกดอกออกผลมากกว่าเมื่อมีมาตรการและตัวถ่วงน้ำหนักคงที่สำหรับสินค้าโภคภัณฑ์ ตัวอย่างเช่น ปริมาณน้ำในแกลลอนที่ไม่ผันผวน เงินชี้วัดมูลค่าเฉกเช่นไม้หลาชี้วัดระยะทาง

เงินปลอมๆ บิดเบือนราคา ซึ่งเป็นตัวรับส่งข้อมูลสำาคัญอย่างแท้จริงคืออุปสงค์และอุปทานที่ช่วยให้ตลาดเสรีดำเนินไปได้ เช่นเดียวกับไวรัสในคอมพิวเตอร์ ค่าเงินที่บิดเบือนบ่อนทำลายข้อมูล ขณะที่เงินดอลลาร์ค่อยๆ ถูกกัดกร่อนมูลค่าลง ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ทะยานขึ้นน้ำมันพุ่งจาก 20-25 เหรียญต่อบาร์เรล ไปที่กว่า 100 เหรียญ ทองคำปรับขึ้นจากไม่ถึง 300 เหรียญต่อออนซ์ ไปยังจุดพีกที่ 1,900 เหรียญ

เมื่อเงินเชื่อถือไม่ได้ ผู้คนก็หันไปหาสินทรัพย์ที่จับต้องได้ ตัวอย่างมหันตภัยใหญ่หลวงของกระบวนการอยู่ในตลาดบ้าน ในจุดหนึ่งนั้นค่าเงินอื่นๆ ก็ตามรอยตัวอย่างแย่ๆ ของดอลลาร์ ดังนั้น การขยายตัวปลอมๆ ของตลาดบ้านและภาวะฟองสบู่แตกที่ติดตามมาได้กลายเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไปทั่วโลก
<ul>
 	<li>ความไม่คงเส้นคงวาของ Washington ทำให้ตลาดเงินเป็นอัมพาต ในฤดูใบไม้ผลิปี 2008 วาณิชธนกิจรายใหญ่สุดอันดับ 5 ของ Wall Street ล้มละลาย เต็มไปด้วยสินเชื่อขยะและสินทรัพย์ชวนกังขาอื่นๆ วาณิชธนกิจ Bear Stearns แทบไม่ใช่สถาบันที่เป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญด้วยซ้ำ แต่รัฐบาล Bush ตัดสินใจให้เงินอุ้มเจ้าหนี้ของบริษัท Fannie Mae และ Freddie Mac สององค์กรทรงอำนาจทางการเมืองและได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลอย่างไม่หยุดหย่อน ซึ่งเผชิญสินเชื่อซับไพรม์ท่วมจนง่อนแง่นเกือบไม่รอดในฤดูร้อนนั้น Washington ยื่นมือมาช่วยเหลือ ต่อมาก็ปล่อยให้ Lehman Brothers สถาบันการเงินขนาดใหญ่กว่าและสำคัญยิ่งกว่า Bear Stearns ล้มลงไป</li>
</ul>
ความตื่นตระหนกปะทุขึ้น ขณะที่ทุกคนกำเงินไว้ท่ามกลางความสิ้นหวัง Washington พลิกท่าทีอีกครั้ง โดยให้การค้ำประกันของภาครัฐกับกองทุนรวมตลาดเงิน และเข้าไปอุ้มธนาคารที่เลือกมาแล้วหลายแห่ง เลยส่งผลให้ AIG และ Citigroup อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐบาล
<ul>
 	<li>กฎเกณฑ์ทางบัญชีกลายเป็นอาวุธทำาลายล้างครั้งใหญ่ในปี 2007 หน่วยงานกำากับดูแลของรัฐรื้อฟื้นกฎเกณฑ์ทางบัญชีขึ้นมาเรียกว่า “การประเมินมูลค่าทรัพย์สินให้เป็นไปตามราคาตลาด” ซึ่งยกเลิกไปในช่วงภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ โดยผลที่เกิดขึ้นเป็นการสร้างแรงกดปลอมๆ ต่อมูลค่าเงินกองทุนของธนาคารระยะหนึ่งอย่างต่อเนื่อง เมื่อสถาบันเหล่านี้อยู่ในสถานะไม่มั่นคง</li>
</ul>
รัฐบาล Bush ไม่ได้ตระหนักถึงอันตรายของกฎข้อบังคับนี้อย่างที่สุด ท้ายที่สุดแล้วช่วงต้นเดือนมีนาคม 2009 จากความพยายามของคนกลุ่มหนึ่งที่รู้แจ้งเห็นจริง สภาผู้แทนราษฎรจัดการพิจารณาขึ้นเพื่อสร้างความชัดเจนว่าต้องยกเลิกคำาสั่งนี้ไป หน่วยกำกับดูแลเข้าใจสารนั้น และปลดชนวนอันตรายของกฎทำลายล้างที่คุกคามการดำรงอยู่ของระบบธนาคารของเรา นั่นปิดฉากตลาดหมีอันเลวร้ายในทันที ซึ่งทุบมูลค่าตลาดหุ้นโดยเฉลี่ยลงเกือบ 60% แล้วตลาดกระทิงก็เกิดขึ้นต่อมาในภายหลังจนถึงทุกวันนี้

ทั้งบทอันน่าสลดใจนี้ตอกย้ำถึงความจริงแจ่มชัดที่ไม่ได้รับการตระหนักถึงเลยว่า รัฐบาล ไม่ใช่ตลาดเสรี คือผู้ก่อหายนะทางเศรษฐกิจ

ทำไม “หายนะแห่งปี 2008” จึงอาจเกิดขึ้นอีกครั้ง

<h2>Perry Rahbar อดีตนักค้าตราสารทางการเงินที่ผูกกับสินเชื่อบ้าน คือหนึ่งในคนวงในที่ได้เห็นยักษ์ใหญ่ทางการเงินอย่าง Bear Stearns ล่มสลายไปต่อหน้าต่อตา วันนี้เขาอยากที่จะช่วยให้นักลงทุนไม่ต้องเผชิญกับหายนะแบบนั้นในตลาดสินเชื่อแบบ marketplace</h2>
วันศุกร์ที่ 14 มีนาคม 2008 คือวันสำคัญที่ประวัติศาสตร์โลกการเงินบันทึกไว้ว่า Bear Stearns ได้ประกาศตัวอย่างเป็นทางการ ว่าต้องการความช่วยเหลือทางการเงินจาก JP Morgan Chase และ Federal Reserve Bank of New York ซึ่งส่งผลให้ราคาหุ้นดิ่งเหว ในขณะที่พันธบัตรของบริษัทก็ถูกปรับลดอันดับความน่าเชื่อถือลงมาเกือบจะอยู่ในระดับ junk bond อย่างรอมร่อ

เป็นช่วงเวลาเดียวกันที่ Perry Rahbar นักค้าตราสารที่ผูกกับสินเชื่อบ้านวัย 25 ปี นั่งทำงานง่วนอยู่ที่โต๊ะทำงานของเขาไปจนถึงตี 4 ของวันใหม่ตรวจสอบระบบ IT ต่างๆ นับเป็นสิบๆ ระบบ และตาราง excel เป็นพันๆ แถวเพื่อที่จะระบุมูลค่าของพอร์ตสินเชื่อบ้านของบริษัทสำหรับคนที่อาจจะสนใจเข้ามาซื้อพอร์ตไป

“ไม่มีใครมีปัญหากับกิจการของBear Stearns เลยเมื่อตลาดอยู่ในขาขึ้น” Rahbar บอก “แต่เมื่ออะไรต่ออะไรมัน ทำท่าจะไม่ดี และก็ไม่มีใครเข้าใจว่าภาระที่บริษัทแบกอยู่มันมีอยู่เท่าไหร่แน่มันก็กลายเป็นปัญหาขึ้นมา”

แต่การนั่งทำงานยันเช้าในคืนนั้นก็ทำให้เขาได้เข้าใจอะไรต่อมิอะไรดีขึ้นมาก และสิ่งที่เขาได้รับก็ส่งผลดีกับเขาในเวลาเกือบสิบปีต่อมา โดยเมื่อสองปีก่อน เขาได้ก่อตั้งบริษัท DV01 ใน New York City เพื่อขายซอฟต์แวร์ที่ใช้สำหรับวิเคราะห์และรายงานผลการประเมินตลาดสินเชื่อแบบ peer-to-peer ที่กำลังบูมอยู่ในขณะนี้ ซึ่งโปรแกรมที่เขาพัฒนาขึ้นมานี้จะช่วยให้นักลงทุนสามารถติดตามข้อมูลการชำระคืนหนี้นับเป็นพันๆ บัญชีได้ภายในการคลิกเพียงไม่กี่ครั้งเท่านั้น

แพลตฟอร์มการกู้เงินแบบ peer-topeer หรือที่ในปัจจุบันเรียกว่าการปล่อยกู้แบบ marketplace lending เป็นส่วนหนึ่งของกระแสความเปลี่ยนแปลงที่กำลังเกิดขึ้นในโลกการเงิน ซึ่งเกิดขึ้นได้เพราะการมาถึงของเทคโนโลยียุคใหม่อย่าง big data, machine learning, และ cloud computing โดยนายทุนเงินกู้ยุคใหม่ใช้วิธีการคำนวณที่ซับซ้อนเพื่อการพิจารณาปล่อยเงินกู้ที่อัตราดอกเบี้ยต่ำกว่าสินเชื่อธนาคารพาณิชย์ ซึ่งในปัจจุบันมีแพลตฟอร์มการปล่อยกู้รูปแบบนี้สองแหล่งแล้วที่เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ คือ Lending Club และ OnDeck Capital

Rahbar ชายวัย 35 เชื้อสายอิหร่านซึ่งเติบโตมาจากย่าน Long Island และมีดีกรีเศรษฐศาสตรบัณฑิตจาก Emory University ใช้เวลาสองปีที่ผ่านมาเพื่อปั้นกิจการสตาร์ทอัพของเขาที่ย่าน Flatiron ใน New York City แรกเริ่มเดิมที การปล่อยกู้แบบ peer-to-peer เป็นการจับคู่นักลงทุนที่ต้องการจะปล่อยกู้กับผู้ที่ต้องการจะกู้เงินโดยตรงแต่เนื่องจากความต้องการกู้สูงขึ้นเรื่อยๆ จึงทำให้ต้องกลับไปใช้วิธีรวบสินเชื่อหลายพันบัญชีเข้าเป็นแพ็กเกจในรูปของหลักทรัพย์ที่สามารถซื้อขายเปลี่ยนมือได้ แบบเดียวกับการแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์ (securitization) ในตลาดหุ้น Wall Street โดย Lending Clubคือเจ้าแรกที่ทำดีลเช่นนี้เมื่อสามปีก่อน และไม่นานจากนั้นทั้ง Prosper, SoFi และ OnDeck Capital ก็ออกตาม จากข้อมูลของ PeerIQ พบว่าตั้งแต่ปี 2015 จนถึงสิ้นเดือนกันยายน 2016 ยอดสินเชื่อที่มีการรวบเข้ามาอยู่ในรูปของหลักทรัพย์แบบนี้มีมูลค่ารวมสูงถึงประมาณ 1.1 หมื่นล้านเหรียญ

ในช่วงที่ตลาดสินเชื่อบ้านกำลังบูมนั้น เรื่องการเก็บข้อมูลอย่างถูกต้องความโปร่งใส และวินัยทางการเงินถูกเก็บเข้าลิ้นชักไปก่อน เพราะทุกคนกำลังตื่นเต้นอยู่กับอัตราการเติบโตของตลาด ซึ่งการเติบโตอย่างรวดเร็วของการปล่อยกู้รูปแบบใหม่ที่เรียกว่า marketplace นี้ก็เริ่มจะแสดงสัญญาณของปัญหาแบบเดียวกันแล้ว โดยเมื่อปลายปี 2015 Citigroup ได้ออกขายสินเชื่อกลุ่มหนึ่งของ Prosper อย่างรีบด่วน ซึ่งปรากฏว่าไม่เป็นที่สนใจของตลาด และเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา Lending Club บอกว่าบริษัทได้ขายหลักทรัพย์มูลค่า 22 ล้านเหรียญไปให้กับนักลงทุนรายหนึ่งอย่างไม่เหมาะสมซึ่งก่อให้เกิดวิกฤติศรัทธา และทำให้หุ้นของบรรดาธุรกิจการปล่อยสินเชื่อในรูปแบบ marketplace ร่วงอย่างหนัก และนักลงทุนก็ต้องมานั่งงมอ่านรายงานแสนหนาเพื่อที่จะติดตามผลการชำระคืนเงินกู้ที่ปล่อยให้กับผู้กู้นับพันๆ ราย เพื่อประเมินความเสี่ยงของหลักทรัพย์ที่ตัวเองเข้าไปลงทุนเอาไว้

ตรงนี้เอง ที่ Lending Club ได้ขอให้ DV01 เข้ามามีส่วนในการทำดีลแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์ โดยโปรแกรมของ DV01 สามารถประมวลผลสินเชื่อทั้งหมด 1,119,181 บัญชีของ Lending Club ซึ่งมีมูลค่าเริ่มแรกอยู่ที่ 1.66 หมื่นล้านเหรียญมาได้ครบหมด แยกตามเกรดของผู้กู้ตั้งแต่ A-G หรือแบ่งตามคะแนน FICO และสัดส่วนหนี้สินต่อทุน หรือตามกำหนดชำระ และยอดหนี้คงเหลือหรือจะแยกตามปัจจัยอื่นๆ อีกก็ได้ตามแต่ผู้ใช้งานจะกำหนด และเมื่อคลิกอีกแค่ไม่กี่ครั้ง DV01 ก็สามารถแสดงผลได้เลยว่ามีสินเชื่อ 17,358 รายการมูลค่าเริ่มแรก 276 ล้านเหรียญที่ผิดนัดชำระหนี้

“DV01 ช่วยให้คนเห็นภาพที่ชัดเจนว่าสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นจริงๆ คืออะไร อะไรคือสาเหตุของปัญหา และทรัพย์สินก้อนไหนที่มีผลการดำเนินงานดี ในอดีต คุณไม่สามารถจะรับรู้ข้อมูลเหล่านี้ได้ง่าย ๆ หรอก”Rahbar บอกและเสริมว่า แต่ในปัจจุบัน นักลงทุนสามารถเปรียบเทียบข้อมูลทั้งหมดจากทั้งผู้ออกหลักทรัพย์ และผู้กู้ภายในเวลาเพียงไม่กี่วินาทีเท่านั้น โดยผู้ออกหลักทรัพย์จะส่งข้อมูลของสินเชื่อแต่ละรายการให้กับ DV01 เพื่อให้นักลงทุนสามาถติดตามผลการดำเนินงานของสินเชื่อแต่ละรายการได้รายวันเลยทีเดียว

ในปัจจุบัน โปรแกรมที่พัฒนาโดย DV01 ของ Rahbar ถูกใช้เพื่อติดตามผลการดำเนินงานของสินเชื่อที่ปล่อยผ่าน Lending Club และผู้ออกหลักทรัพย์อื่นอีกแปดราย และเขามีจำนวนลูกค้าสถาบันในมือถึง 55 ราย ซึ่งเมื่อรวมลูกค้าทุกรายแล้วโปรแกรมของ DV01 ถูกใช้เพื่อติดตามผลการดำเนินงานของสินเชื่อที่มีมูลค่ารวมสูงถึง 3.4 หมื่นล้านเหรียญ ทั้งนี้ DV01 มีเงินทุนหนุนหลังอยู่ 7.5 ล้านเหรียญจาก Leucadia National (บริษัทแม่ของ Jefferies), Pivot Investment Partners และกองทุนอีกหนึ่งแห่งที่คุมโดย George Soros

&nbsp;

<hr />

<a href="https://goo.gl/V6NfWh">คลิ๊กอ่านฉบับเต็ม "ส่องนวัตกรรมใหม่ทางการเงิน สินเชื่อแบบ Peer-to-Peer" ได้ที่ Forbes Thailand Magazine ฉบับ มกราคม 2560</a>
<a href="https://goo.gl/V6NfWh"><img src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/1a9acb06eb9ce498d8300db402f5dc25.png" alt="" /></a>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events